Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), dün akşam Türk Lirası ticari kredi kullanımı koşullarının ayrıntılarını açıkladı. Piyasalar bu kararı kontrollü döviz piyasasına geçiş olarak nitelendirirken, kredi kullanımını kısıtlayacak olması yatırım planlayan ihracatçıları kaygıya soktu.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), bir süredir liralaşma stratejisi kapsamında adımlar atıyordu. BDDK’nın geçen hafta duyurduğu karar ise liralaşma adımlarının en çarpıcısı olarak adlandırılıyor.
Şirketler TL kredisi kullanmak istiyorsa, 15 milyon TL’den fazla döviz varlığı bulunduramayacak. Peki, dolarizasyonu engellemek için atılan bu adım firmalar tarafından nasıl karşılandı?
Kredi Kullanımının Zorlaştırılması Firmaları Kapasite Artışından Uzaklaştırabilir
Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu, Liralaşma çerçevesinde atılan adımların, serbest döviz piyasasından gittikçe kontrollü bir döviz piyasasına geçişi getirdiğini söyledi.
Temmuz ayından itibaren şirketlerin kur korumalı mevduat dönüşünün döviz talebi yaratabileceğini, BDDK’nın ise aldığı son hamle ile olası bir talebin önünü kesmeye çalıştığını sözlerine ekledi.
Şirketlerin kur riskinden korunmak için döviz tutmak istediğini, ihracatçıların dövizlerini Merkez Bankası’na satma zorunluluğunun arttığını belirten Aslanoğlu, “Şimdi de firmalar gerektikçe kendi dövizini kullanmak yerine döviz talebi yaratmak zorunda kalacaklar. Kur riski algısını ve oynaklığı muhtemel arttıracaktır.” ifadesini kullandı.
Kredi kullanımının zorlaştırılmasının firmaları kapasite artışından uzaklaştırabileceğini, arz yetersizliğinin ve işletme sermayesi ihtiyacının fiyatlara yukarı yönlü baskı kurabileceğini dile getirdi.
Piyasanın Kafası Karışmış Durumda
Ünlü ekonomist Prof. Özgür Demirtaş, yayımladığı videoda “24 Haziran 2022 Cuma günü BDDK tarihe geçen kararlar aldı. Türkiye Pazartesi günü yeni bir gerçekliğe uyanacak.” ifadesini kullandı.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Plastik, Kauçuk ve Kompozit Sanayii Meclis Başkanı Yavuz Eroğlu, iş dünyasının kararı endişeyle izlediğini, piyasanın kafasının karıştığını belirtti.
“Özellikle iki konuda açıklık şart. Birincisi bu uygulama yeni kredi limit başvurularını mı etkileyecek, yoksa firmanın daha önce başvurup edindiği limitin kullandırımı için mi geçerli? Bunun netleştirilmesi lazım.” diyen Eroğlu, Pazartesi günü bu sorulara açıklık getirilmezse piyasanın kitleneceğini ifade etti.
Söz konusu kararların ticari hayatın olağan akışı içinde çok kolay adapte olunabilecek konular olmadığını, çok fazla güçlük doğurduğunu, mevzuatın sürekli değişmesinin istikrarı bozduğunu dile getirdi.
Türkiye Makine Federasyonu (MAKFED) Başkanı Adnan Dalgakıran, şirketlerin endişelerine değinerek, kredi musluklarında sıkıntı olmamasını, yatırım ve ticari kredilerinin etkilenmeyeceğini umut ettiklerini söyledi.
Ege Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği Başkanı Yalçın Ertan ise oyunun kurallarının bu kadar sık değiştirilmesinin özellikle ihracatçılara büyük zorluk yarattığını ifade etti.