Türkiye’yi alarma geçiren depremlerin ardından Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) depremzede yatırımcıların mağduriyetini gidermek için bazı kararlar aldı. SPK, depremin finansal piyasalar üzerindeki olumsuz etkisinin minimuma indirilebilmesi ve yatırımcı mağduriyetinin önüne geçilmesi için harekete geçtiğini belirtti.
10.04.2023 tarihine kadar aracı kurumlarca, portföy büyüklüğü 1.000.000 TL ve altında olan müşterilere uygulanacak azami kredi faiz oranının ve kredili olmayan bir alım emri nedeniyle ödemekle yükümlü oldukları tutarın tamamı veya bir kısmı takas günü itibarıyla tevdi edilmeyecek.
Söz konusu tutarın takas tarihi itibarıyla aracı kurum nezdindeki hesaplarında bulunmaması durumunda (temerrüt halinde) uygulanacak faiz oranının aracı kurumun vereceği kredinin kaynak maliyeti dikkate alınarak sermaye piyasasına olan algıyı olumsuz etkileyecek ve güveni zedeleyecek uygulamalardan kaçınılmak suretiyle makul bir seviyede belirlenmesi yönünde karar alındı.
Temerrüt Durumları
06.02.2023 tarihi itibarıyla deprem bölgesinde ikametgahı, işyeri adresi veya şubede bulunan müşterilerin, 06.02.2023 tarihinden itibaren oluşan temerrüt durumlarında, 30.06.2023 tarihine kadar işlem tesis edilememesi, temerrüde ve temerrüt sonucuna bağlı işlemlerin yapılmaması şeklinde uygulamanın yönlendirileceği aktarıldı.
Risk Oranları
30.06.2023 tarihine kadar aracı kurumların hazırladığı sermaye yeterliliği tablolarında, kendi portföylerine alınan pay senetlerine yönelik pozisyon riski oranının yüzde 10 yerine yüzde 3 üzerinden, kredi hesabı altında izlenen “Diğer müşteriler” için pozisyon riski oranı yüzde 8 yerine yüzde 4 üzerinden hesaplanacağı belirtildi.
Krediler Dikkate Alınmayacak
30.06.2023 tarihine kadar yapılacak genel işlem sınırı hesaplamasında, 06.02.2023 itibarıyla deprem bölgesinde ikametgahı, işyeri adresi veya şubede hesabı bulunan müşterilere kullandırılan kredilerin dikkate alınmayacağı ifade edildi.
Yüzde 35 olarak belirlenen başlangıç özkaynak koruma oranı, 10.04.2023 tarihine kadar yüzde 20 olarak uygulanacak.
Kredili olmayan bir alım emri nedeni ile müşterinin ödemekle yükümlü olduğu tutarın tamamının veya bir kısmının takas günü itibarıyla tevdi edilmemesi, söz konusu tutarın takas tarihi itibarıyla müşterinin aracı kurum nezdindeki hesabında bulunmaması durumunda Kredili İşlemler Tebliği’nin 16. Maddesi çerçevesinde işlem tesis edilecek.
Kredili sermaye piyasası aracı işlemlerinin devamı süresince özkaynak koruma oranı asgari yüzde 20 olacak.
Özkaynak olarak verilen sermaye piyasası araçlarını satarak krediyi kapatma yetkisi ve özkaynak tamamlama bildirimi gönderilmiş müşterinin hiçbir alım emri, bildirim gününden özkaynak tamamlanıncaya kadar geçecek süre boyunca yerine getirilmeyecek.
Söz konusu hükümler, aracı kurumların kendi risk politikalarına uygun düştüğü ölçüde ve müşteri taleplerini de olabildiğince gözeterek 10.04.2023 tarihine kadar esnek bir şekilde uygulanacak.
Ortaklıkların Geri Alım Programları
Payları borsada işlem gören halka açık ortaklıkların, yönetim kurulu kararı ile geri alım programı başlatabileceği, geri alımın amacına, geri alım programının öngörülen azami süresi, alınacak azami pay adedi le kullanılacak azami fon tutarına yer verilmesi gerektiği kaydedildi.
Halka açık ortaklıklar, yönetim kurulu kararı ile geri alım programı başlatabilecek. Yürürlükte bir geri alım programı olan halka açık ortaklıklar ve bağlı ortaklıklar, geri alım programlarına yeni bir karar olmaksızın devam edebilecek.
“İlk Giren İlk Çıkar” Yöntemi
Geri alınan paylar, geri alındığı tarihten itibaren 30 günlük süre boyunca satılmayacak ve 30 günlük sürenin hesaplanmasında “ilk giren ilk çıkar” yöntemi uygulanacak.
Payları borsada işlem gören ortaklıkların pah sahiplerine yönelik bilgi formu düzenleme yükümlülüğü sınırı, işbu karar tarihinden itibaren ikinci bir duyuruya kadar yüzde üç olarak uygulanacak.
Son 12 aylık dönemde yapılan satışların toplamının şirket sermayesinin yüzde onunu geçmemesi durumunda, birinci maddedeki orana bakılmaksızın bu pay satışları öncesinde, pay satış bilgi formu düzenleyecek ve Kurul’un onayına sunacak.
