Çin, Zimbabve’yi 2019’un ilk dokuz ayında Güney Afrika ulusuna ne kadar maddi yardımda bulunduğu konusunda rakamı olduğundan eksik göstermekte ciddi bir hata yapmakla suçladı.
Geçen haftaki 2020 bütçe sunumunda Zimbabwe Maliye Bakanı Mthuli Ncube, ülkenin bağışçı ülkelerden Eylül ayına kadar toplam 194 milyon dolar aldığını ve bunun sadece 3.6 milyon dolarının Çin’den geldiğini söylemişti. Başkent Harare’deki Çin Büyükelçiliği ise bu rakamı 137 milyon dolara yakın bir seviyeye getirdi.
Büyükelçi Yardımcısı Zhao Baogang, rakamların serbest bırakılmasından hemen sonra “bu çok ciddi bir hata, Zimbabwe yetkilileri tam ve ikna edici bir açıklama yapmalı” dedi.
Salı günü elçilikten yapılan açıklamada, söz konusu dönemde Çin’in sağladığı mali desteğin belirtilenden 133.2 milyon dolar fazla olduğunu belirtti. Büyükelçilik, rakamın uzman yardımı sağlama maliyeti ve misyonun kendisi tarafından yerel gruplara yapılan bağışlar gibi diğer maddi destek biçimlerini içermediğini de vurguladı. Zimbabwe hükümetini ikili destek rakamları hakkında kapsamlı bir değerlendirme yapmaya ve bütçe beyanını hazırlarken mevcut durumu doğru bir şekilde yansıtmaya çağırdı.
Ncube’nin sunumuna göre ABD ve İngiltere, ilk dokuz ayda en büyük bağışçılar olmuşlardı ki her biri 50 milyon dolar bağışlamıştı. Ardından 41 milyon dolarla Avrupa Birliği, 14.2 milyon dolarla Japonya, 6.4 milyon dolarla İsviçre ve 500 bin dolarla Hindistan gelmişti. Batı ülkelerinden gelen fonların çoğunun yardım kuruluşları aracılığıyla geldiğini aktarmıştı. Öte yandan hem ABD hem de AB, Zimbabwe’ye hükümet yolsuzluğu iddiaları nedeniyle yaptırım uygulamış ancak Pekin, Harare’nin yaptırımları kaldırma çağrısını defalarca desteklemişti.
Uluslararası Para Fonu ve Dünya Bankası, Zimbabve’ye mali yardım sağlama konusunda isteksiz davranırken, Johns Hopkins Üniversitesi İleri Uluslararası Çalışmalar Okulu’ndaki Çin Afrika Araştırma Girişimi Çin’in 2000-2017 yılları arasında Zimbabve’ye 2.2 milyar ABD doları değerinde kredi kullandırdığını göstermekte. Son rakamlardaki tutarsızlığın Harare’de, iktidardaki partiye yönelik borçları yanlış bildirme ve parlamentonun onayı olmadan dış kredileri kabul etme suçlamaları doğuracağı da yüksek ihtimalli.
