Hükümetin kısmi kapalı olmasına son verilmesi adına müzakerelerinin Çarşamba günü uzlaşmaya varmaması üzerine Beyaz Saray yetkilileri, Başkan Trump’ın sınır güvenliği konusunda ulusal bir acil durum ilan ederek Pentagon fonlarını bir duvar veya başka bir bariyer inşaatı için kullanma ihtimalinin giderek arttığını belirtiyor.
Beyaz Saray bu rotaya girerse, şu anda çoğunluğa sahip olan Demokratlar (House Democrats), derhal hukuki süreci başlatarak meydan okuyacağını bildirmişti.
Görüşmeler “Çöktü” Olarak Betimlendi
Sınır duvarı fonu konusundaki görüşmeler, Beyaz Saray’da Başkan ile kongre liderleri arasındaki tartışmaların ardından Trump’ın salondan çıkması ile “çöktü” olarak nitelendirildi. Demokrat milletvekilleri ile açılan toplantıda, bu hafta maaş riski altında olan federal işçilerin durumu gündeme getirdi. Diğer tarafta Başkan Trump tekrar sınırdaki insan kaçakçılığına dikkat çekti.
Demokratlar Başkanın sınır güvenliği konusunda müzakerelere devam ederken neden hükümeti açmayacağını sormaları üzerine görüşmeler sert bir hal aldı. Trump, Senato Azınlık Lideri Chuck Schumer’e dönerek “Çünkü o zaman bana istediğimi vermeyeceksiniz.” derken, Sözcü Nancy Pelosi’ye yönelerek“ 30 gün içinde, bir duvarın lehine olacak mısın? ” sorusunu sordu. Bayan Pelosi “hayır” yanıtını verdi ve Başkan bu cevap üzerine amaçlarının ne olduklarını sert bir tavırla sordu ve daha sonra salondan çıktı. (Toplantıda bulunan bilir kişilerin aktarması.)
Başkan Toplantıyla Vakit Kaybettiğini İfade Etti
Trump, toplantının “zaman kaybı” olduğunu tweetledi ve Bayan Pelosi’nin kendisine Demokratlar’ın sınır duvarı fonunu onaylamadığını söylediğinde, “Güle güle dedim, başka hiçbir şey işe yaramaz!” dedi. Başkan’ın tweetleri Demokratlar tarafında tepki toplarken; Schumer toplantı sonrasında gazetecilere verdiği demeçte Başkan’ın tavrının gerçekten makamına yakışmadığını ve şahsi fikrince tablonun talihsizlik olduğunu ifade etti.
Müzakerelerin çöküşü, yaklaşık 420.000 çalışanı ücretsiz olarak çalıştığı düşünülen kısmi hükümetin kapatılmasının 19. gününde geldi ve 380.000 kişi ise ücretsiz izne çıktı veya işten ayrıldı.
Diğer tarafta yönetim yetkilileri Beyaz Saray’ın şu anda Başkanın Davos’a yaptığı geziden sonra 22 Ocak Dünya Ekonomik Forumu’nun başlatılmasıyla hükümetin kapalılığının devam etmesi durumunda programın iptal edebileceğini belirtti.
2016 Seçim Vaatlerinden En Önemlisi Ulusal Acil Durum Kapsamında Gerçekleşebilir
Beyaz Saray yetkililerinine göre öngörülen bir gelişme olarak, Başkan’ın sınır duvarını finanse etmek adına hükümeti yeniden açmak için Ulusal Acil Durum ilan etmesi görülüyor. Deklarasyonun hemen hukuki bir zorlukla karşı karşıya kalacağının işaret edilmesine rağmen, Trump destekçilerine (2016’daki en iyi seçim vaatlerinden biri olan) duvarı inşa etmek için her şeyi yaptığını söyledi.
