
Tüketici fiyat endeksi 2019 yılının Ocak ayında, Aralık ayına göre yüzde 1,06 oranında yükseliş kaydetti. Yıllık bazda ise 0,05 puanlık yükselişle yüzde 20,35 oranına çıktı. Üç aylık düşüşün ardından yeniden yükselişe geçen TÜFE’nin, hem aylık hem de yıllık bazda yükseliş kaydeden gıda ve alkolsüz içecekler ile yükseldiği yorumları yapıldı.
Gıda enflasyonu aylık bazda yüzde 6,43 oranında yükselirken, yıllık bazda yüzde 30,67 oranına ulaştı.Ekonomistler; Antalya’da yaşanan hortum, dolu ve fırtına sebebiyle ekili yaş sebze-meyve bahçelerinin ve seraların ağır hasar gördüğünü ifade etti. Bu nedenle de fiyatlarda sert yükseliş kaydedildiği belirtildi. Ocak ayında enflasyonun piyasa beklentisinin üzerinde gelmesinde, özellikle işlenmemiş gıda fiyatlarında yaşanan artışın etkili olduğuna dikkat çekildi. Şubat ayında ise yükselişin devam etmesi bekleniyor.
Halk Yatırım Araştırma Direktörü Banu Kıvcı Tokalı, Ocak ayı enflasyonun, gıda fiyatlarındaki artışın bekledikleri gibi yüzde 6’lı seviyelerde gerçekleştiğini ifade etti. Giyim fiyatlarındaki mevsimsel düşüşün de beklentilerin üzerinde gerçekleştiğini belirtti. Tokalı, “Bu durumda Şubat ayına kalan indirim mevsimselin altında kalabilir. Kira artış oranı ise düşen talep oranında düşük kalıyordu, geçen ay ciddi bir yükseliş var. Dezenflasyon süreci açısından önemli,” dedi.
Tokalı, yıllık enflasyondaki düşüşün Ocak ayı ile birlikte ara vermiş olabileceğine de dikkat çekti.Gıda fiyatlarında ciddi aşağı yönlü bir düzeltme gerçekleşmediğini belirten Tokalı, yıllık enflasyondaki yükselişin devam edebileceği tahminlerini de koruduklarından bahsetti. Enflasyonda kalıcı düşüşün ise Ağustos ayından itibaren gerçekleşebileceği ve yılı yüzde 17,5 seviyesinde kapatabileceği yorumunu da yaptı.
Yıllık enflasyon oranının ilk yarıda yüzde 20-22 aralığında dalgalanabileceğini söyleyen Tokalı, sonrasında kalıcı düşüş trendine girebileceği yönündeki tahminlerini koruduklarını belirtti. Çekirdek enflasyondaki düşüşün ise Ocak ayında devam etmesinin destekleyici; ancak Şubat ayından itibaren burada da dezenflasyon sürecine ara verilebileceği tahmininde bulundu.
Banu Kıvcı Tokalı, destekleyici küresel ortama karşın TCMB faiz indiriminde beklemeyi tercih edebileceğini de ifade etti.Tokalı, faiz indiriminin Mayıs ayında başlayabileceği ve bu yıl içinde toplam 250 baz puanlık bir indirimin söz konusu olabileceği tahminlerini koruduklarından bahsetti. AA Finans Analisti ve Ekonomist Haluk Bürümcekçi ise gıda fiyatlarının enflasyonu belirgin bir şekilde artırıcı yönde etkilediğinden bahsetti.
Bürümcekçi, gıda dışı diğer gruplarda ise fiyat gerilemeleri veya düşük fiyat artışlarının görülmesinin dengeleyici etki yaptığını ifade etti. Gıda enflasyonunun işlenmemiş gıda fiyatları kaynaklı sert yükseldiğine dikkat çeken Bürümcekçi, TÜİK hesaplamasına göre geçen yıl Ocak ayında işlenmemiş gıda fiyatlarının aylık yüzde 1,58 arttığından, bu yıl ise yüzde 12,33 artış gösterdiğinden bahsetti.
Bürümcekçi, işlenmemiş gıda yıllık enflasyonunun yüzde 27,09 seviyesinden yüzde 40,54’e yükseldiğine de dikkat çekti.İşlenmiş gıda fiyatlarının yıllık artışının ise yüzde 22,15’e gerilediğini söyleyen Bürümcekçi, “Böylece gıda fiyatlarının yıllık artış hızı yüzde 30,97’ye yükseldi. Enflasyon Raporu gıda fiyatı varsatımının (yüzde 13) belirgin üzerinde kaldı. Endeks tarihinde ortalama yıllık artışı yüzde 10 civarında olan gıda fiyatlarının 2019 yılındaki seyri enflasyonun yılı TCMB’nin yüzde 14,6 tahmininden sapma konusunda önemli belirleyicilerden biri olacaktır,” dedi.
Manşet enflasyonunun yılın ilk yarısında yüzde 20’nin üzerinde kalabileceğini söyleyen Bürümcekçi, gıda fiyatlarının belirsizlik ve oynaklık dışında, ham petrol ve diğer emtia fiyatları görünümü, döviz kuru hareketleri, kamu fiyat/vergi ayarlamalarının enflasyon üzerindeki risklerin yönünü belirleyeceğinden bahsetti.
Bürümcekçi, kurlarda yeni bir şok olmaması ile yıllık enflasyonun yılın ilk yarısında yüzde 20-22 aralığında seyredebileceğini belirtti.Yılın üçüncü çeyreğinde baz etkisi ile yüzde 13-14 aralığına sert gerilemesi beklediğinden bahseden Bürümcekçi, son çeyrekte yeniden yükselerek yılı yüzde 16-17 aralığında bitirmesinin olası olduğunu ifade etti. Deniz Yatırım Stratejisti Orkun Gödek ise gıda tarafından beklenen yükselişin geldiğini ve işlenmemiş gıdada aylık yüzde 12,33, taze meyve ve sebzede ise yüzde 29,71 artışın yaşandığına dikkat çekti.
Giyim ve ayakkabı ile konut fiyatlarında Ocak ayında düşüş gerçekleşmesini beklediğini söyleyen Gödek, altın dışında dayanıklı mallar grubunda eksi performansın dördüncü ayda da devam ettiğini belirtti. Yılın ilk yarısı için fikir birliği olan yüzde 18-20 aralığında enflasyon seyri düşüncesini korumaya yeterli olduğunu dile getirdi. Gödek, “ÜFE cephesinde de henüz net baskı emaresi yok,” dedi.