Forex Piyasasında Kurallar Yeniden Yazılıyor!

Hem merkez bankaları hem de forex piyasası için önemli olan Bank of International Settlements (BIS) 55 maddelik yeni prensip yönetmeliği ile gündeme geldi. Yönetmelikle, forex piyasasına duyulan güveni sağlamlaştırmak adına hem yatırımcı hem de düzenleyici kurumlar kapsamında kurallar baştan yazıldı. İki yıldır devam eden çalışmalar sonlandı ve prensipleri içeren yönetmelik kamuyla paylaşıldı. Prensip yönetmeliğinin; daha sağlam, adil, likit, açık ve şeffaf bir piyasa temeline dayalı olduğu ise en çarpıcı nokta oldu.

“Merkez bankalarının merkez bankası” adıyla anılan BIS, son yıllarda büyük yatırım bankalarının forexe yönelik suçlamaları nedeniyle 10 milyar doları aşan ceza ödemek zorunda kaldı. Hatta bu kapsamda Türkiye ve Fransa başta olmak üzere birçok ülkede, kaldıraçlı işlemler regülatörler tarafından kısıtlandı. 55 maddelik yeni yönetmelikle birlikte bu gibi sorunların giderileceği ve piyasaya güvenin yeniden kazanılacağı belirtildi.

Forex Piyasasının Yeni Kurallarının Amacı Ne?

BIS’i yeni yönetmeliğinin asıl amacı, daha iyi forex! Bankalararası iletişimin daha şeffaf olması, müşteri emir bilgilerinin işlemci çıkarına kullanımının engellenmesi gibi amaçlar, yeni kuralların temelini oluşturuyor. Manipülasyonun engellenmesi ve bu şekilde güveninin yeniden kazanılması adına oldukça önemli bir adım olduğundan da bahsediliyor.

Yönetmeliğin uygulanması, hem merkez bankaları hem de özel sektör çalışma grupları tarafından denetlenecek. Piyasa katılımcılarının faaliyet gösterdikleri ülkelerde ise mevcut hiçbir yasa değişmeyecek. Katılım, gönüllülük esasına dayalı olacak.

Yönetmelikle ilgili yayınlanan bu bilgiler, daha şimdiden büyük oranda kabul görmüş durumda. Merkez bankalarının ise politika fonksiyonları ve yasal görevleri engellenmedikçe destek olacakları düşünülüyor. Hazırlık sürecinin ise 6-12 ay süreceği öngörülüyor.

BIS’in yeni forex kuralları yönetmeliği için 3 sayfa imza listesi bulunuyor. Aralarında İngiltere Merkez Bankası ve FED‘in de bulunduğu bu imza listesinde yer alan diğer dev isimler; Deutsche Bank, BNP Paribas, Barclays, Citi, JP Morgan, Blackrock, HSBC ve Rolls Royce.

Yeni Forex Kuralları Hangi Maddeleri Kapsıyor?

Forexin yeni kurallarını içeren 78 sayfalık ve 55 maddelik yönetmelik, 6 ana başlıkta toplandı. Emirler, yönetim, risk yönetimi, bilgi paylaşımı, etik, takas ve saklama işlemleri olarak detaylandırılan başlıklar, yönetmelikte yer aldı. Kısaca madde detayları şu şekilde:

• Emir iletimi ve gerçekleşmesi konusunda, şeffaflığa ve likitliğe dikkat edilmesi.
• Piyasa katılımcılarının adalet ve dürüstlüğü öne çıkarması için profesyonelliğe uygun hareket etmeleri.
• Piyasa katılımcılarının güvene odaklanması; bu nedenle iletişimlerinde açıklığı ve doğruluğu esas almaları.
• Yönetim konusunda sorumluluk alanları açıkça belirlenmesi ve efektif yönetim prosedürü ile tüm işlemlerin takibe alınması.
• Forex işlemleriyle ilgili risklerin güçlü takibi ve raporlanması.
• İşlem sonrası; doğru, öngörülebilir ve hızlı takas kayıtlarının oluşturulması.

BIS tarafından yayınlanan kuralları orijinal haline buradan ulaşabilirsiniz.

Yeni Kurallar Yatırımcıya Ne Getiriyor?

Bildiğiniz gibi forex piyasasının en çok tartışılan konusu, piyasalarda yaşanan ani değişikliklerde al-sat emirlerinin yazılan seviyelerden gerçekleşmediği durumlardır. BIS’in yeni yönetmeliği, bu alanları da kapsıyor.

Aracı kurum ve yatırımcı arasında anlaşmazlığa neden olan bu konularda BIS; stop-loss ve kar al emirlerinin, önceden müşteriye açıklanacak bir politikaya bağlı olarak belirlenecek referans oran kılavuz alınarak gerçekleştirilmesini önerdi. Slipaj durumunda oluşabilecek oranların yine önceden belirlenmesi, senaryoların açıklanması istendi. Bu şekilde piyasa ile ilgili gri alanların netleşmesi amaçlanıyor.

Belirlenen yeni kurallarla birlikte, yatırımcılara farklı spread verilmesinde tek kriterin, hacim olması belirtildi. Yatırımcıların emirleri toplanarak piyasaya bir paket halinde gönderildiğinde ise dealerın kendi iç sıralamasını takip etmiş olması da yeni yönetmelikle gelen kurallardan.

Pozisyonların kısmi olarak hedge edildiği işlemlerde ise sadece slipaj gibi ek maliyetlerin yansıtılmaması için müşteri lehine olduğu zaman tercih edilmesi de yönetmelikle öneriliyor.