Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, AA Editör Masası yayınına katıldı açıklamalarda bulundu. Bakan Nebati, sözlerinin başında 2020 yılındaki panemiye atıfta bulunarak, bunun küresel ekonomiyi etkileyen bir durum olduğunu söyledi. Son 100 yılın en büyük problemlerinden birisinin yaşandığı dönemin 2020 yılı olduğunu belirtti.
Bakan Nebati, Türkiye’deki problemin bütün dünyadaymış gibi görüldüğünü söyleyerek, “Rusya, Ukrayna savaşı başladı. Salgın döneminde emtia fiyatları düşmüş ama salgının çıkışı itibarıyla yükselmeye başlamıştı. Savaşın başlamasıyla emtia fiyatlarında korkunç yükselme oldu, gıda fiyatları pik yaptı. Taşıma maliyetleri ciddi kriz oluşturdu.” ifadelerini kullandı.
Türkiye’nin krizde en çok etkilenen ülkelerin başında geldiğini belirten Nebat, savaş patlamadan önce ciddi bir dövizle ilgili, makroekonomik göstergelerle bağdaşmayan fiyatlarda yükselişlere sebep olan döviz kuru artışı yaşandığını söyledi.
Döviz kurunun Türkiye’deki en önemli göstergelerden biri olduğunu ve buradaki artışın fiyatların yükselmesine neden olduğunu vurguladı.
‘Enflasyonda Müthiş Bir İvme Yakaladık’
Hazine ve Maliye Bakan Nureddin Nebati, enflasyonda müthiş bir ivme yakaladıklarını belirterek, 2022’de dünyanın her ülkesinde, gelişen ve gelişmekte olan ülkelerde yükselişler görüldüğünü söyledi. Türkiye’de enflasyon hariç tüm makroekonomik göstergelerde iyileşme olduğunu, rekorların kırıldığı bir dönemde olduklarını sözlerine ekledi.
Temmuz ayında yapılmış olan ücret artışlarına atıfta bulunan Nebati, “Asgari ücretin dönem içerisinde 2. kez artırılmış olması, geçen yıl boyunca yüzde 95 artışla sonuçlandırılması, memur ve emeklilere artışın yapılmasıyla buradaki aktarımı hızlı bir şekilde gerçekleştirdi.” diye konuştu.
Bakan Nebati sözlerinin devamında tüm maaşların arttığını belirterek, EYT probleminin çözüldüğünü ve enflasyonun hızlı bir şekilde düşmeye başladığını kaydetti. Aralık ayındaki yüksek orandaki düşüş ile vatandaşın günlük hayatında iyileşmeleri hissedeceğini belirtti.
Yeni Evim Kampanyası ve Fiyat Artışları
Bakan Nebati son dönemde 2 konut kampanyası düzenlendiğini, bir tanesinin TOKİ tarafından yüzyılın kampanyası olduğunu söyledi.
Bu kampanya sayesinde asgari düzeyde konuta ulaşımda zorluk çekenlere büyük bir kapı aralandığını vurgulayan Nebati, “Biz öyle bir şey yapalım ki bunu sadece faiz kampanyasına dönüştürmeyelim. Gayrimenkuldeki finansal mimari olsun, yol haritamızı çizelim sadece ve sadece günün koşulları doğrultusunda güncellenecek hale gelsin.” açıklamasında bulundu.
Kampanyalar sonrası konut fiyatlarındaki hızlı artışa da dikkat çeken Nebati, bunu kimlerin yaptığını analiz ettiklerini ve internet sitelerinden emlakçılara kadar her türlü fiyatın ellerinde olduğunu söyledi.
EYT ve Kıdem Tazminatı
Bakan Nebati geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından duyurusu yapılan Emeklilikte Yaşa Takılanlar düzenlemesine ilişkin açıklamalarda bulundu.
Düzenlemenin önümüzdeki haftalar içerisinde Meclis’e geleceğini ve bunun sonrasında insanların başvuru ile emekli olmaya başlayacağını söyleyen Nebati, “Emekli olmaya başlarken gerek KOBİ’lerimiz olmak üzere öngörülmeyen bir maliyet çıkacak.” ifadelerini kullandı.
Sektörün ciddi sayıda emekli talebi ile karşı karşıya kalacağını belirten Nebati, EYT ile ilgili firmaların karşı karşıya kalacağı kıdem tazminatını karşılayacaklarını ve bunun doğrudan çalışanın hesabına gideceğini aktardı.
Nebati sözlerinin devamında, “Emekli olduğu zaman serbest piyasada işveren ödemeleri anlaşır çalışanıyla ödemeleri takside bağlar biz öyle yapmayacağız. Doğrudan kişinin hesabına parayı yatıracağız.” ifadelerine yer verdi.
‘KKM Dövizdeki Dalgalanmayı Durdurdu’
Bakan Nebati çok tartışılan Kur Korumalı Mevduat (KKM) sistemine dair de değerlendirmede bulundu.
KKM’nin Türkiye ekonomisi açısından fayda sağlayan müthiş bir enstrüman olduğunu belirten Nebati, “Türkiye ekonomisini bu kadar olumlu etkileyeceğini kimse tahmin edemezdi. Bunu bilerek ortaya koymuştuk. İlk günlerde 1 milyar geldi, 20 milyara çıktı diye haberler oldu. Şu anda KKM’nin ulaştığı pik noktası 1.47 trilyondur. Bu, toplam Türk mevduatının yüzde 27’si demek. ifadelerini kullandı.
Faydasının maliyetin çok üzerinde olan bir uygulama olduğunu, önceleri çok tartışıldığını ancak döviz kurlarının son 6 aydır belli seviyelerde gitmeye başlayınca bunun maliyetinin azaldığını söyledi. Geçen ay 900 milyonluk maliyeti olduğunu aktardı.
‘Krediye Ulaşımda Kamu Bankaları Elini Taşın Altına Soktu’
Bankaların kredi verme noktasında zorluk çıkardığına dair soruyu yanıtlayan Bakan Nebati, kredilerin özel hukuk çerçevesinde dağıtıldığını ve 2022’de ticari kredilerde artış olduğunu vurguladı.
Bu bağlamda KOBİ’lere yönelik bir artış söz konusu olduğunu belirten Nebati, “Geçen yıl yüzde 64 enflasyon olan bir ülkede siz 15-20 ile borç alırsanız maliyetin de bir altında borçlanma gerçekleştiriyoruz demektir. İhtiyacı olmayan fazla paranın talebinin doğmasına sebep oldu.” değerlendirmesini yaptı.
Nebati, krediye ulaşımda sıkıntı yaşayanlara ilişkin olarak kamu bankalarının elini taşın altına koyduğunu ve bugün açıklanacak KGF ile Türkiye’de herhangi bir kişinin kredi bulamıyorum deme imkanının kalmadığını söyledi.