Japonya Başbakanı Shinzo Abe ve Güney Kore Başbakanı Lee Nak-yeon, Perşembe günü soğuk ikili ilişkilere rağmen Kuzey Kore’de iş birliği yapma gereği konusunda tartıştılar. Ancak Abe, Seul’un ilişkilerin iyileşme konusunda verdiği sözleri tutması gerektiğini yineledi.
Washington’ın Asya’nın iki müttefiki olan Tokyo ve Seul arasındaki bağlar, Güney Kore’nin üst mahkemesinin geçen Ekim ayında bazı Japon firmalarına Korelilerin savaş zamanlarındaki madenlerinde ve fabrikalarında çalışmak zorunda kalanları telafi etmelerini söylemesiyle bozulmuştu.
Meselenin 1965 tarihli bir anlaşmayla çözüldüğünü söyleyen Japonya, karara uluslararası hukuka aykırı davrandığını söyledi ve dava, ticaret ile güvenlik konularına sıçradı.
Tokyo’daki görüşmelerin başında yaklaşık 100 gazeteci hazır bulunurken, tartışmaların alevlenmesinin ardından iki taraf arasında en üst düzey buluşma gerçekleşti. Toplantı bir el sıkışması ile başlarken, gülümseme söz konusu olmamıştı.
Japonya Dışişler Bakanlığından yapılan açıklamaya göre Abe, Seul’ü ilişkilerini yeniden kurmak için vaatlerini sürdürmeye çağırdı. Abe, Güney Kore Başbakanı Lee’ye, “İki milletimiz birbirleri için önemli komşulardır ve Kuzey Kore ile temas halinde olmak, ikili ilişkiler ve ABD ile ilişkilerimiz oldukça önemlidir,” ifadelerini kullandı.
Konuşmasının devamında Abe, “İlişkiler şu anda oldukça şiddetli bir durumdadır, ancak bu şekilde bırakılmamalıdır. Güney Kore ikili sözleri tutabilirse bunun sağlıklı bir ilişkiye dönme şansı olabilir,” dedi.
Güney Kore Cumhurbaşkanından Abe’ye Mektup
Açıklamada Lee’nin diyalogun önemli olduğu görüşünü paylaştığını söylediği de belirtildi. Güney Kore Dışişleri Bakanlığından yapılan paralel bir açıklamada, Lee’nin ilişkilerin mevzut zor durumda bırakılmaması gerektiği konusunda anlaştıklarını söylediği ifade edildi.
Seul’ün açıklamasına göre Lee Abe’ye, “Güney Kore, 1965 Temel İlişkiler ve Alacaklar Antlaşması’na saygı duymuş ve bunlara uymuş, bunu yapmaya devam edecektir,” dedi.
Yonhap haber ajansı, Japon İmparatoru Naruhito’nun bu haftaki merasim törenine katılmak üzere Tokyo’da bulunan Lee’nin Abe’ye, Güney Kore Cumhurbaşkanı Moon Jae-in’in kişisel bir mektup gönderdiğini söyledi. Mektup ile beklemekte olan ikili sorunları çözme girişimleri için bir çağrı yapıldığı bilgisi paylaşıldı.
Moon ve Abe, bir yıldan fazla bir süredir zirve yapmamışlar ve açıklamalarda ikisi arasında yapılması planlanan herhangi bir toplantıdan sçz edilmemişti. Japonya ve Güney Kore arasındaki düşmanlık, Japonya’nın Kore Yarımadası’nın 1910-1945 arasında sömürgeleştirilmesi, savaş ordusu genelevlerinde ve şirketlerde, kadınların zorla çalıştırılması ile ilgilidir.
Bu yılın başlarında Japonya, Güney Koreli yonga üreticileri için hayati önem taşıyan malzemeler üzerindeki ihracat kontrollerini sıkılaştırdığı zaman anlaşmazlık artış gösterdi. Daha sonra Güney Kore tarafından öfkeyle atılan adımların ardından, hızlı nakliye için uygun olan ülkeler listesinden Seul’ü çıkarttı. Benzer şekilde Güney Kore de aynı hamlede bulunmuştu.
Ağustos ayında Güney Kore, gelecek ayın sonunda Japonya ile askeri istihbarat paylaşım anlaşması imzalayacağını duyurdu. Anlaşma kapsamında, müttefiklerin Kuzey Kore’nin nükleer silah programı konusundaki gerginlikleri ile yüzleşmesi ve Çin ile Rusya’nın rekabetinin artması gibi maddelerin olacağı biliniyor.