Merkez Bankalarının 2016 Eylül Toplantıları Yurt İçi Piyasaları Nasıl Etkiledi?

Yurt içi piyasalar, Eylül ayında oldukça sert dalgalanmalar yaşıyorlar. Hatırlanacağı üzere yurt içi piyasalarda görülen sert dalgalanmalar en son; 15 Temmuz darbe girişimi süreci sonrası yaşanmıştı. TSK’nın içerisinde yuvalanmış olan FETÖ mensuplarının girişimiyle gerçekleşen darbe kalkışması, yurt içi piyasaların sert dalgalanmasına yol açmış, ilerleyen günlerde ise uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarından negatif yönde açıklamalar gelmişti. Darbe girişiminin yurt içi piyasalara olan etkisini detaylı olarak bu yazımızdan inceleyebilirsiniz.

Bugünlerde ise darbe girişiminin etkileri neredeyse tamamen atlatılmış durumda. Ancak Eylül ayında yurt içi piyasalarda yeni bir dalgalanma görüldü. Görülen dalgalanmanın temel sebebi ise merkez bankalarının Eylül ayına ilişkin toplantılarıydı. Bilindiği üzere; Avrupa Merkez Bankası (ECB), Japonya Merkez Bankası (BOJ), ABD Merkez Bankası (FED) ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) toplantıları; piyasaların hareketli günler geçirmesine neden oldu. Bu yazımızda sizler için merkez bankalarının toplantılarını ve bu toplantıların yurt içi piyasalara olan etkilerini derledik;

ECB, Tahvil Alımlarını Arttırmadı ve Faizleri Sabit Tuttu

Piyasalar ilk olarak ECB’nin, Eylül ayına ilişkin toplantısına odaklanmışlardı. Başkan Mario Draghi ve yönetiminin toplantıda hangi yönde adım atacağı, piyasaların merak konusu olmuştu. Toplantı öncesi piyasalarda, ECB’nin tahvil alımlarını genişletebileceğine yönelik adımlar atması bekleniyordu. Bu doğrultuda ünlü stratejist David Stubbs yaptığı açıklamada; piyasaların Eylül ayında tahvil alımlarını arttırmasını beklediğini ve Draghi’nin bu doğrultuda adım atmasının muhtemel olduğunu dile getirmişti. Stubbs’ın açıklamalarının yer aldığı yazımızı buradan detaylı olarak inceleyebilirsiniz.

ECB’nin Eylül ayı toplantısı ise piyasaları şaşkına uğratmaya yetti. Draghi ve yönetimi; faiz oranlarında değişikliğe gitmeyerek, politika faizini yüzde 0’da, mevduat faizini ise yüzde 0,4’te sabit tuttular. Piyasaları şaşırtan nokta ise ECB’nin, tahvil alımlarını daha önce belirlenen Mart 2017’ye kadar sürdüreceği ve bu doğrultuda alımları genişletmeye ihtiyaç duymadığını açıklamasıydı. Bu gelişmenin ardından yurt içi piyasalarda hareketlilik başladı. Draghi’nin açıklamalarının beklentilerden daha “şahin” olduğu kanısı sonrası Borsa İstanbul, yükselişe geçti. Borsa İstanbul o günkü işlemlerde yüzde 0,26 oranında değer kazandı ve 77,843 puan seviyesine kadar yükseldi. Dolar/TL’de de oldukça hareketli dakikalar görüldü. ECB toplantısının ardından Euro ve dolarda küresel çapta kazanımlar görülmeye başladı. O günlerde dolar, Türk lirası karşısında da yükselişe geçmişti. ECB’nin Eylül ayı toplantısının ardından Dolar/TL 2,97 seviyesine tırmanmış ve son bir ayın en yüksek seviyesine yükselmişti.

