Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), resmi blog sayfası “Merkezin Güncesi”nde “Dijital Türk Lirası: Fayda ve Fırsatlar” başlıklı bir analiz yayımladı. TCMB uzmanları Mustafa Mert Aşkaroğlu, Enes Karayel, Bilgehan Kürşad Öz ve Ahmet Semih Tunalı tarafından kaleme alınan yazıda, dijital paranın Türkiye bağlamındaki avantajları ele alındı.
TCMB, Merkez Bankası Dijital Parası (MBDP) ile ilgili çalışmalarına 2020 yılında başladı. Kavram ispatı aşamasının ardından, 2022’de Dijital Türk Lirası Ar-Ge Projesi kapsamında ilk pilot testler gerçekleştirildi.
2023’te devam eden testlerin ardından Faz-1 değerlendirme raporu yayımlandı. 2024 yılı itibarıyla Faz-2 çalışmalarına geçilmiş olup, dijital liranın ekonomik, hukuki ve güvenlik boyutları detaylı olarak ele alınıyor.
Blog yazısında dijital Türk lirasının finansal sisteme sunması beklenen katkılar şu şekilde:
- Tamamlayıcı Ödeme Kanalı: Mevcut dijital ödeme sistemlerine ek olarak, merkez bankası parasının 7/24 dijital dolaşımı sağlanacak.
- Finansal Kapsayıcılık: Bankacılık sistemine erişim yaygın olsa da dijital ödeme hizmetlerine erişimi artırarak kapsayıcılığı güçlendirecek.
- Finansal Teknoloji Ekosistemine Katkı: Dijital para, Türkiye’de hızla büyüyen fintech sektörüne yenilikçi kullanım alanları sunacak.
- Ödeme Sistemlerinde Entegrasyon: Dijital liranın her türlü ticaret akışında ve para transferlerinde kullanılabilir olması hedefleniyor.
TCMB ekonomistleri, dijital Türk lirasını mevcut sistemlerden bağımsız fakat entegre bir şekilde tasarladığını belirtti.
- FAST ile Paralel Yapı: Dijital Türk Lirası, mevcut hızlı ödeme sistemlerinden bağımsız bir altyapıya sahip olacak.
- Banka Hesabı Gerektirmeyen Kullanım: Dijital lira, banka hesabı bulunmayan bireyler tarafından da kullanılabilecek.
- Akıllı Ödemeler İçin Programlanabilirlik: Kamu kurumları ve özel sektör için programlanabilir ödeme çözümleri sunulacak.
- Çevrimdışı Kullanım: Fiziksel para gibi, dijital liranın da çevrimdışı kullanım özelliği sağlanacak.
Dijital Türk lirasının sürdürülebilirliği için sürekli Ar-Ge çalışmaları planlanıyor. Kuantum bilişim ve siber güvenlik gibi alanlardaki gelişmeler doğrultusunda, dijital liranın dinamik bir teknoloji ekosistemine uyum sağlaması hedefleniyor.
