Uluslararası Para Fonu (IMF) küresel fiyat gelişmelerini ele alan notuyla dikkat çekti. Yüksek gıda ve enerji fiyatlarına yanıtın, en savunmasız olanlara odaklanması gerektiğini vurguladı. IMF ekonomistleri tarafından hazırlanan raporda bu durum şu ifadelerle anlatıldı:
“Ülkeler, en çok ihtiyaç duyan haneleri korurken uluslararası fiyatların yerel fiyatlara geçmesine izin vermelidir.”
IMF’den Ülkelere Çağrı: Yüksek Küresel Fiyatların Yerel Ekonomiye Geçmesine İzin Verin
Hükümetlerin, halklarını rekor gıda fiyatlarından ve Ukrayna’daki savaş nedeniyle yükselen enerji maliyetlerinden korumaya çalışırken zor politika seçimleriyle karşı karşıya kaldığı anımsatıldı. Burada IMF, ülkelerin en önemli emtia fiyatlarındaki benzersiz artışa yanıt olarak çeşitli politika önlemleri aldığını söyledi.
Üye ülkeler tarafından açıklanan bu önlemlere ilişkin IMF araştırmasının, yerel fiyatlardaki artışı ya vergileri azaltarak ya da doğrudan fiyat sübvansiyonları sağlayarak sınırlamaya çalıştığını gösterdiği belirtildi.
Ancak rapor, söz konusu önlemlerin pandemi yüzünden halihazırda zorlanan bütçeler üzerinde yeni baskılar yarattığının altını çizdi.
“Fiyat geçişini sınırlamak her zaman en iyi yaklaşım değildir” diyen IMF, politika yapıcılara artışlardan etkilenen savunmasız haneleri korurken, yüksek küresel fiyatların yerel ekonomiye geçmesine izin vermelerini önerdi.
Bunun nihayetinde ödeme yeteneklerinden bağımsız olarak, fiyatları yapay olarak düşük tutmaktan daha az maliyetli olduğunu savundu.
Her Ülke Yapmamalı!
IMF, ülkelere küresel fiyatların yerel ekonomiye geçmesine izin vermelerini önerse de hepsinin bunu yapamayacağı konusunda uyardı. Uyarısında, sübvansiyonların olduğu yerlerde, fiyat ayarlamalarının hızı ve sosyal güvenlik ağlarının ne ölçüde kullanıldığındaki farklılıkları gerekçe gösterdi.
Bu nedenle IMF, sosyal güvenlik ağının gücü, mevcut gıda ve yakıt sübvansiyonlarının düzeyi ve mali alanın mevcudiyeti gibi koşullara bağlı olarak ülkeler için nüanslı politika tavsiyeleri önerdi.
IMF Petrol ve Buğday Fiyatlarında Yükselişi Vurguladı!
IMF, tarihi yüksek seviyelerdeki enflasyona buğday ve petrolün katkılarının üzerini çizdi. Her iki emtia ürünü de savaş sırasında rekor yükselişler kaydetti.
Petrol fiyatları, 24 Şubat’ta Rusya’nın Ukrayna işgalinin ilk gününde 8 yıl sonra ilk kez 3 haneye çıkmıştı. Benzer şekilde çatışmadan etkilenen buğday da işgal sonrası yukarı yönlü ivmelenmiş ve 8 Mart’ta 13,6 dolarla 14 yılın rekorunu kırmıştı.
Ardından hafif gerileme olsa da her iki emtia da yüksek seyrini sürdürüyor.
Bu durumu vurgulayan IMF, Rusya ve Ukrayna’nın birlikte küresel ihracatın yaklaşık dörtte birini oluşturduğu buğday için fiyatların bir yılda yüzde 54 arttığını söyledi. Düşük gelirli ülkelerdeki insanlar yüksek fiyatlara karşı en savunmasız durumda olduklarını belirterek şöyle açıklamada bulundu:
“Çünkü gıda, tüketiminin ortalama yüzde 44’ünü oluştururken, bu oran yükselen piyasa ekonomilerinde yüzde 28 ve gelişmiş ekonomilerde yüzde 16.”
Öte yandan petrol konusunda yüksek gelirli haneler, düşük gelirli hanelerden daha fazla yakıt kullanma eğiliminde olduklarını bildirdi. Artan fiyatların sosyal etkisini azaltmaya yönelik hükümet politikalarının bu farklılıkları hesaba katması ve yükün yoksullar tarafından orantısız bir şekilde hissedilmemesini sağlaması gerektiğini ekledi.
