
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Mart 2020 dönemine ait işgücü istatistiklerini açıkladı. Ülkemizde ilk koronavirüs vakası 10 Mart tarihinde tespit edilmişti. Şu ana kadar 172 bin 114 kişide Covid-19 virüsüne saptanırken 4 bin 729 yurttaşımız bu sebepten hayatını kaybetti. Pandeminin etkilerinin henüz görülmediği Şubat ayında Türkiye geneli işsizlik oranı %13,6 seviyesinde gerçekleşmişti.
Ayın ortasından itibaren kısıtlamaların başladığı ve yine salgının etkisinin net bir şekilde olmadığı Mart ayında ise işsizlik oranı %13,2’ye geriledi. Ekonomistler iki aydan fazla bir zamandır ülke genelinde zorunlu olmayan iş yerlerinin kapatılması, fabrikaların üretime ara vermesi ile asıl yankının Nisan ve Mayıs rakamlarında görüleceğini düşünüyor.
Türkiye geneli işsiz sayısı Mart ayında, 2019’un aynı dönemine kıyasla 573 bin kişi azaldı.
Bu düşüşle birlikte 15 ve daha yukarı yaşta işsiz sayısı 3 milyon 971 bin oldu. Yıllık bazda genel işsizlik oranı 0,9 puan azalırken, tarım dışı işsizlik 1,1 puan düşüşle %15 olarak açıklandı. Geçen yılın aynı dönemine kıyasla istihdam edilen kişi sayısında 1 milyon 662 bin düşüş oldu. Böylelikle istihdam sayısı 26 milyon 133 bine, oranı ise 3,4 puan düşüşle %42’ye geriledi.
Sektörlere göre dağılımına baktığımızda tarım alanında çalışanların sayısında 538 bin, inşaatta 248 bin, hizmette 903 bin düşüş oldu. Öte yandan sanayi sektöründe çalışanlarda 26 bin artış gerçekleşti. Genel istihdam içerisinde %57,6’lık payı hizmet, %16,4’ü tarım, %21,1’i sanayi ve %4,9 inşaat sektörü kapsadı.

Geçen yılın aynı dönemine kıyasla işgücüne katılan kişi sayısında 2 milyon 235 bin düşüş oldu. İşgücüne katılımın 30 milyon 104 bin kişiye gerilediği dönemde, oransal olarak 4,5 puanlık kayıp gerçekleşti ve %48,4’e indi.
Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışanların yani kayıt dışıların, toplam çalışanlar içindeki payı 4,8 puan azalarak %29,1’e geriledi. Sadece tarım dışı sektörde kayıt dışı çalışanların oranı %18,6’ya indi.
Genç işsizlik oranı Mart’ta 0,6 puan azalarak %24,6’ya geriledi.
15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı Mart’ta düşüş gösterdi. İşsizlik 0,6 puan azalırken, istihdam 5,1 puan düşüşle %27,4’e indi. Söz konusu dönemde işgücüne katılım oranı 7,2 puan azalarak %36,3 oldu. Hem çalışmayıp hem de eğitim görmeyen genç nüfusun oranı 4,2 puan artarak %27,9’a yükseldi.
Mart ayında geçen yılın aynı dönemine kıyasla 15 – 64 yaş arası nüfusta işsizlik 0,8 puan azalarak %13,5 oldu. Bu kesimin istihdam oranı 3,5 puan düşerek %46,5 olarak kaydedildi. İşgücüne katılım 4,7 puan azalarak %53,7 olurken, tarım dışı işsizlik 1,1 puan azalarak %15,1 kaydedildi.
Mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik 0,3 puan artışla %13 olurken toplamda işsiz sayısı 33 bin azaldı. İstihdam oranı ise bir önceki dönemin verileri ile kıyaslandığında 1,7 puan azalarak %42,6’ya geriledi. Bu dönemde işgücüne katılım oranında da 1,7 puanlık düşüş gerçekleşti. İşgücünde yer alan kişi sayısı 1 milyon 35 bin azalırken, oransal olarak %49 kaydedildi.
