Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan bilgilere göre; 2019 yılı Ocak ayı enflasyonu aylık bazda yüzde 1,06 oranında artış gösterdi. Enflasyon sepeti ise 2019 yılında 418 madde ve 895 madde çeşidini kapsayacak. Yapılan değişikliğe göre; 28 bin 711 iş yeri ve 4 bin 274 konuttan her ay 544 bin 256 fiyat derlenecek.
Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletler tarafından geliştirilen Amaca Yönelik Bireysel Tüketim Sınıflamasına (COICP) göre; TÜFE sepeti ve madde ağırlıkları güncellendi. Bu kapsamda, 2019 yılında TÜFE’de 418 madde, 895 madde çeşidi kapsanacak. Ek olarak 28 bin 711 iş yeri ve 4 bin 274 konuttan her ay 544 bin 256 fiyat derlenerek sonuçlar açıklanacak.
Buna göre; taze meyve-sebze, futbol maçına giriş ücreti, LPG-tüp gaz, seçilmiş gıda ürünleri ve mücevher (altın) fiyatları için ayda 4 kez, kiralar ve ay içi fiyat değişimi az olan ürünler için ayda 1 kez, sigaralar, benzin-mazot fiyatları için günlük, bunların dışında kalan diğer tüm madde çeşitleri için ayın 10. ve 20. gününü kapsamak üzere ayda 2 kez olarak belirlendi.
TÜİK tarafınca güncellenen sepete 2019 yılında 17 ürün girerken, 1 ürün çıkarıldı. Sepete giren ürünler; hazır et yemekleri, konserve balık, hazır sütlü tatlılar, dereotu, nane, roka, tere, fındık ezmesi, çocuk elbisesi, evcil hayvanlar için gıda harcamaları, saat ve kadın çantası şeklinde sıralandı. Sepetten çıkarılan ürün ise anaokulu ücreti oldu.
Değişikliklerden birisi de Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası talepleri doğrultusunda özel kapsamlı TÜFE göstergelerinin kapsamı 2019 yılında genişletildi.
Daha önce yayımlanan özel kapsalı TÜFE göstergelerinin yanında E (Alkollü içecekler ve tütün hariç TÜFE) ve F (Yönetilen-yönlendirilen fiyatlar hariç TÜFE) göstergeleri hesaplandı. Bugünkü bültenle birlikte yayımlanmaya başlandı. Aynı zamanda TÜFE çalışmaları kapsamında fiyat derlenecek iş yerlerinin belirlenmesinde Gelir İdaresi Başkanlığından alınan, perakende sektöründe faaliyet gösteren marketler ve giyim mağazalarına ilişkin ciro payları kullanıldı.
TÜFE’de tüketicilerin sık tercih ettiği iş yeri ciro büyüklükleri dikkate alınarak belirlendi. Böylece en fazla ciroya sahip iş yerlerinden sepette yer alan ürünlerin fiyatları derlenmeye başlandı. Bu kapsamda 2019 yılında fiyat derlenecek iş yeri sayıları ve fiyat sayısı artırıldı.
Ana harcama gruplarının 2019 yılı ağırlıklarına ilişkin liste de yayımlandı.
Buna göre; söz konusu ağırlıklar gıda ve alkolsüz içecek için yüzde 23,29, alkollü içecekler ve tütün için yüzde 4,23, giyim ve ayakkabı için yüzde 7,24, konut için yüzde 15,16, ev eşyası için yüzde 8,33, sağlık için yüzde 2,58, ulaştırma için yüzde 16,78, haberleşme için yüzde 3,69, eğlence ve kültür için yüzde 3,29, eğitim için yüzde 2,40, lokanta ve oteller için yüzde 7,86, çeşitli mal ve hizmetler için yüzde 5,15 oldu.
Yi-ÜFE sepeti de güncellendi ve 2019 yılı için sepete toplam 30 ürün eklenirken, 4 ürün sepetten çıkarıldı. Ana grup ve madde düzeyleri için ağırlık setleri ile madde fiyatları internetten yayımlanmaya devam edilecek. Enflasyon rakamlarına baktığımızda yıllık bazda TÜFE yüzde 20,35 artarken, Yi-ÜFE yüzde 32,93 oranında yükseldi. Tüketici fiyatları bazında Ocak ayının en yüksek fiyat artışı ise yüzde 87,87 ile çarliston biberde görüldü.
Çarliston biberi, yüzde 80,94 ile patlıcan, yüzde 67,63 ile ıspanak izlerken, geçen aya göre en fazla fiyat düşüşü yüzde 18,02 ile etekte görüldü.
Ocak ayında fiyatı en çok artan diğer ürünlere baktığımızda; yüzde 63,84 ile sivri biber, yüzde 53,31 ile taze fasulye, yüzde 44,31 ile salatalık, yüzde 38,75 ile domates, yüzde 36,03 ile havuç, yüzde 28,41 ile kabak ve yüzde 23,31 ile ulaşım araçları ile ilgili hizmetler yer aldı.
Aralık ayına göre fiyat düşüşü en fazla etekte gerçekleşirken, devamında yüzde 17,37 ile kadın hırkası, yüzde 15,42 ile kadın kazağı, yüzde 14,76 ile elbise, yüzde 13,77 ile anorak tipi çocuk kabanı, yüzde 12,95 ile erkek kazağı ve yüzde 12,72 ile erkek montu yer aldı.