Üst düzey yardımcılar, Başkan’ın sınır duvarı finansmanı konusunda Pentagon’dan para almanın Beyaz Saray için olumsuz sonuçlara yol açabileceğini söyleyerek bu yaklaşım konusunda uyarıda bulundu. Milletvekilleri tarafından gelen açıklamada Ulusal Acil Durum gündeminin bu hafta Capitol Hill’de iki parti arasında tartışıldığını ve Çarşamba günü Cumhuriyetçi senatörlerle Başkan arasında gerçekleşen öğle yemeği gündeminde de önem arz ettiği söylendi.
Rob Portman konuşmasında uzlaşı önerdi Bir şeyin müzakerelerle halledilmesinin akıllıca olduğunu savunan Portman, eğer bunun aksi yönde bir gelişme olursa hukuksal işlemlerin başlayacağını ve çok uzun süren bir sürecin olacağını hatta hedefe ulaşılmasında başarılı olunamayacağını ifade etti.
Senatör Ulusal Acil Durum Çağrısına Karşı
Senatör John Kennedy, Başkan’ın toplantıda Ulusal Acil Durum çağrısı yapma seçeneğini elinde tuttuğunu ve bu yolun seçilmesini tavsiye etmediğini belirtirken, meslektaşlarından bazılarının bunun yapılması ile Batı medeniyetinin sonu olacağını düşündüğünü ekledi.
Federal yasa, Başkan’ın askeri inşaat projelerini durdurmasına ve bu fonları acil durum için yönlendirmesine izin veriyor. Şu anda Pentagon bütçesinde 13.3 milyar dolar mevcut. (Bütçe kongre yardımına kıyasla, Trump’ın sınır duvarı için aradığı 5 milyar doları karşılamaya yetiyor.)
Ancak paranın, daha önce Kongre’nin onayladığı askeri konut gibi projelerden alınması gerekiyordu. Fonu Başkan Trump’ın yönünü değiştirmeyi seçebilecek projelerden bazıları, kongre yardımına göre üretimin düşmesine neden olabilecek F-35 Ortak Grev Avcı uçağının konuşlandırılması ile ilgili çalışmalarını içeriyor. Diğer tarafta Konut Ödenekleri Komitesi sözcüsünün, Kongre’nin acil durum bildirimininin yasallığına meydan okumak için hızlı adımlar atacağını ifade ettiği söyleniyor.
Belirsiz Mesajlar ve Keskin Duruş
Donald Trump, son günlerde hükümetin kapalılığının sona ermesini umduğuna dair çelişkili mesajlar vermişti. Çarşamba günü yapılan erken imza töreninde gazetecilere, kongre ile bir anlaşma bulmayı umduğunu söyledi. (D. Trump: “Bir anlaşma yapabileceğimizi düşünüyorum”)
Beyaz Saray’da gerçekleşen toplantıya yönelin Başkan Trump’ın dikkat çeken ifadelerinden biri de toplantının gerekliliği ve öneminin vurgulanması üzerine orada olduğu ve gerçekte bu toplantıyı yapmak istemediği oldu. (Bu tutum da, Demokratlar tarafında Başkan’a yakıştırılamayan tavırlardan biri olarak değerlendirildi.)
Toplantıdan sonra, Başkan Yardımcısı Mike Pence, Beyaz Saray’ın Demokratlarla görüşmelerine devam ettiğini söyledi. (Mike Pence: “Umarız masaya geri dönecekler.”) Bay Pence, Başkan Trump’ın müzakere toplantısına öğleden sonra ulaştığını ve Azınlık Lideri Meclisi Başkanı Kevin McCarthy’nin, Başkanın “herkes için küçük bir şeker bile getirdiğini” söyledi. Gerginlik öncesi imalı ifadeler ilerleyen saatlerde artacak nabzın sinyali olarak okundu.
Demokratlarla bir anlaşmaya varmaya çalışmanın yanı sıra, Başkan Trump’ın Çarşamba günü bazı senatörlerin federal çalışanların hükümetin kapanmasının sonuçlarından olumsuz etkilendiğini ifade ederek, ağırlığı Senato Cumhuriyetçilerinin davasının arkasında toplanmaya çalıştı.
