Vergi Usul Kanunu’na eklenen Geçici Madde 37 ile enflasyon düzeltmesi şartları oluşsa dahil 2025, 2026 ve 2027 hesap dönemlerinde mali tablolar enflasyon muhasebesine tabi tutulmayacak.
Böylece şirketler üç yıl boyunca net parasal pozisyon kâr/zararı yazmayacak. Bu karar özellikle yüksek enflasyon ortamında bilanço yapısı farklı olan şirketler arasında asimetrik etki yaratıyor.
GCM Yatırım tarafından enflasyon muhasebesi ertelemesinden şirket bilançolarının nasıl etkileneceğine yönelik bir araştırma yapıldı. Araştırma kapsamında 3Ç25 sonuçlarına göre net parasal pozisyon zararı ve kârı yazan şirketler incelendi.
3Ç25 itibarıyla en çok net parasal pozisyon zararı yazan şirketler şöyle sıralandı:
- Sabancı Holding (SAHOL): 37,8 milyar TL
- Aselsan (ASELS): 15,7 milyar TL
- Koç Holding (KCHOL): 7,2 milyar TL
Bu şirketlerin ortak noktası; nakit, finansal yatırımlar gibi parasal varlıkların bilançoda yüksek paya sahip olması olarak belirtildi. Enflasyon muhasebesi altında bu yapının net parasal pozisyon zararı ürettiği söylendi.
Erteleme sonrasında bu grupta yer alan şirketlerde raporlanan net kârlılık artışı görülmesinin olası olduğu vurgulandı.
En çok net parasal pozisyon kârı yazan şirketler ise şöyle sıralandı:
- Anadolu Grubu Holding (AGHOL): 33,5 milyar TL
- Sasa Polyester (SASA): 23,7 milyar TL
- Şişecam (SISE): 19,2 milyar TL
- Migros (MGROS): 17,1 milyar TL
- Bim (BIMAS): 15,9 milyar TL
- Türk Telekom (TTKOM): 14,7 milyar TL
- Anadolu Efes (AEFES): 13 milyar TL
- Ford Otosan (FROTO): 12,9 milyar TL
- Petkim (PETKM): 12,4 milyar TL
- Arçelik (ARCLK): 12,3 milyar TL
- Şok Marketler (SOKM): 10,4 milyar TL
- Vestel Elektronik (VESTL): 10 milyar TL
- Coca Cola İçecek (CCOLA): 5,8 milyar TL
Bu gruptaki şirketlerin ortak özelliği ise duran varlık ve stok ağırlıklı bilanço yapısı olarak belirtildi.
Enflasyon muhasebesinin bu şirketlerde kârlılığı destekleyen bir unsur olarak çalıştığı söylenirken, erteleme sonrasında bu şirketlerde enflasyon muhasebesi kaynaklı pozitif katkının ortadan kalkacağı için göreceli olarak negatif etki görülebileceğine dikkat çekildi.
Kritik bir uyarı var
Her şirket için etkinin aynı yönde ve aynı şiddette olmayacağı öngörülüyor. Bunun nedenleri;
- Aktif içindeki stok ve duran varlık oranı,
- Bu varlıkların elde tutulma süresi,
- Esas faaliyet kârlılığı ve büyüme dinamikleri,
- Çeyreklik bazda operasyonel performansın belirleyici olacağı şeklinde açıklandı.
Özetle; parasal varlık ağırlıklı holdingler (SAHOL, KCHOL, ASELS) için erteleme kararının kârlılık heline olabileceği değerlendirildi.
Stok ve duran varlık yoğun sanayi-perakende şirketleri (SISE, MGROS, BIMAS, PETKM, SASA) için göreceli baskı yaratabileceği de söylendi.
Ancak yatırımcı açısından asıl kritik konu, enflasyon muhasebesi etkisi dışında sürdürülebilir esas faaliyet kârı olacak. Enflasyon muhasebesinin ertelenmesi, tek başına iyi veya kötü bir haber olmazken, bilanço yapısına göre kazanan-kaybeden ayrımı görülecek.
