Ünlü iktisatçı Mahfi Eğilmez, yeni yazısında makrofinansal dengeyi açıklayarak ülkenin durumunu anlattı. Terimi; “Ekonominin kamu kesimi dengesiyle cari dengesini gösteren makrofinansal denge toplam arz ile talebin dengesini gösteren makroekonomik dengenin en önemli parçalarından birisidir. Toplam arz ile toplam talebin kesiştiği noktayı gösteren makroekonomik denge noktasında toplam harcamalar ile toplam gelirler birbirine eşittir.” ifadeleriyle tanımladı.
kolayca yatırım yapın
Eğilmez, verdiği denklemler ve elimizdeki verilerden yararlanarak 2000 yılından bu yana oluşan makrofinansal dengeyi bir grafikle ortaya koydu.
“Grafik bize Kamu Kesimi Dengesiyle (KKBG) Cari Denge arasında anlamlı sayılabilecek ters yönde bir ilişki olduğunu gösteriyor (ikili arasındaki korelasyon katsayısı – 0,65’dir.) 2024 yılında izlenen parasal sıkılaştırma sonucu büyümede ortaya çıkan ivme kaybı, cari açığı sıfıra yaklaştırırken kamu kesimi açısından ciddi bir artış ortaya çıkmasını engelleyememiş.” dedi.
Kamu kesimi açığının parasal sıkılaştırmaya karşın artmasının üç nedeni olduğunu belirterek bunları şöyle sıraladı:
- 2023 yılında yaşanan depremlerin yarattığı kayıpların giderilmesi için yapılan kamu harcamaları.
- Kamu kesiminde israfın bütün hızıyla devam etmesi.
- Enflasyonun üç yıldır yüksek seyretmesi nedeniyle kamu kesimi borçlanmasının yüksek faizle yapılması sonucu faiz giderlerinin artması.
Cari açığın düşmesinin de üç nedeni olduğunu kaydetti.
Birincisi; enflasyonu düşürmek için izlenen parasal sıkılaştırmanın piyasada yarattığı talep düşüşünden kaynaklanan üretim gerilemesi ve dolayısıyla ithalat düşüşü, ikincisi altın ithalatındaki kısıtlamanın yarattığı düşüş ve üçüncüsü kurdaki sabitleşme eğilimine karşılık ihracatta ve turizm gelirlerinde yaşanan artış.
Sonuç olarak Eğilmez, “Önümüzdeki dönemde ekonomi, büyümeye geri dönecekse cari açığın da yükselmesine tanıklık edeceğiz demektir.” dedi.
