Halka ilişkiler, uzun yıllardır var olan ve değişse de temeli aynı kalan bir deyim olarak karşımıza çıkmaktadır. Kısaca bir kaynak ile hedef arasındaki mesajın iletimi olarak ifade edilebilmektedir.
İngilizcesi public relations (PR) sözcükleriyle de kullanılan deyim, sektörün duayen ismi Alaeddin Asna tarafından iletişim olarak tanımlanmıştır. Zaten kavramın temelinde de ikna, retorik ve algı kavramları bulunmaktadır.
Hiç şüphesiz, günümüzde hem şirketler hem toplum hem de kariyer seçimi yapacaklar için kritik önem taşımaktadır. İşte bu nedenlerden dolayı halkla ilişkiler hakkında merak edilenlerden oluşan yazıyı derledik.
Halkla İlişkiler Nedir?
Halkla ilişkiler de diğer soyut kavramlarda olduğu gibi belirli bir tanıma sahip değildir. Öyle ki bir meslek mi, sanat mı, bilim mi, merak mı olduğu konusunda dahi fikir birliğine varılmamıştır.
Aslına bakarsanız ifade o kadar geniş kapsamlıdır ki bu kefelerin hepsine konabilmektedir. Örneğin halka ilişkiler yalnızca müşteri çekmek ya da reklam yapmak değildir. Çalışmalarında yüz yüze iletişim olsa da farklı iletişimleri de içermektedir.
Ülkemizde halka ilişkiler denildiğinde akla gelen ilk isimlerden olan Betûl Mardin ise halkla ilişkileri şöyle tanımlamaktadır:
Halkla ilişkiler sorumlusu olarak Türkiye’de hiç bilinmeyen bir mesleğin temellerini atan Betûl Mardin’in bu yolda neler yaşadığını şu videodan izleyebilirsiniz.
Amerikan Halkla İlişkiler Derneği ise halkla ilişkilerin, kuruluşlar ve halkları arasında karşılıklı yararlı ilişkiler kuran stratejik bir iletişim süreci olduğunu söylemiştir.
Kurum 2012’de bir tanım üzerinde anlaşmadan önce birkaç bin başvuruyu kabul etmiştir. Kaynaklardaki farklı birkaç tanım ise şu şekildedir:
- Kurumun ilgili çevreleri etkilemesi ve desteğini sağlaması için yaptığı planlı girişimlerdir.
- Kurum ve ilgili çevreler arasında; iletişimi, anlamayı ve kabulü sağlayıp, sürdürmeye yarayan bir yönetim fonksiyonudur.
- Kuruluşun temasta bulunduğu ya da bulunabileceği kimselerin anlayış, sempati ve desteğini elde etmek ve devam ettirmek için yaptığı sürekli ve örgütlenmiş yönetim görevidir.
- Kurumların kitlelerle iletişim kurmak amacıyla yürüttükleri, pro-aktif ve re-aktif olarak sürdürülebilen, kamu yararı esas alınarak devam ettirilen düzenli faaliyetlerdir.
Gördüğünüz gibi farklı şekillerde ifade ediliyor olsa da tanımların hepsi aynı kapıya çıkmaktadır. Kavram ilk Fransa’da ortaya çıkmış, ardından ABD’de yaygınlaşarak üzerinde çalışılmıştır.
Değişen eğilimlerle birlikte son yıllarda kitlelerle basın ve web aracılığıyla yürütülen karşılıklı, geri bildirime dayalı, simetrik iletişim faaliyetleri halini almıştır.
Pazarlama çalışmalarının önemli bir unsuru haline gelen halkla ilişkiler, kurumsal halkla ilişkiler (CPR) ve pazarlama yönlü halkla ilişkiler (MPR) olmak üzere iki parçaya ayrılmıştır.
Kurumsal Halkla İlişkiler (CPR)
Kurum ya da kuruluşun muhatap olduğu ve olacağı bütün hedef kitleler ile ilişkileri düzenleyerek, bu kitlelerin kuruma karşı olan bilgisizliklerini, bilgiye, ilgisizliklerini ilgiye ve de sempatilerini kurumsal kimliğe dönüştürme çabalarının bütünüdür.
