Dolar Dışı Ticarette Yavaş Yol Alan İran Yönünü Asya’ya Çevirdi

İran’da bu yılın başından beri yükseliş eğiliminde olan döviz kurları için sürekli yeni önlem paketleri devreye alındı. İlk etapta döviz işlemlerinde dolar yerine Euro kullanılmasına karar verildiği açıklandı. İran riyalinin dolar karşısında değer kaybetmesini önlemek amacıyla, dolar kuru 4 bin 200 tümene sabitlenmişti.

Ancak atılan bu adım da çok fayda göstermedi ve serbest piyasada işlem gören 1 ABD doları, Ekim ayında 14 bin tümenin üzerine kadar çıkmıştı. Uluslararası ticarette doları bırakmaya çalışan ülke, planların umdukları gibi ilerlediğini görünce yönünü Asya ülkelerine çevirdi.

Avrupa Birliği, ABD’nin yaptırımları karşısında İran’ın yanında yer alacağını açıklamıştı. Ancak bu yardım girişiminde asıl amacın serbest ticarette doların devre dışı bırakılması olduğu biliniyordu. Yeni kurulan sistem ile dolar devre dışı bırakılıp, AB yasalarına göre İran ile ticaret yapılması amaçlanıyordu. Ancak işler hesaplandığı gibi olmadı. İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, AB’nin ABD yaptırımlarını etkisiz hale getirmek için İran ile dolar dışı ticaret yapma konusunda oldukça yavaş yol aldığını söyledi.

Bu doğrultuda halkın menfaatini göz önünde bulundurarak, Çin, Rusya ve Hindistan gibi geleneksel ortaklarla görüşmelere başlandığını bildirdi. Zarif dün yaptığı açıklamada, AB ile özel amaç mekanizması konusunda çalışmaya devam ettiklerini ancak onları beklemek zorunda kaldıklarını dile getirdi.

AB, İran’ın 2015 yılında yapılan nükleer anlaşma ile sağladığı ekonomik yararları kaybetmemesi için özel amaç vasıtası (SPV) kurmayı istiyor. ABD Başkanı Donald Trump söz konusu anlaşmadan 2018’in Mayıs ayında çıktığını duyurmuştu. Ancak AB diplomatlarının ABD’nin İran’a karşı yeniden uygulamaya koyduğu yaptırımlara hedef olmaktan çekindikleri için çalışmaların çok hızlı ilerlemediği bildirildi.

2019 yılına, 2018’de yaşanan sıkıntılarla giren İran, Pazartesi günü yüksek enflasyonla mücadele etmek için para biriminden 4 sıfır atacağını açıkladı. İran Merkez Bankası tarafından yapılan duyuruda, para biriminden 4 sıfır atılması için hükümete bir tasası sunulduğu bildirildi.