Birleşik Krallık merkezli uluslararası insani yardım kuruluşu olan Oxfam, İsviçre’nin Davos kentinde düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu’nun açılış gününde rapor yayımladı. Rapora göre dünyanın yüzde 1’lik kesimini kapsayan zenginleri, son iki yılda geri kalan yüzde 99’undan 2 kat fazla servete sahip oldu.
Oxfam, aşırı zenginlik ve aşırı yoksulluğun 25 yıl sonra ilk kez aynı anda arttığına işaret etti. Sıradan kişilerin temel ihtiyaçları için fedakarlık yapmak zorunda olduğu ancak süper zenginlerin hayallerinin üstünde bir hayat yaşadığı kaydedildi.
Oxfam International’ın İcra Direktörü Gabriela Bucher, “Dünyanın en zenginleri için 20’lerin kükreyen patlaması.” ifadelerinin kullandı. Küresel çaptaki krizlere de değinilen raporda, çıkış kapısı olarak süper zenginleri ve büyük şirketleri vergilendirmenin olabileceği sunuldu.
Milyarderlerin Serveti Günde 2,7 Milyar Dolar Arttı
Milyarderlerin servetlerinde 2 yıl içerisinde olağanüstü artışlar gördüğü vurgulanırken, 2020’deki Covid-19 salgını ve yaşam maliyeti krizinin tüm yeni elde edilen servetin yüzde 63’ünün süper zenginlerin eline geçtiği bildirildi.
Bir milyarderin, yüzde 90’da yer alan bir kişinin kazandığı her 1 dolarlık yeni küresel servet için yaklaşık 1,7 milyon dolar kazandığına işaret edildi. Milyarderlerin servetlerinin günde 2,7 milyar dolar arttığı vurgulandı.
Yayımlanan raporda son 10 yılda milyarderlerin sayısının ve servetinin ikiye katlandığı paylaşıldı. Milyarder servetinin, hızla artan gıda ve enerji kârlarıyla 2022’de yükseldiği eklendi.
2. Dünya Savaşı’ndan Beri Küresel Eşitsizlik ve Yoksullukta En Büyük Artış
Oxfam raporu 95 gıda ve enerji şirketinin 2022’de kârlarını iki kattan fazla artırdığını gösteriyor. Beklenmedik kârlardan 306 milyar dolar elde ettiler. Elde edilen miktarın 257 milyar dolarını zengin hissedarlara ödendiği belirtildi.
Raporda Dünya Bankası’nın, 2. Dünya Savaşı’ndan beri küresel eşitsizlik ve yoksullukta en büyük artışın yaşandığını söylediği yer aldı. Tüm ülkelerin iflasla karşı karşıya olduğu, en fakir ülkelerinse artık sağlık hizmetlerinden dört kat daha fazla borcu zengin alacaklılara geri ödediğine dikkat çekildi.
Söz konusu problemlerle mücadele edilmesini hedefleyen Oxfam, sınıflar arasındaki eşitsizliğin azaltılması için zenginlere daha fazla vergi uygulanması gerektiğini söyleyerek çağrıda bulundu.
Kamu parası ve vurgunculuğun yol açtığı kriz kazançlarının geri alınması için süper zenginlere vergi yükümlülüğünün sistemik ve kapsamlı bir şekilde artırılmasını önerdi.
Eşitsizlikler Siyasi Kararların Sonucu
Birçok ülkedeki fakir kişilerin milyarderlerden daha fazla vergi oranları ödemelerinin eşitsizliği körüklediği ileri sürüldü.
40 yıl önce en zenginler üzerindeki vergilerin çok daha yüksek olduğu gösterilen raporda, son kırk yılda Afrika, Asya, Avrupa ve Amerika’daki hükümetlerin zenginlerin gelir vergisi oranlarını düşürdüğü belirtildi.
Bucher,“Süper zenginlerden vergi almak, eşitsizliği azaltmanın ve demokrasiyi canlandırmanın stratejik ön koşuludur. İnovasyon için bunu yapmamız gerekiyor. Daha güçlü kamu hizmetleri için. Daha mutlu ve sağlıklı toplumlar için. Ve en zenginlerin çılgın emisyonlarına karşı koyan çözümlere yatırım yaparak iklim kriziyle başa çıkmak için,” dedi.
