Mısır’ın en zengin ailesinden gelen Naguib Sawiris, ülkede hukukun üstünlüğü olduğuna inanmadığı ve orada insan hakları konusunda bazı endişeleri olduğu için Suudi Arabistan’a yatırım yapmayacağını duyurdu.
Krallığa yatırım yapıp yapmayacağı konusundaki sorulara açık bir şekilde; “hayır” yanıtı veren Naguib Sawiris, düşünce kuruluşu Milken Institute tarafından düzenlenen Abu Dhabi’deki 2019 MENA Zirvesi’nde çarpıcı açıklamalar yaptı. Buna göre Mısırlı milyarder; “şahsen dünyanın herhangi bir yerine yatırım yapabilirim, neden kanun ve düzen olduğu konusunda ve gerçek bir demokrasiyle insanların özgür olduğu ikna olmadığım bir yere gideyim” ifadeleriyle dikkat çekti.
Sonuçta Suudi Arabistan, geçtiğimiz yıl yaşanan Cemal Kaşıkçı cinayetinin ardından yoğun bir inceleme ve baskı altına girmişti.
Keza Washington Post için de yazan Suudi gazeteci, Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın önde gelen eleştirmenlerinden biriydi. Türk yetkililer Kaşıkçı’nun Suudi ajanlar tarafından öldürüldüğünü iddia etse de Riyad bu iddiaları reddetmiş ancak nihayetinde Kaşıkçı’nın konsoloslukta öldürüldüğünü kabul etmişlerdi. Kaşıkçı’nın ölümü ABD Hazinesi’ni soruşturma sonucunda kovulan Muhammed bin Selman’ın eski üst düzey yardımcısı Saud al-Qahtani da dahil 17 Suudi yetkiliye ekonomik yaptırımlar getirmesi için harekete geçirmişti.
Haberde 33 milyon nüfusu olan Suudi Arabistan’ın son 10 yılda doğrudan yabancı yatırım akışlarında sürekli düşüş kaydettiği ve söz konusu yatırımların ülke ekonomisini çeşitlendirme amaçlı Vizyon 2030 girişimi için ihtiyaç duyulan bir şey olduğu vurgulandı. Daha açık söylemek gerekirse doğrudan yabancı yatırımlar 39.5 milyar dolardaki zirveye ulaştığı 2008’den bu yana istikrarlı bir şekilde düşüyordu ve 2017’de yalnızca 1.4 milyar dolar olmuştu.
İlaveten, Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın tahmin edilemezliği ve baskıcı taktikleri konusunda da artan ulusal endişeler vardı. 2017’de Muhammed bin Selman’ın yüzlerce kraliyet üyesini ve iş insanını göz altına alarak servetlerinin büyük kısmına el koyması da endişelerde etkili olmuştu. Gelişmekte olan piyasalar yatırımcısı Mark Mobius da geçtiğimiz haftalarda kimse Suudi Arabistan’a yatırım yapmamalı demişti.
Mobius geçtiğimiz hafta verdiği demeçte de; “Khashoggi cinayeti çok kötü bir durum ve bana kalırsa, büyük bir değişiklik olmadıkça Suudi Arabistan’a yatırım yapmamız gerektiğini düşünmüyorum” demişti. Mobius önemli bir petrol ihracatçısı olan ülkedeki petrol fiyatlarının da Suudi Arabistan için feci olduğunun üzerini çizmişti.
Ne var ki Milken Institute’un kurucusu Michael Milken de dahil olmak üzere bazı yatırımcılar Suudi Arabistan hakkında iyimser kalmaya devam ediyordu. Olumsuz manşetlerin oraya yatırım yapmasını engelleyip engellemeyeceği sorulduğunda Milken; “asla” yanıtı verdi ve milyarder hayırsever kadınların araba kullanmalarına izin verilmesi gibi son yıllarda gerçekleştirilen krallıktaki köklü değişimlere dikkat çekti.
Yoksa Sen Hala Beğenmedin mi?