
İngiltere’nin Brexit süreci belki de hiç tahmin edilmeyen bir şekilde, 2016 yılının Haziran ayında yapılan referandumdan beri büyüyen bir kaos haline geldi. Başbakan Theresa May’in istifa etmesiyle birlikte koltuğa kimin oturacağı ile ilgili sorunlar da bu sürece eklendi. Şimdi ise gelecek hafta belli olacak isme yönelik yorumlar yapılmaya başladı.
Bugün, parti üyelerinin partiye ve ülkeye kimin liderlik etmesini istediklerini belirtecekleri son gün ve Johnson ile Hunt karşı karşıya.Açık sözleriyle tanınan ve genellikle tartışmalı görüşleri olan Johnson, Salı günü beklenen sonuçlara göre öne çıkan kişi olarak görülüyor. Oylama, Başbakan Theresa May’in AB ile yaptığı Brexit anlaşmasının parlamentodaki reddedilmelerinin ardından istifa edeceğini açıklamasının ardından geldi.
Parti liderliği yarışı ise her adayın, Brexit ile nasıl başa çıkacağı odağı altında gerçekleştirildi. Brexit yanlısı Johnson, İngiltere’nin AB’den 31 Ekim’e kadar çıkışını, “yap ya da öl” şeklinde tanımlayarak karışıklığa neden oldu. Referandumdan beri ayrılma yönünde oy kullanacağını söyleyen Hunt da Brexit’i yerine getirme konusunda vurgulu oldu; ancak hiçbir anlaşmanın son çare olmadığını dile getirdi.
Anlaşmasız bir Brexit, parlamento içindeki ve dışındaki birçok kişi tarafından her ne pahasına olursa olsun ‘uçurumdan uzak durulması’ gerektiği söyleniyor.Bir anlaşma yapmadan ayrılmak, işletmelerin ticaret bloğu dışındaki hayata uyum sağlamasına izin verecek hiçbir geçiş dönemi olmadan Avrupa Birliği’nden ani bir ayrılma anlamına gelecek. Bu aynı zamanda İngiltere’nin Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kurallarına, ticaret ve tüketime zarar verebilecek otomatik ithalat tarifelerine geri dönmesi gerektiği anlamına gelir.
Ancak pek çok fanatik Brexitçi gecikmeden bıkmış ve İngiltere’nin bloktan ayrılmak için uzatılmış bir son tarihe uyması gerektiğine inanıyorlar. AB, geçen yıl Mayıs ayında imzaladığı anlaşmanın yeniden müzakere edilmesine ve anlaşmasız bir çıkış olasılığını artırmaya açık olmadığına dair defalarca ısrar etti.
Çarşamba günü istifa edeceğini söyleyen Maliye Bakanı Philip Hammond, yeni hükümetin İngiltere’yi anlaşmasız Brexit olarak adlandırılan bir uçurumun ötesine sürmeye çalıştığını söyleyerek, anlaşmasız bir Brexit’e şiddetle karşı çıktığını söyledi. Hammond, bunu durdurmak için elinden geleni yaptığını da belirtti.
Brexit üzerindeki belirsizlik, İngiltere’nin AB ile gelecekteki ilişkileri hakkında daha fazla bilgi sahibi olana kadar yatırımı geri tutan birkaç işletme ile ekonomi üzerinde olumsuz etki yarattı.İlk çeyrekte yüzde 0,5 olan güçlü GSYİH büyümesi, 29 Mart tarihindeki orijinal Brexit tarihinden önce malların ve bileşenlerin üretimi ile depolanmasına bağlı olarak artış gösterdi. Ancak ikinci çeyrek GYSİH, Brexit’in neden olduğu daha geniş bir rahatsızlık ve yatırım tereddütünü yansıtacak şekilde ayarlandı.
Özellikle Capital Economics’in İngiltereli İktisatçısı Thomas Pugh, Temmuz ayının başında ekonominin ikinci çeyrekte bir bütün olarak daraldığını belirten bir not yayımladı. Pugh, birinci çeyrekten ikinci çeyreğe olan yansımaların etkileri olsa da yavaşlama riski olduğuna dikkat çekti.
İngiliz sterlini son üç ayda dolar karşısında yaklaşık yüzde 4 oranında zayıflarken, bu sabahki işlemlerde 1,25 doların altını gördü.GBP/USD paritesi yeni güne 1,2499 dolardan başladıktan sonra bir miktar yükseldi. Asya piyasalarında yeniden 1,25 doların üstünden işlem gördükten sonra TSİ 10:00 itibarıyla geriledi ve daha sonra yüzde 0,36 oranında ekside seyrederek 1,2459 dolardan alıcı bulmaya başladı.
Bazı yatırımcılar, İngiltere’nin yakın ve uzun vadeli ekonomik geleceği hakkında çok gerginken, bazıları sonunda İngiltere’nin toparlanabileceğinden emin durumda. MBMG Group Kurucu Ortağı Paul Gambles, “İngiltere’nin ne olacağı konusunda daha net bir görüş elde edene kadar neredeyse tartışılmaz olduğunu düşünüyoruz,” dedi.
Gambles, “Henüz pazarlık bodrum katında değil, sterlinin 1,20 dolar veya altına düştüğünü görmemiz gerekecek. Önemli bir değişiklik olmadıkça zayıf pound senaryosunun hiçbir sonunu görmüyoruz,” ifadelerini kullandı.
Aon Küresel Varlık Tahsisi Başkanı Tapan Datta ise İngiltere’deki yatırım konusunda daha umutlu ve Brexit karmaşasındaki fırsatlardan bahsetti.Datta, “Gelecek 6 ila 12 ay içinda bir şekilde bir anlaşmaya varılabileceği fikri üzerinde çalışıyorsanız İngiltere hisse piyasasının şu anda gerçekten çok değerli görünen bazı kısımları var,” dedi. Datta, İngiltere’nin tartışılmaz olduğu konusunda hemfikir olmadığını belirtirken, bunun yakın vadeli belirsizliklerin çok fazla olmasından kaynaklandığını ifade etti.
Sterlinin dolar karşısındaki değerine de değinen Datta, “Siz de sterlini tartışabilirsiniz, çünkü 1,24 / 1,25 dolardan düşük ve tartışmasız olarak değer düşüklüğü yapıldı. Dolayısıyla bu görüşü almaya hazırsanız kısa vadede biraz para kaybedebilirsiniz ancak birkaç yıl boyunca dışarıda oturmaya hazırsanız yüzde 10 artı kazançla oturuyor olabilirsiniz,” dedi.