Türkiye’de cep telefonu sektöründe kayıt dışı kullanımın rekor seviyeye ulaştığı gözlemleniyor. Vergi oranlarının yüksekliği, pasaport kayıt ücretlerinin artması ve taksit imkanlarının kısıtlanması gibi önlemlere rağmen kayıt dışı ekonomi hızla büyümeye devam ediyor.
Sektör yetkilileri konuya ilişkin değerlendirmelerinde, mevcut uygulamaların etkisiz olduğunu belirterek tüketiciye erişimi kolaylaştırmanın kayıt dışı kullanımı azaltabileceğine dikkat çekti.
Mobil İletişim Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş Adamları Derneği (MOBİSAD) Başkanı Mustafa Kemal Turnacı, yapılan kısıtlayıcı önlemlerin tüketicileri kayıt dışına ittiğini ve vergi kaybına neden olduğunu vurguladı.
Vergi oranlarının düşürülmesi ve taksit imkanlarının genişletilmesiyle kayıt dışı kullanımın azalabileceğini savunan Turnacı, mevcut durumun sektörde kayıplara yol açtığını ifade etti.
Mobil Abone Sayısı Yükseliyor
Salgın sonrası teknolojik gelişmelerin hız kazanmasıyla birlikte Türkiye’de mobil abone sayısı arttı. Ancak, vergi yükü ve diğer kısıtlayıcı önlemlere rağmen ithalatın arttığı ve kayıt dışı kullanımın yaygınlaştığı görüldü.
Ekonomim yazarı Yener Karadeniz bugün yayımladığı yazısında, ithal edilen telefonların değerinin artmasıyla birlikte vergi yükünün de arttığına işaret etti.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre cep telefonu ithalatına ödenen fatura 2 milyar 374 milyon dolar ile tüm zamanların en yüksek değerini gördü. TÜİK verilerinden, 2021’de 4,3 milyona kadar düşen ithal telefon adedinin 2023’ün tamamında 5,1 milyonu geçtiği öğrenildi.
Kayıt Dışı Kullanım Durdurulamıyor
Yurt dışından yolcu beraberi getirilen telefonlarda kayıt ücretlerinin artmasına rağmen kayıt dışı kullanımın durdurulamadığına dikkat çekildi. Bu alanda yapılan düzenlemelere rağmen kayıt dışı kullanımın arttığı ve klonlanmış telefon sayısının ise yaklaşık 3,5-4 milyon ile rekor düzeye ulaştığı görüldü.
Ancak kesin rakamların bilinmediği ve kayıt dışı kullanımın önlenmesi için yapılan düzenlemelerin henüz etkili olmadığı ifade edildi.
MOBİSAD Başkanı Mustafa Kemal Turnacı, yapılan önlemlerin sonuçlarıyla birlikte değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı. Vergi indirimi ve taksit uygulamalarının yaygınlaştırılmasının kayıt dışı kullanımı azaltabileceğini öngörerek, şöyle devam etti;
“Bugün ortalama 30 bin TL’lerde cihaz fiyatlarının oluştuğu noktada aylık 10 bin TL taksit ulaşılabilir olmaktan çıkıyor. Bu da vatandaşı alternatif illegal kanallara itiyor. Vatandaş zaten faiz ödeyerek yüksek taksitle alıyor.”
Vatandaş zaten faiz ödeyerek yüksek taksitle cep telefonu aldığını söyleyen Turnacı, vergi indirimi ve taksit uygulamasıyla yurt dışı ile fiyat makasının düşürülerek bu yöntemlere ihtiyaç kalmayacağını kaydetti. Diğer önlemlerin sonuca gitmediğini, bir de bu yöntemin denenebileceğini belirtti.
