Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Şubat 2020 dönemine ait ödemeler dengesi gelişmelerini açıkladı. Buna göre cari denge yılın ikinci ayında 1,23 milyar dolar açık verdi. Bu rakam 2019 yılının aynı döneminde 117 milyon dolar olarak açıklanmıştı.
Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye‘de de koronavirüs salgınının yarattığı olumsuz etki bir bir görülmeye başlandı.
Türkiye‘de ilk koronavirüs vakası 10 Mart tarihinde açıklanmıştı. Sağlık Bakanlığı’nın yayımladığı verilere göre 12 Nisan itibarıyla ülkemizdeki toplam vaka sayısı 56.956’ya, can kaybı 1198’e yükseldi. Türkiye‘de koronavirüs vakalarının henüz başlamadığı Şubat ayında cari açığın 10 kat artması önümüzdeki sürece dair endişeleri körüklüyor.
Cari Denge Şubat’ta 1.230 Milyon Dolar Açık Verdi
Altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı Şubat ayında 2.567 milyon dolar fazla verdi. Hizmetler dengesi kaynaklı net girişler, yıllık bazda 315 milyon dolar artarak 1.492 milyon dolara yükseldi. 41 milyon dolar artan hizmetler dengesi altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler, 855 milyon dolara çıktı.
Söz konusu dönemde birincil gelir dengesi kalemi altında yatırım geliri kaleminden kaynaklanan net çıkışlar, geçen yılın Şubat ayına kıyasla 208 milyon dolar artarak 614 milyon dolar, ikincil gelir dengesi kalemi kaynaklı net çıkışlar, 34 milyon dolar artarak 92 milyon dolar seviyesine yükseldi.
Bu dönemde doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler, yıllık bazda 129 milyon dolar azaldı ve 309 milyon dolara geriledi. Portföy yatırımları altında 382 milyon dolarlık net giriş olurken, 687 milyon dolarlık hisse senedi ve 1,8 milyar dolarlık devlet içi borçlanma senedi satışı gerçekleşti.
Şubat ayında yurt dışından sağlanan kredilere ilişkin bankalar 298 milyon dolar, diğer sektörler 373 milyon dolar net geri ödeme yaptı. Resmi rezervlerde ise 3 milyon dolar net artış kaydedildi.
Cari Açıkta Asıl Etki Mart Ayı Verilerinde Görülecek
Covid-19 salgınını başlamasıyla küresel ticaret ağı büyük ölçüde sekteye uğradı. Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, temassız taşıma yöntemlerinin kullanılmaya başlandığını ancak sadece İran’a bile ihracatımızda %80 oranında düşüş olduğunu söyledi.
Tüm dünyanın mücadele ettiği salgın hastalığın kontrol edilmesi amacıyla sınır giriş-çıkışlarında üst düzeyde tedbirler alındı. Bundan en çok etkilenen hiç şüphesiz ticari faaliyetler oldu. Ancak bizim şu an değerlendirdiğimiz veriler Şubat ayına ait. Yani daha koronavirüs Türkiye’’ye ayak basmadan önceki veriler.
Ekonomist Mustafa Sönmez piyasanın bundan sonra açıklanacak Mart verilerine odaklandığını söyledi.
Cari açık, şubatta 1.23 milyar dolar olmuş da sanayi üretimi de %7.5 artmış!
Mart Covit miladından sonra bu verilerin hiç bir anlamı kalmadı. Artık gözler hep Mart verilerini arayacak, oradan itibaren yaşananların yorumu önemli, öncesi, tarih öncesi gibi.— Mustafa Sönmez (@mustfsnmz) April 13, 2020
Yine önemli makaleleri kaleme alan ekonomist Selim Somçağ’dan da açıklanan verilere ilişkin bir değerlendirme geldi. Türkiye ve Arjantin’in en kırılgan ülkelerden biri olduğunu söyleyen Somçağ, şu açıklamalarda bulundu:
Ekonomist Dr. Oğuz Özdemir ise salgının bir an önceki kontrol altına alınmadığı takdirde önümüzdeki süreçte cari açığın daha da fazla geleceğini söyledi.
Türkiye’nin salgın sonrasında geçici bir büyüme yaşayacağını ancak sonrasında döviz kurları ve cari açıkta şoklarla karşı karşıya kalacağını ifade etti. Hatta bunun 2008 krizindeki dönemden bile daha derin olabileceğinin altını çizdi.
Bundan sonraki 2 yılın yüksek enflasyon ve hızla artan dövizlerin yaşandığı bir dönem olacağını söyleyen Özdemir; “Dünyadaki örneklere baktığımız zaman Türkiye’deki sistemin ayakta kalmasını sağlayacak tedbirleri uyguluyor. Ama içinde yaşadığımız süreç biner liralarla atlatılabilecek bir süreç değil. İnsanlar şuan sağlık kaygısı kadar geçim kaygısı yaşıyor. Bütün dünyada daha kapsamlı çalışmalar yapılıyor.” şeklinde konuştu.
Ücretsiz VİOP deneme hesabı açın ve 100.000 lira sanal para ile risk almadan nasıl yatırım yapacağınız öğrenin.