Kurumsal halkla ilişkiler hedef kitleyle çift yönlü iletişim sürecine girer. Sürecin ilk yönü, mesajın kurumlarca belirlenen iletişim araçları aracılığıyla hedef kitleye iletilmesiyle oluşur.
Hedef kitlenin mesaja vereceği tepki de sürecin ikinci yönünü oluşturur. Bu noktada genelde kamuoyu oluşturma tekniklerinden faydalanılır. Yani CPR’de önemli nokta, çift yönlü iletişim sürecinin kullanılmasıdır.
Kurumsal halkla ilişkilerin yerine getirdiği işlevler; danışmanlık tavsiye, kurum hakkında yayınlar, kurumsal imaj doğrultusunda reklam ve mesajlar, kamuoyu yaratma, kurumun rakipleri arasındaki mevcut görünürlük ve güvenilirliğini gerçekçi bir şekilde teşhis etme, hedef kitlenin zihnine giden yolları belirlemek üzerine iletişim taktiklerinden yararlanmak olarak belirtilmektedir.
Pazarlama Yönlü Halkla İlişkiler (MPR)
Satışı ve müşteri memnuniyetini teşvik eden, şirketleri ve ürünleri tüketicilerin istekleri, ihtiyaçları, çıkarları ve özel ilgi alanları ile özleştiren; inanılır, güvenilir, bilgi ve etkileşim iletişimini kullanan toplam bir planlama, yürütme ve değerlendirme programı sürecidir.
Dinamik bir yapıda olan MPR, modern pazarlama gereksinimlerine yanıt vermek amacıyla pazarlama stratejileri doğrultusunda yürütülür. MPR şu faaliyetlerde bulunmaktadır:
İşletmenin satışını artırma amacı taşıyan çalışmalar, olağan ve kriz dönemlerine ilişkin iki farklı iletişim stratejisi ile hareket eder. Bunlar şu şekilde belirtilmektedir:
Proaktif Halkla İlişkiler: Basitçe sorun çözmekten çok fırsat yaratmaya yönelik çabalar olarak belirtilmektedir. Defansif olmaktan ziyade ofansif olma eğilimindedir.
En önemli rolü, ürün tanıtımları ve var olan ürün yelpazesinde meydana gelen değişikliklerde oynamaktadır. Diğer pazarlama iletişimi unsurlarıyla beraber ürün-hizmet tanıtımına haber özelliği ve değeri katmaktadır. Genel anlamda pazarlama ile iletişimin birlikteliğini içerir.
Reaktif Halkla İlişkiler: Karşılaşılan olumsuzlukların üstesinden başarıyla kurtulabilmeye yönelik çabalardır. Yani genel olarak kriz zamanlarındaki faaliyetleri içermektedir.
Kurumun böyle zamanlarda, tüketici davranışlarındaki değişimler gibi etki gücü yüksek durumlara cevaben uyguladığı planlı çalışmalardır. İşletmenin itibarını onarmak, pazar kaybının önüne geçmek, satışları canlandırmak gibi amaçlar taşır.
Halkla İlişkilerin Önemi
Büyük önem arz eden halkla ilişkiler, kuruluşu çeşitli çevrelerin haksız ithamlarından korumaktadır. Yapılan çalışmalar ile kurumun gelecekteki planlarına ve yatırımlarına yön vermektedir. Olası kriz dönemleriyle başa çıkmaya ya da olası krizleri öngörmeye yaramaktadır.
İlişkide bulunulan kamu kuruluşları, yerel yönetimler, bankalar ve basınla ilişkilerin düzenli bir şekilde sürdürülmesini sağlamaktadır. Çalışanlarla yönetim arasında daha ılımlı ilişkilerin kurulmasına yardım etmektedir.
Halkla ilişkiler, daha güçlü bir marka itibarı yaratmak için doğru mesajları doğru yere ve doğru insanlara göndermekle ilgilidir. PR bir işletmenin geleceğini ve kârlılığını değiştirebilen bir alandır. Uygun şekilde kullanıldığında, PR bir şirkete karşılaşabileceği neredeyse tüm engelleri aşma yeteneği verebilir.