BOJ, İlave Teşvik Kararı Aldı

ECB toplantısının ardından piyasaların dikkatle takip ettiği diğer bir merkez bankası toplantısı ise Japonya Merkez Bankası’nın (BOJ) Eylül ayına ilişkin toplantısıydı. Toplantı öncesi piyasalar, BOJ’un negatif faiz kararını değiştirip değiştirmeyeceği hakkında görüş ayrılıkları yaşamaktaydılar. Bilindiği üzere dünyanın en büyük ekonomilerinden birine sahip olan Japonya’nın merkez bankası; BOJ, ekonomik çalkantı karşısında negatif faiz kararı uyguluyor. BOJ’un Eylül ayına ilişkin toplantısında; Başkan Kuroda ve kurmayları, yüzde 2 olarak belirledikleri enflasyon hedefine ulaşmak adına “ek teşvik” kararı aldıklarını kamuoyuna açıkladılar. Bu doğrultuda; BOJ, parasal genişleme uygulamasına geçmiş oldu. BOJ’un Eylül ayı toplantısında almış olduğu kararları detaylı olarak bu yazımızdan inceleyebilirsiniz.

Yurt içi piyasalar ise BOJ kararlarının ardından yeniden hareketlendiler. Çarşamba günü BOJ’un Eylül ayı toplantısında almış olduğu kararların ardından Borsa İstanbul güne yüzde 0,18 oranında yükselişle 77,452 puan seviyesinden başlangıç gerçekleştirmişti. Gün içerisinde yukarı yönlü seyrini sürdürmeye devam eden Borsa İstanbul, yüzde 0,78 oranında değer kazanmış ve 77,915 puan seviyesine tırmanmıştı. Dolar/TL ise BOJ kararlarının ardından 2,97 ile 2,98 seviyeleri arasında dalgalanma yaşamıştı.

FED; Faizleri Yine Sabit Tuttu ve Aralık Sinyali Verdi

Hem küresel hem de yurt içi piyasaların bu işlem haftasında en çok merak ettiği konuların başında; FED’in Eylül ayı toplantısında faiz artırımıyla ilgili hangi yönde karar vereceği vardı. Toplantı öncesi piyasalarda, FED’in faizleri yüzde 0,25 ile 0,50 aralığında sabit tutacağına yönelik bir kanı bulunuyordu. Dünyaca ünlü yatırım bankası olan Goldman Sachs, FED’in faizleri sabit tutacağını öngörmüştü. O dönem bankadan yapılan açıklamada; FED’in Eylül ayında faiz artırma ihtimali yüzde 40 olarak nitelendirilmişti. Hatırlanacağı üzere banka, daha önceki açıklamalarında bu oranı yüzde 50 olarak ifade etmişti. Goldman Sachs’in açıklamalarının detaylarını burada bulabilirsiniz.

Bilindiği üzere tam dokuz yılın ardından FED, en son geçen yılın Aralık ayında faiz artırımına giderek küresel piyasaların hareketlenmesini sağlamıştı. Bu toplantıda ise istenen enflasyon düzeyine yaklaşılmasının FED’in elini güçlendireceğine yönelik bir kanı hakimdi. Ayrıca Başkan Janet Yellen’in, Jackson Hole Sempozyumu’nda yaptığı açıklamada, faiz artırım sinyalinin habercisi olarak algılanmıştı. Yellen o dönem yaptığı açıklamada; kademi faiz artışı olması gerektiğini belirtmiş ve faiz artışı ihtimalinin giderek yükseldiğini dile getirmişti. Yellen’in açıklamalarından öne çıkan bölümleri buradan inceleyebilirsiniz.

Ancak FED, Eylül ayı toplantısında da faizleri sabit tutma kararı aldığını kamuoyuna açıkladı. Ancak toplantıda dikkat çekici nokta; 10 FOMC üyesi arasında, üçünün faiz artırımına gidilmesi yönünde oy kullanmaları oldu. Böylelikle FED üyelerinin faiz artırımı konusunda ayrışmalar yaşadığı açıkça görülmüş oldu. Toplantının en önemli noktası ise Başkan Yellen’in açıklamalarıydı. Yellen yaptığı açıklamada; faiz artırımı için ekonomik bir sorunun bulunmadığını ancak daha çok işaret görmek istediklerini ve bu noktada sabırlı olunması gerektiğini ifade etti. Böylelikle Yellen, faiz artırımı için Aralık ayını işaret etmiş oldu. FED’in Eylül ayı toplantısında yaşanan tüm gelişmeleri detaylı olarak bu yazımızda bulabilirsiniz.

