
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Türkiye’deki ilk koronavirüs vakasını 10 Mart’ta duyurmuştu. İlerleyen ilk birkaç gün içerisinde art arda can kayıpları açıklanırken, 26 Nisan itibarıyla toplam vefat sayısı 2805’e ulaşmış durumda.
110 bin 130 vakanın görüldüğü Türkiye, vaka sayısı bakımından 7. sırada yer alıyor. Salgının başlamasıyla birlikte birçok işyeri personeline evden çalışma talimatı verirken, büyük bir kısım ise ücretsiz izne yolladı.
Bu durum geçim koşullarının daha da güçleşmesine sebep olmakta. Fakat ne yazık ki sağlığımızın tehdit altında olduğu ve küresel boyutta yaşanan salgın hastalık sürecinde gıda fiyatlarındaki artış sürdü.
Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) verilerine göre gıda fiyatları Nisan’da %1,23 arttı.
Türk-İş verilerine göre dört kişilik bir ailenin Nisan ayında gıda için yapması gereken minimum harcama tutarı aylık bazda %1,23 oranında artış gösterdi. Bu oran 2020 yılının başından bu yana %9,77 olarak kaydedilirken, yıllık bazda %13,61 ve 12 aylık ortalamalara göre %12,68 oranında artışa denk geldi.
Bu dönemde süt, yoğurt ve peynir fiyatlarında artış oldu. İnsanların büyük kısmının çalışmadığı, ücretsiz izne ayrıldığı veya işlerinden çıkarıldığı bu dönemde gıda fiyatlarında artış olduğu dikkat çekti. Nisan ayında dana kıyma eti fiyatında bazı marketler indirim yapsa da kuşbaşında artış oldu.
Tavuk fiyatlarının arttığı dönemde balıkta çok fazla değişiklik meydana gelmedi. Meyvenin ve sebzenin ortalama kilogram fiyatı geçen ay 7,06 TL olarak belirlenirken, bu ay 7,05 ile çok fazla değişmedi. Geçen ay 7,31 TL olan ortalama sebze kilogram fiyatı bu ay 6,92’ye geriledi. Öte yandan Mart ayında 6,43 lira olan ortalama meyve kilogram fiyatı bu ay 7,33’e çıktı.
Ekmek, un, pirinç, makarna ve bulgur fiyatlarında çok fazla değişiklik olmadı. Fakat ayın son haftasında Ramazan’ın başlaması sebebiyle 275 gr Ramazan pidesinin fiyatı 2,50 TL oldu. Bu ay; ayçiçeği, peynir, bal, kuru fasulye, kırmızı mercimek, yeşil mercimek ve nohuta zam geldi.
Öte yandan Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) gıda endeksi son açıklana Mart verilerine göre %2,7 oranında düşüş gösterdi.
Nisan ayında, dört kişilik bir ailenin açlık sınırı 2 bin 374 liraya çıktı.
Ülkemizde her ay açıklanan açlık ve yoksulluk sınırı zaten istikrarlı bir şekilde yükseliyordu. Buna bir de koronavirüs salgını nedeniyle işten çıkarmalar eklenince sıkıntı daha da arttı. Hükümet ücretsiz izne çıkarılan işçilere ücret desteği sağlamaya başladı. Ancak günde 40 liranın altına denk gelen yardım çok fazla etkili olamadı.
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, ücretsiz izne çıkarılan işçiler için destek verileceğini duyurmuştu. Buna göre 15 Mart sonrası ücretsiz olarak izne çıkarılan ve işsizlik maaşı almaya hak kazanamayan vatandaşlara, günlük 39 lira 24 kuruş (toplamda 1170 TL) ücretsiz izin maaş desteği verilecek.
Ücretsiz İzin Maaş Başvurusu Yapmak İsteyenler Bu Linkten Ulaşabilir
Türk-İş’in açıkladığı aylık rapora göre Nisan’da dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterince beslenebilmesi için gerekli olan minimum gıda harcamasını ifade eden açlık sınırı 2.374,00 TL oldu. Bu rakam bir önceki ay olan Mart‘ta 2.345 TL olarak açık kalmıştı. Yılın ilk ayında 2.219 lira olan açlık sınırının, dört ay içerisinde 155 lira arttığı görüldü.
Yine dört kişilik bir ailenin kira, elektrik, su, konut, ulaşım, gıda, giyim, sağlık gibi harcamalarını kapsayan yoksulluk sınırı 7.732,91 TL olarak hesaplandı. Bekar ve çocuğu olmayan bir kişinin yaşama maliyeti ise aylık 2.883,88 TL seviyesinde gerçekleşti.
Bloomberg'ün enflasyon ve işsizlik oranlarını toplayarak oluşturduğu yoksulluk listesinde Türkiye 62 ülke arasında 4. sırada yer aldı. #iban pic.twitter.com/j9jfzFO3hW
— Mehmet Göker (@drmehmet_goker) April 25, 2020
Nisan ayında yetişkin bir erkeğin gıda için yapması gereken harcama tutarı 651,76, yetişkin bir kadından 546,73 TL oldu. 4-6 yaş arasında arasındaki çocuklarda gıda harcaması için gerekli olan asgari 470,86 lira, 15-19 yaş arası için 704,66 lira olarak hesaplandı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) son açıkladığı verilerde tüketici fiyat endeksinin (enflasyon) aylık bazda %0,57, yıllık %11,86 oranında arttığı görüldü. 2019 yılının Mart ayına kıyasla gıda ve alkolsüz içeceklerin fiyatlarında %10,05, alkollü içecekler ve tütünde %17,21 oranında artış meydana geldi. Aylık değişim oranlarına baktığımızda bu dönemde gıda ve alkolsüz içeceklerinde %2,78, alkollü içecekler ve tütünün ise %0,04’lük artışa geçtiğini görmekteyiz.