PR çalışmaları sayesinde çok fazla harcama yapmadan markaya güvenilirlik kazandırılabilir. Sonuçta diğerlerinin marka hakkında konuşması, potansiyel müşterileri reklamdan daha fazla etkiler. Halkla ilişkiler marketing faaliyetleri tamamlayıcı niteliktedir ve paralı reklamlara kıyasla daha fazla dikkat çeker.
Bill Gates halkla ilişkilerin önemini şu sözlerle açıklamıştır:
Marka görünürlüğünü artıran halkla ilişkiler için uzman Robert Wynne, şu sözüyle önemini anlatıyor:
Halkla ilişkilerin bu kadar önem kazanmasındaki nedenlerin başındaysa; ekonomik rekabetin artması, uluslararası ilişkilerdeki gelişme ve kitle iletişimi yer almaktadır.
Halkla İlişkilerin Amaçları
İncelediğimiz başlıklardan halkla ilişkilerin amaçları konusunda az çok fikir edindik. Ayrı bir başlık altında incelemek gerekirse de halkla ilişkilerin hem kurumsal hem de toplumsal açıdan amaçlarınan bahsedebiliriz.
Kurumsal açıdan amaçlar şu şekilde belirtilmektedir: Özel girişimciliği aşılama, işletmeyi koruma, finansal güçlenme, saygınlık sağlama, satış artırma, iş gören bulma, endüstri ilişkilerini geliştirme.
Toplumsal açıdan izlenen amaçlar ise halkı aydınlatma, halkın yönetimle ilişkilerinde işlerini kolaylaştırma, halkla iş birliği sağlayarak hizmetlerin daha çabuk ve kolay görünmesini sağlama, halkın dilek, istek, telkin, tavsiye ve şikayetlerini dinlemek, aksaklıkların giderilmesi için çalışmalar yapmak olarak ifade edilmektedir.
Halkla İlişkiler Uzmanı Kimdir? Görevleri Nelerdir?
Kariyer.net’in tanımına göre halkla ilişkiler uzmanı; özel ya da kamu kurum ve kuruluşlarında, kurumun gelişmesi için önerilerde bulunan, kurumun diğer şirketlerle ilişkisini dengede tutabilen ve kurumu temsil eden kişilere verilen mesleki unvandır.
Bu alanda ilerleyebilmek için genellikle Gazetecilik, Radyo ve Sinema, Halkla İlişkiler ve Reklamcılık, İletişim Sanatları, İletişim ve İletişim Bilimleri gibi bölümlerden mezuniyet şartı aranmaktadır. Banka, hastane, resmi-özel kuruluşlarda, üniversitelerde ve daha pek çok yerde çalışabilirler.
Uzmanların görevleri arasında çalıştığı kurumun tanıtıcı raporlarını, haber bültenlerini ve resimli broşürlerini hazırlamak vardır.
Kurum ile hak arasındaki iletişimi sağlamak, kültürel-sosyal etkinlikler düzenlemek, yöneticilerin konuşma ve yazışmalarını incelemek, kurumun güvenilirliğini artıracak çalışmalar yapmak, kuruluşu temsil etmek, pazarlama stratejisi belirlemek, promosyon politikaları düzenlemek, kurumdaki sorunları tespit edip bunları yöneticiye iletmek, basınla ilişkileri iyileştirmek de görevler arasında yer almaktadır.
Halkla İlişkiler Uzmanı Maaşları
Alana yönelmeden fikir edinilmesi gereken bir diğer konu da maaştır. Halkla ilişkiler uzmanlarının ortalama maaşlarına baktığımızda karşımıza çok yüksek rakamlar çıkmamaktadır. Yani en çok kazandıran meslekler denildiğinde ilk sıralarda yer almadığı söylenebilir.
Bununla birlikte ortalama 2700 Türk Lirası olan maaş; kıdem, iş yeri ve kişinin niteliklerine bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Sektörde adını duyurmuş ve iyi referanslara sahip bir uzman, ortalamanın çok daha üzerinde ücretlerle çalışabilir.
işlem yapmak için
GCM Yatırım
yanınızda!
Paratic Haber
Paratic Piyasalar