FED toplantısının yurt içi piyasalara etkileri ise diğer merkez bankalarına nazaran çok daha sert oldu. FED toplantısının ardından Borsa İstanbul güne yüzde 1,21 puan yükselişle 78,856 seviyesinden başlangıç gerçekleştirdi. Böylelikle Borsa İstanbul, 18 Ağustos tarihinin ardından en yüksek seviyesine yükselmiş oldu. Dolar/TL ise FED kararlarının ardından sert düşüşler yaşadı. Faizlerin sabit tutulmasının ardından dolar, küresel çapta değer kayıpları yaşadı. Böylelikle Dolar/TL 2,94 seviyelerine kadar gerilemiş oldu.

TCMB, Faiz İndirimine Devam Etti

Yurt içi piyasaların en son olarak dikkat ettikleri gelişme ise TCMB’nin Eylül ayına ilişkin PPK toplantısıydı. Bilindiği üzere TCMB, Mart ayından bu yana faizin üst bandında indirim uyguluyorlar. Özellikle yurt içi piyasaların sert dalgalanmalar yaşadığı günlerde bile TCMB, sıkı duruşundan ödün vermedi ve faizin üst bandında indirim yapmaya devam etmişti. Politika yapıcıların destekleyici açıklamaları da TCMB’nin elini güçlendirmiş ve hamlelerinde destekleyici olmuştu. TCMB’nin Eylül ayı toplantısı öncesinde, 15 ekonomistin katılımıyla bir anket düzenlenmişti. Ankete katılan ekonomistlerin tamamı, TCMB’nin Eylül ayı toplantısında faizin üst bandında indirime devam edeceğini dile getirmişlerdi. Ekonomistlerin toplantı öncesi öngörülerini bu yazımızda bulabilirsiniz.

TCMB geçen gün sonuçlanan toplantıda; faizin üst bandında yine 25 baz puan indirim yaptığını kamuoyuna açıkladı. Geç likidite penceresi borç verme faiz oranı ise yüzde 10,00’dan yüzde 9,75’e indirildi. Böylelikle TCMB, hem piyasaların hem de ekonomistlerin beklentileri doğrultusunda adım atmış oldu. Ayrıca toplantı sonrası TCMB’den yapılan açıklamada; para politikasındaki temkinli duruşun süreceği ve kısa vadede enflasyonda düşüşün görüleceği dile getirilmişti. TCMB’nin Eylül ayına ilişkin toplantısının yer aldığı haberimize buradan ulaşabilirsiniz.

TCMB toplantısının ardından yurt içi piyasalar genellikle yatay bir seyir izlediler. Hatırlanacağı üzere toplantı öncesi analistler yaptıkları değerlendirmelerde; TCMB karalarının, yurt içi piyasalar üzerindeki etkilerinin sınırlı olacağını dile getirmişlerdi. Faiz indiriminin ardından Borsa İstanbul güne 79,790 puan seviyesinden yatay bir başlangıç gerçekleştirdi. Ancak gün içerisinde yaşanan dalgalanmaların etkisiyle Borsa İstanbul 79,722 puan seviyesine geriledi. Dolar/TL ise TCMB’nin faiz indirimi kararının ardından yönünü hafifçe yukarıya doğru çevirdi ve 2,9538 seviyesine yükseldi.

Bu yazımızda sizler için Eylül ayı içerisinde gerçekleşen merkez bankası toplantılarının yurt içi piyasalara olan etkilerini derledik. Ay içerisinde gerçekleşen merkez bankası toplantılarına bakıldığı zaman sürpriz olan; BOJ’un ilave teşvik kararı olduğu açıkça görülüyor. FED’in faizleri sabit tutması ise gelişen piyasaları negatif yönde etkilerken, gelişmekte olan piyasaların önemli kazanımlar elde etmesini sağladı. Bu doğrultuda yurt içi piyasalar, FED kararları sonrası yatırımcıların yüzünü güldürmüş oldu. TCMB’nin faiz indirim politikasını daha ne kadar devam ettireceği ise yurt içi piyasaların bugünlerde konuştuğu en önemli konu arasında yer alıyor.