İsviçre’nin ABD ile imzaladığı çerçeve ticaret anlaşması, ülke içinde sert tartışmalara yol açtı. Anlaşma kapsamında ABD’nin İsviçre’den yaptığı ithalata uyguladığı yüzde 39’luk gümrük vergisi yüzde 15’e indirildi.
İsviçre şirketleri de ABD’de 200 milyar dolarlık yatırım yapmayı ve üretimi artırmayı taahhüt etti.
Anlaşmadan önce İsviçre’nin yürüttüğü diplomasi, lüks marka CEO’larının ABD Başkanı Donald Trump’a altın Rolex ve özel basım altın külçe gibi hediyeler sunmasıyla gündem olmuştu.
Bu şirinlik atağı, anlaşmayı getirse de hafta sonu eleştirilerin hedefi oldu. Yeşiller Partisi anlaşmayı “teslimiyet” olarak nitelerken, hükümetin altın hediyelerle pazarlığı etik dışı yöntemlerle yürüttüğünü savundu.
Ekonomi Bakanı Guy Parmelin ise suçlamaları reddetti ve “Ruhumuzu şeytana satmadık” dedi. Parmelin, anlaşmanın mükemmel olmasa da şimdilik en iyi seçenek olduğunu belirtti. İleride geliştirilme potansiyeli olduğunu vurguladı.
İş insanlarının ABD ziyaretine ilişkin ise “Sadece görüşlerini anlattılar, ama elbette etkileri oldu” ifadelerini kullandı.
İsviçre sanayisi, özellikle makine ve elektronik sektörleri, son aylarda ABD’ye ihracatta yaşanan yüzde 15-40 arası düşüş nedeniyle anlaşmayı memnuniyetle karşıladı.
Tarife indirimi, bu sektörleri Avrupa ve Japon rakipleriyle eşit seviyeye getiriyor. Ancak anlaşmanın bağlayıcı olmaması ve tarife kotalarında ABD’nin tartışmalı et ürünlerinin İsviçre’ye girip girmeyeceğinin belirsizliği soru işaretlerini koruyor.
Öte yandan ülke ekonomisi 2025’in üçüncü çeyreğinde yüzde 0,5 daraldı. UBS Ekonomisti Alessandro Bee, anlaşmaya rağmen İsviçre’nin 2026’da sadece yüzde 1 büyüme kaydedebileceğini öngörüyor.
Bee, ABD’ye ihracatın önemli kısmını oluşturan ilaç sektörünün zaten tarifelerden etkilenmediğini, üstelik bazı şirketlerin ABD’ye üretim taşımaya hazırlandığını belirterek bunun büyümeyi daha da zayıflayabileceğini ifade etti.
Sonuç olarak, İsviçre-ABD anlaşması, ihracatçılar için yeni bir başlangıç sunsa da ekonomik etkileri ve siyasi tartışmalarıyla ülkede ayrışmayı derinleştiriyor.