TÜİK tarafından açıklanan rakamların gerçeği yansıtmadığını düşünen isimler de mevcut.Mart ayı işsizlik verileri açıklandı. Aynı anda hem işsizlik azalmış, hem istihdam edilen kişi sayısı azalmış. Hem işsizliği hem istihdamı aynı anda düşürme başarısı gösteren ekonomi yönetimini kutluyorum. Hem çalışmayan hem de işsiz sayılmayan bu insanlar nereye gitti?
— Muharrem İNCE (@vekilince) June 10, 2020
CHP milletvekili Muharrem İnce Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, aynı ay içerisinde hem istihdamın hem de işsizliğin aynı anda düşmesinin mantıklı bir durum olmadığını söyledi.
Ekonomist Mustafa Sönmez ise pandemi sürecinde getirilen işten çıkarma yasağına değindi.Fiili olarak 12 milyona ulaşmış işsizler,
işsizlik oranını % 35'e çıkarmış durumda.
Bunların 4 milyonu İşkur'dan harçlık ödenerek "istihdamda" gösterilip kamufle ediliyor.
3,8 milyon işsiz, "umutsuz-işgücü dışında" durunca,
işsiz sayısı 4 milyon dolayında ve %13,2 gösteriiliyor. pic.twitter.com/HaMA7rukvR— Mustafa Sönmez (@mustfsnmz) June 10, 2020
Bilindiği gibi koronavirüs salgınında çalışanların olumsuz etkilenmemesi için 3 ay işten çıkarma yasağı getirilmişti. Bunun yanında ücretsiz izne çıkarılanlara maaş desteği, kısa çalışma ödeneği gibi alternatifler geliştirildi.
Sönmez, pandemi sürecinde 4 milyon harçlıksız işsiz oluştuğunu ve bu sayının gerçekte 8-9 milyon olduğunu belirtti. İşsiz sayısının fiili olarak 12 milyona ulaştığını ifade eden Sönmez, İşkur’dan harçlık alanların istihdamda gösterilerek gerçek sayının örtbas edildiğini sözlerine ekledi.
Ekonomist Fatih Özay da ücretsiz izne yollananların istihdam içinde değerlendirildiğini belirtiyor.İstihdamdaki azalmaya rağmen işsizliği düşürmeyi başaran tek ülke olduğumuzu söyleyen isimler artıyor.Mart #istihdam oranı
Şubata göre 1.7 puan düştü
Ocak 2018'e göre 5.2 puan ve 1.7 milyon kişi azaldıKısa çalışmadan yararlananların ve ücretsiz izinlilerin çoğu Eurostat standartlarına uygun olarak istihdamda görülüyor
Kayıtsız istihdamdaki düşüşü, olduğu gibi yansıtıyor pic.twitter.com/MXHFXnhCGp
— Fatih Özatay (@OzatayFatih) June 10, 2020
TÜİK verilerine göre
1. İstihdam 1.66 milyon⬇️
2. İşsiz sayısı 673 bin ⬇️
3. İşgücü sayısı 2.23 milyon⬇️
ve sonuçta işsizlik oranı azaldı ama iki krizli ekonomide verileri sorgulama arttı.
— Prof. Veysel Ulusoy (@ekonomikanaliz) June 10, 2020
İktisat profesörü Veysel Ulusoy, daha az çalışıp, daha az işsiz olan tek ülke olduğumuzu söyleyerek verilerdeki çelişkiye dikkat çekti. Bugün açıklanan rakamların sorgulanmaya açık olduğunu belirten Ulusoy, işsizliğin tüm bu tezatlığa rağmen azalmasına anlam veremediğini ima etti.
Gazeteci ve yazar Eren Erdem ise işten çıkarma yasağının 3 ay daha uzatılmasının işsizlikte bir patlama olmaması için alınan bir önlem olduğunu ifade etti.