Geciken Maaşlar ve Veri Açıklamaları Olumsuz Reaksiyonlardan
Cumhuriyetçiler, Trump’a Cuma günü ilk maaşları kaçırmak üzere olan federal işçilere yönelik endişelerini anlattı. Senatör Lisa Murkowski (R., Alaska) toplantıdan sonra “Sadece Cuma günü federal bir maaş almayanların değil, bazı hizmetlerden yararlananlar için başka olumsuz sonuçlar da var” dedi. “Hükümetin kapandığında, sonuçların ortaya çıktığı ve insanların bu sonuçları hissetmeye başladığını.” vurguladı. Birçok federal kurumda ekonomik problemlerin meydana geldiğine, bazı milli parkların bakımsız ve müzelerin kapalı olduğuna dikkat çekti.
Demokratlar Çarşamba akşamı, Hazine Bakanlığı ve İç Gelir Servisi’ni yeniden açacak yasalarla başlayarak harcama faturalarını vermeye başladı. Sekiz Meclis Cumhuriyetçisi, yedi GOP milletvekilinin, hükümetin çoğunu Eylül ayına kadar finanse edecek ve mevcut İç Güvenlik Fonu’nu 8 Şubat’a kadar uzatacak yasalar konusunda Demokratlarla, geçen haftalarda bir ya da daha fazla bir süre önce tasarıyı geçmek için oy kullanması halinde daha ılımlı bir sonuç gözleneceğine değinerek atıfta bulundu.
Polling Başkan Trump’ın çıkmazın sorumluluğunu aldığını gösteriyor. Salı günü yayınlanan bir anketine göre; yetişkinlerin% 51’inin Başkan’ın hamlelerine katıldığı, %33’ün Demokratların kararlarını desteklediği ve%17’lik dilimin ise kongre Cumhuriyetçilerini suçladığı belirtildi.
Hükümetin Kapalılık Süreci
Hükümetin kapalılık sürecinin tarihi zirve seviyelere doğru gitmesi olumsuz akış silsilesini artırıyor. Öncelikle ABD’nin küresel bir ekonomiye sahip olması ve ülkenin sermaye piyasaları tarafında gözlenen hareketlerin global ölçekte bulaşıcılık kazanma oranının yüksek olması kaynak görüldüğünde; sürecin finansallar üzerinde olumsuz bir etkisi ve yansımasında ise küresel anlamda gözlenen satış baskısını artıran kalemlerden biri olarak değerlendirilmesi kaçınılmazdır.
Sınır duvarı, Cumhuriyetçi Başkan Donald Trump ve karşısında sayıca fazlalığa sahip Demokratların atışmalarına karşılık finansmanın onaylanmaması halinde Başkan’ın Ulusal Acil Durum çağrısı ile Pentagon’dan temin edilecek fon ile yapılacak. Gelişme ülke yönetim birimlerinden bazı kişilerin ve yorumcuların da görüşlerinde Beyaz Saray açısından ciddi bir olumsuzluk olarak görülüyor. Seçimle elde edilemeyen sonucun bu şekilde elde edilmiş olması dünya çapında olumsuz karşılanabilir. Ve bu bağlamda negatif listeye bir kalem de bu eklenebilir.
Hükümetin kapalı olması duvarın finansmanının onaylanmasına bağlanıyor. Peki açık vaziyetteki hükümetin işlevleri ve verilerine, kısmi kapalı duruma geçilince ne oldu. Aksadı… Veri açıklamaları takip ettiğimiz gibi zamanında yapılamıyor. Federal çalışanlar izne ayrıldı veya işten ayrılanlar da oldu. Ödenek olmaması kaynaklı park ve bahçelerde çalışmaların aksadığı, müzelerin kapatıldığı belirtiliyor. Sonuç olarak bir çark aksayınca makina nasıl aksarsa burada birkaç çarkın aksadığını ele alınca sonucun olumsuz yansımasını hesaplamak pek zor olmuyor.
