Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) çalışanları tarafından hazırlanan ve “Merkez’in Güncesi” blogunda yayımlanan bir analiz, parasal sıkılaşmanın tüketim harcamaları üzerindeki etkilerini ortaya koydu.
kolayca yatırım yapın
Rapora göre, sıkı para politikası tüm gelir gruplarının harcamalarında yavaşlamaya neden olurken, en büyük düşüş lüks tüketim alanında yaşandı. Özellikle yüksek gelir grubuna hitap eden ürünlerdeki harcamalar, önceki döneme kıyasla belirgin bir şekilde geriledi.
Lüks harcamalarda keskin düşüş
Analize göre, parasal sıkılaşma öncesinde yüksek gelir grubuna yönelik ürünlerdeki satış hacmindeki artış, düşük gelir gruplarına kıyasla üç kat daha fazlaydı. Ancak sıkılaşma sonrasında bu fark neredeyse ortadan kalktı ve tüm gelir gruplarındaki harcama artış oranları benzer seviyelere geriledi.
Özellikle 2023 yılının ikinci çeyreğinde, yüksek gelir grubuna hitap eden ürünlerdeki yıllık ciro artışı, düşük gelir grubuna yönelik ürünlerdeki artışın yaklaşık bir buçuk katı seviyesindeydi. Ancak parasal sıkılaşma sonrası, bu oran dengelenerek lüks tüketime yönelik harcamaların yavaşladığını gösterdi.
TCMB’nin analizinde, sıkı para politikasının tüketim alışkanlıklarını farklı gelir gruplarında farklı şekillerde etkilediği belirtilirken, özellikle yüksek gelir grubundaki hanelerin harcamalarını kısmaya başladığı vurgulandı.
Parasal sıkılaşma ile birlikte, yüksek gelir grubuna hitap eden ürünlerdeki ciro artışının, düşük gelir grubuna hitap eden ürünlerdeki artışın altına indiğine dikkat çekilen analizde, bu durumun yüksek gelir grubundaki bireylerin tasarrufa yöneldiğini gösterdiğine yer veridi.
