ABD Başkanı Joe Biden, Pazartesi günü Çin lideri Xi Jinping ile yüz yüze bir görüşme gerçekleştirecek. Biden’ın göreve gelmesinden bu yana iki lider arasındaki ilk yüz yüze görüşme niteliğini taşıyan bu toplantıda pek çok kritik konunun gündeme gelmesi bekleniyor.
Beyaz Saray Basın Sekreteri Karine Jean-Pierre yaptığı açıklamada dünyanın merakla beklediği görüşmeye dair bazı detaylar verdi.
Jean-Pierre’in açıklamasına göre liderler, ABD ve Çin Halk Cumhuriyeti arasındaki iletişimi sürdürme ve derinleştirme, rekabeti sorumlu bir şekilde yönetme gibi konuları ele alacaklar. Özellikle uluslararası toplumu etkileyen ulusötesi zorluklar üzerinde çıkarların örtüştüğü yerlerde birlikte çalışma çabalarını masaya yatıracaklar.
Jean-Pierre ayrıca, iki liderin bir dizi bölgesel ve küresel meseleyi tartışacağını dile getirdi.
ABD, Çin ile İlişkilerde Bir Zemin Yaratmayı Hedefliyor
ABD’li yetkililer, Bali’deki G20 zirvesinin oturum aralarında gerçekleşecek görüşmelere önemli sonuçlar alma beklentisi ve hatta gerilimlerin önemli ölçüde azaltılacağı umudu olmadan giriyorlar. Ancak Biden’ın çatışmaya dönüşmeyen ve hatta iklim ve Kuzey Kore gibi alanlarda üretken iş birliğine izin veren işlevsel bir ilişkinin zeminini inşa edebileceğini umuyorlar.
Üst düzey bir yönetim yetkilisi, “İki liderin oturup tüm farklılıklarını veya sorunlarını çözebileceklerini hiçbir şekilde düşünmüyorum. Ancak bu adımlardan bazılarının yol boyunca önemli olabileceğine inandığımızı düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
Yetkililer, herhangi bir önemli sonuç yerine, iki liderin en azından dünyanın en büyük ekonomileri arasındaki ilişkiyi nerede gördükleri konusunda karşılıklı bir anlayışa varmalarını umuyor. Yetkili bu doğrultuda yaptığı açıklamada, görüşmelerin “derinlemesine” ve “önemli” olacağını da dile getirdi ve şunları ekledi:
“Ana hedeflerden biri, yanlış anlamaları ve yanlış algılamaları azaltmak amacıyla, mümkün olduğunca birbirlerinin önceliklerini ve niyetlerini anlamalarını derinleştirmektir.”
Pekin’in, Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Tayvan’ı ziyaretine öfkeyle tepki vermesinin ardından son aylarda kötüleşen ABD-Çin ilişkisine ilişkin her liderin kendi görüşlerini paylaşması tartışmaya açık olacak. Biden, Beyaz Saray’a girdiğinden beri iki lider beş kez telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Her ikisi de ülkelerinin başkan yardımcısı olarak hizmet ederken, hem Çin’de hem de ABD’de birlikte yoğun bir şekilde seyahat etmişlerdi.
En Çok Merak Edilen Konu: Tayvan Meselesi
ABD’li yetkililer, iki liderin siyasi durumlarının görüşmelerinin dinamiğini nasıl etkileyeceği konusunda spekülasyon yapmaktan kaçındı. Bunun yerine, masada olmasını umdukları alanları ortaya koydular. Buna Pekin’in iddia ettiği Tayvan sorununun da dahil olduğu belirtiliyor. Biden geçmişte adayı Çin işgalinden korumak için ABD askeri gücünü kullanacağına söz vermişti. Konu, Biden ve Xi arasındaki en çekişmeli konulardan birisi olarak biliniyor.
Biden’ın insan hakları endişelerini de dile getireceği ifade edildi. ABD, Çin’i Batı Sincan eyaletindeki Müslüman azınlık nüfusuna karşı soykırım yapmakla suçluyor.
Biden, ABD’nin Çin’in zararlı olarak gördüğü ekonomik uygulamalarını da gündeme getirecek. Çin mallarına yönelik ABD tarifeleri konusunun görüşmelerde ortaya çıkıp çıkmayacağı belli değil.
Başkan ayrıca, iklim değişikliği de dahil olmak üzere iki ülkenin iş birliği yapabileceği alanları tartışmayı planlıyor.
Ukrayna ve Kuzey Kore de Görüşülecek
Bunların yanı sıra Rusya ve Ukrayna arasındaki savaş ile Kuzey Kore’nin devam eden provokasyonları konusunu da gündeme getirecek.
Yetkili, Biden’ın Kuzey Kore’deki mesajının ne olacağını belirtmedi ve Çin’in, Biden’ın konuşma noktalarını önceden bilmesini istemediklerini söyledi.