Beyaz Saray, Norveç’in 2 trilyon dolarlık varlık fonunun ABD’li makine üreticisi Caterpillar’dan çıkma kararı sonrası sert tepki gösterdi.
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, kararın meşru olmayan iddialara dayandığını söyleyerek bunun hem Caterpillar’a hem de İsrail hükümetine yönelik haksız bir hamle olduğunu belirtti.
Norveç’in Norges Bank Investment Management (NBIM) tarafından yönetilen fonu, geçtiğimiz hafta Caterpillar’ın yanı sıra beş İsrail bankasından da çıkacağını duyurmuştu.
Gerekçe olarak, bu şirketlerin savaş ve çatışma ortamında bireylerin haklarının ciddi şekilde ihlaline katkı sunduğu yönündeki “kabul edilemez risk” gösterildi.
Fonun etik konseyi, Caterpillar’ın ürettiği iş makinelerinin İsrail tarafından Filistin’deki mülklerin yıkımında kullanıldığına dair bulguları kararın temelinde gösterdi.
Norveç Maliye Bakanı Jens Stoltenberg ise hükümetin bu kararlarda doğrudan rolü olmadığını vurguladı. Stoltenberg, “Bunlar Norges Bank’ın yönetim kurulunun bağımsız kararlarıdır, siyasi bir karar değildir,” dedi.
ABD’den ticaret ve vize yaptırımı imaları
ABD tarafından ise eleştiriler artıyor. Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham, fonun kararını kısa görüşlü ve saldırgan olarak niteleyip, Norveç’e karşı ticaret ve vize yaptırımları uygulanabileceğini ima etti.
Fonun İsrail’e yönelik portföy sadeleştirmesi son aylarda yoğun kamuoyu baskısı ve Batı Şeria’daki çatışmalarla hız kazandı. NBIM’in verilerine göre fon, Haziran sonunda 61 İsrail şirketine yatırım yapıyordu; bugün bu sayı altıya düşmüş durumda.
NBIM’in başkan yardımcısı Trond Grande ise CNBC’ye yaptığı açıklamada, İsrail şirketlerine ilişkin yatırımın son dönemde giderek artan bir kamuoyu baskısına maruz kaldığını söyledi.
Grande, “Çatışmalar ve Norveç’teki kamuoyunun tepkisi nedeniyle İsrail yatırımlarımız yoğun bir denetim altında. Biz de portföyü sadeleştiriyoruz. Bu, yatırımı tamamen azaltmak anlamına gelmez ama etik kurallar çerçevesinde basitleştirmek zorundayız,” dedi.
Toplam değeri yaklaşık 20 trilyon Norveç kronu (1,98 trilyon dolar) olan fon, dünyanın en büyük varlık fonu olma özelliğini taşıyor.
