Değişen ekonomi yönetiminin ilk hamlesi dolar kurunu düşürmek hedefiyle uygulamaya alınan Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesaplarına girişi azaltmak olmuştu. Merkezin Güncesi tarafından bugün yayımlanan “KKM Sahibi Firmaların Döviz Alım Davranışları” başlıklı bir not yayımlandı.
kolayca yatırım yapın
Notta, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) uyguladığı sıkılaşma sürecinin bir hedefinin de Türk lirasına olan talebi artırmak olduğu vurgulandı. Bu doğrultuda Türk lirası mevduatın toplam mevduattaki payının artırılarak para politikası aktarım mekanizmasının güçlendirilmesi amaçlanıyor.
20 Ağustos’ta yapılan düzenlemenin anımsatıldığı yazıda, düzenlemeyle bankalara vadesi gelen KKM ve dövizden dönüşümlü kur korumalı mevduat (DDM) hesaplarını TL mevduata dönüştürme hedeflerinin getirildiği hatırlatıldı.
Vade Bitiminde Döviz Talebi Geriledi
DDM vadesi dolan hesap sahiplerinin elde ettikleri TL likidite ile spot piyasada döviz talebi oluşturabildiğine işaret edilerek, düzenlemenin başarı kıstası için kriterin vade bitiminde ortaya çıkan döviz talebindeki değişim olduğu belirtildi.
DDM hesap sahibi tüzel kişilerin vade sonlarındaki döviz alım ve satımları ile 20 Ağustos’taki açıklanan makroihtiyati düzenlemelerin söz konusu işlemlere etkisinin analiz edildiği bildirildi.
Bahsi geçen amaç doğrultusunda 1 Mayıs 2023’ten sonra dönüşüm vadesi gelen firmaların vadenin dolduğu hafta içerisinde spot piyasada gerçekleştirdikleri döviz alım ve satım işlemlerinin de incelendiği kaydedildi.
1 Mayıs-21 Kasım 2023 döneminde herhangi bir haftada DDM vadesi dolan 28 bin 472 firmanın vadesi dolan hesaplara ait mevduat tutarları ve döviz alım-satım işlemlerini birleştirilerek haftalık bir veri seti oluşturulduğuna işaret edildi.
Bu kapsamsa firmaların yaklaşık yüzde 30’u dönüşüm vadesinde nette döviz alıcısıyken oranın 20 Ağustos 2023’teki düzenleme sonrasında belirgin şekilde düştüğü paylaşıldı.
Düzenlemenin döviz talebi üzerindeki olumlu etkisinin Eylül ayının sonrasındaki dönemde de sürdüğü ifade edildi. Eylül ayının ardından daha az orandaki firmanın vade sonunda nette döviz alıcısı olduğu iletildi.
Aynı örneklemdeki firmaların yaklaşık yüzde 8’inin ise vade sonu gelen DDM hesabının olmadığı haftalarda nette döviz alıcı olduğunun altı çizildi.
Firmaların Nette Döviz Alıcısı Olma İhtimali Düştü
Merkezin Güncesi’nde yayımlanan notta, DDM vadesi dolan firmaların nette döviz alıcısı olma ihtimalinin örneklemdeki diğer firmalara göre ortalamada yüzde 23,4 daha yüksek olduğuna dikkat çekildi. Söz konusu oranın 28 Ağustos sonrasında yüzde 15,4 seviyesine düştüğü kaydedildi.
DDM vadesi dolan firmaların döviz alıcısı olma ihtimalinin örneklemdeki diğer firmalara göre ortalamada yüzde 27,8 daha yüksek olduğunun altı çizildi. Oranın, 28 Ağustos’un ardından yüzde 16,3 seviyesine gerilediği de belirtildi.
Ek Bir Döviz Talebi Oluşmadı
Merkez Bankası’nın yeni politikasıyla yapılan düzenlemede, tanımlanan hedefler ve faiz oranlarındaki artışla Türk lirası mevduat payının artışının amaçlandığı ve sonuçlarının yakından izlendiği bildirildi.
Merkezin Güncesi’nde yayımlanan çalışmada özet bulgularına yer verilen etki analizlerine göre DDM ile ilgili başlatılan TL’ye geçiş sürecinin ek bir döviz talebi yaratmadığı vurgulandı. Aynı zamanda vadesi dolan firmaların nette döviz alıcısı olma ihtimali yapılan düzenlemelerle belirgin oranda düştüğünün bilgisi verildi.
Analiz bulgularına göre düzenlemenin bahsi geçen boyutta başarılı olduğunun altı çizilerek, atılan adımların ek döviz talebi oluşturmadan TL mevduata geçişi desteklediğinin bilgisi verildi.
