Geçen yılın Aralık ayında dolar kurunun 18,40’lara çıkmasının ardından hayatımıza giren kur korumalı mevduat (KKM) sistemine katılım her geçen gün artıyor. Bu sabah Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın açıkladığı Ağustos ayı bütçe gerçekleşmeleri raporuyla son durum ortaya çıktı.
Ağustos ayında merkezi yönetim bütçesi 3,6 milyar lira fazla verirken dövizden dönüşümler hariç kur korumalı mevduatın Hazine’ye bindirdiği yükün 15 milyar lira olduğu tespit edildi. Bu tutar Mart’tan Ağustos’a kadar olan 6 aylık dönemde ise 75 milyar liranın üstüne çıktı.
Aylık dönemlerde KKM’nin bütçeye olan yüküne bakıldığında Mart’ta 11,7, Nisan’da 4,5, Mayıs’ta 4,8, Haziran’da 16,1 ve Temmuz’da 23,3 milyar TL olmuştu.
Dolardaki Yükselişe ve KKM’ye Tepkiler Bitmiyor
Vatandaşı Türk lirasına yöneltmek ve döviz alımından uzaklaştırmak için geçen yılın son ayında devreye alınan KKM, temel olarak Türk lirası cinsinden dolar, Euro ve sterlin kurunun vade nihayetinde faiz miktarından daha fazla yükselmesi halinde oluşan farkın mevduat sahibine sunulmasını içeriyor.
Kur seviyelerinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın her gün saat 11.00’de açıkladığı rakamlar baz alınıyor.
Dolayısıyla döviz kurlarındaki her yükseliş, KKM’den kaynaklı ödemelerin artması anlamına geliyor. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, geçen hafta yaptığı açıklamada sistem hacminin 1,3 trilyon liraya ulaştığını söyledi.
Öte yandan KKM’nin yanlış bir politika olduğunu ve her geçen gün bizi daha da zora sokacağını söyleyen ekonomist sayısı azımsanmayacak ölçüde.
Ekonomist Mustafa Sönmez, Twitter hesabından paylaştığı bir tablo ile çok somut kıyaslamalarda bulunmuş. Buna göre 6 ayda alan bazlı tarımsal destek 10,2 milyar TL, mazot desteği 3,1, gübre 1,8, hayvancılık 5,6 ve diğer tarımsal destekler 2,2 milyar TL olurken, KKM için 75,6 milyar TL gibi bir tutar oluştu.
Bir diğer dikkat çekici yorum ise ekonomist Emrah Lafçı’dan geldi. 15 milyon öğrencinin okuldaki yemeğini devletin vermesi durumunda toplam maliyetin 150 milyar TL olacağı bilgisini hatırlatarak “İki veriyi bir arada düşünün lütfen!” dedi.
Merkez Bankası’nın KKM için ödediği miktar net bir şekilde bilinmiyor. Ancak amacı döviz talebini düşürerek kurdaki yükselişin önüne geçmek olan uygulamanın şu an için sonuç vermediği aşikar.
Dolar kuru, geçen yıl Aralık ayında 18,40 rekorunu kırdı. Bunun hemen ardından ise 21 Aralık’ta KKM, Resmi Gazete’de yayımlanarak uygulanmaya başlandı.
Ancak dolar henüz üzerinden bir yıl bile geçmeden bu seviyeleri test etti. An itibarıyla 18,25 liradan işlem gören kur, gün içinde 18,28 ile yılın en yüksek seviyesine çıktı.
