Enflasyonda Kalıcı Düşüş Sağlanmazsa Kontrolden Çıkabilir

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Mart ayında Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) aylık %1,03, yıllık %19,71 artış gösterdi. Endekste yer alan 418 maddenin 270 tanesinde fiyat artışı gerçekleşti. Ekonomistler Mart rakamlarının tahminlere çok yakın düzeyde gerçekleştiğini, Nisan ayından itibaren düşüş trendine gireceğini yorumladı.

Enflasyon sepetine giren ürünlerin %65’inde artış olmak üzere tarımsal ürünlerde fiyat artışının şiddetli bir şekilde devam ettiğini dile getiren Alkin, tanzim satışların ve marketlerde yapılan indirimlerin enflasyonu düşürmeye yetmediğini söyledi. Gıda ürünlerinde tanzim satışlar gibi geçici önlemler almak yerine daha kalıcı çözümlere odaklanılması gerektiğini belirtti.

Tüketimde artış olmamasına rağmen fiyatların yüksek gittiğini söyleyen Alkin, bunun da çekirdek enflasyonun düşürülmesini engelleyen en önemli faktörler arasında olduğunu ifade etti. Şu ana kadar alınan önlemlerin uzun vadede etkisi olmayacağını, kalıcı düşüş sağlanması için mal ve hizmet üreten kesimin maliyetinin düşürülmesi gerektiğini anlattı. Meselenin özüne inilmez ve kökten çözümler sağlanamazsa, enflasyonun kontrolden çıkacağını aktardı.

Eylül ve Ekim aylarında %10 seviyelerinin mümkün olduğunu dile getiren Tokalı, yıl sonu için %14,5 öngörüsünde bulundu. Mart rakamlarının %1,03 ile öngörülerine oldukça yakın gerçekleştiğini belirten Tokalı, yıl sonu tahminlerinde aşağı yönlü risklerin mevcut olduğunu, 2020 yılında ise %11 seviyesinin beklendiğini ifade etti. Çekirdek enflasyon göstergelerinde yıllık orandaki düşüşün 2018’in Kasım ayından bu yana devam ettiğini ve bu eğilimin sürmesini beklediklerini yorumladı.

İşlenmiş gıdada hem aylık hem de yıllık bazda düşüşün sürdüğünü dile getiren Tokalı, Mart ayında ana harcama grupları içerisinde en fazla artışın sağlıkta olduğuna dikkat çekti. İlaç fiyatlarında yapılan düzenleme ve benzin fiyatlarındaki artışın devam ettiğini, diğer yandan iç talepteki azalmanın etkisiyle giyim, konut enflasyonu, otomobil fiyatlarındaki düşüş gibi faktörlerin enflasyonu aşağı yönde desteklediğini söyledi.

Türkiye cumhuriyet Merkez Bankası’nın 25 Nisna toplantısında faiz değişikliği beklemediklerini ifade eden Tokalı, bu yılın tamamında 250 baz puanlık indirim beklediklerini açıkladı.

Meyve ve sebze fiyatlarının geçen yıla göre yüksek seyretmesinin enflasyonu etkilediğini, gıda dışı diğer gruplarda görülen düşüşlerin ise dengeleyici etki yaptığını belirten Bürümcekçi, döviz kurlarına göre hassas olan kişisel bakım, ev eşyası ve telefon ekipmanları gibi bazı gruplarda artışların devam ettiğini yorumladı.

Gıda enflasyonunun işlenmemiş ürünlerdeki artışa bağlı olarak yükseldiğini, kısa vadede gördükleri risk unsurları olarak; KDV ve ÖTV indirimlerinin uzatılmaması ihtimalin,, petrol fiyatlarındaki yükselişini, tütün ürünlerindeki ÖTV indirimlerinin henüz firmalara yansıtılmamış olmasını sıraladı.

Kurlarda beklenmedik bir artış olmaması halinde yıllık enflasyonun ilk yarıdan %19-20 arasında, yılın üçüncü çeyreğinde %13-14 aralığında ve son çeyrekte %16-17 arasında seyredeceğini öngördü.

Ortalama ve kümülatif performanslar açısından TÜFE ve ÜFE’de gerileme gözlendiğini dile getiren Gödek, aylık enflasyona en büyük katkının 0,57 puanla gıda ve alkolsüz içecekler kaleminden geldiğini belirtti. 12 ana grubun 11 tanesinde artış olduğunu, haberleşmenin ise eksi 0,01 puanla düşürücü yönde etki yarattığını dile getirdi.

İç talepteki azalmanın ve yavaşlayan ekonomik aktivitenin enflasyonda düşüşü destekleyeceğini yorumlayan Gödek, yılın ilk yarısında %19-20 bandında seyretmesini beklediklerini söyledi. İkinci yarıda ise baz etkisi kaynaklı gerilemesini öngördüklerini aktardı.