Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 4 Aralık tarihinde tüketici fiyat endeksinin Kasım’da yıllık bazda yüzde 61,98, aylık bazda ise yüzde 3,28 yükseldiğini açıklamıştı. Ekonomistler, enflasyon verilerine yönelik yorumlarını paylaşmaya devam ediyor.
Dünya Gazetesi’nde “Türkiye’de zorlaşan enflasyon ve tarım ilişkisi” başlıklı yazıyı kaleme alan Ekonomist Şevket Sayılgan, rakamları değerlendirdi. Enflasyonun fiyat seviyelerindeki genel bir artış olarak tanımlanan ekonomik bir kavram olduğunu belirten Sayılgan, bir ekonominin oranının, ülkedeki tüketim malzemeleri ve hizmetlerinin fiyatlarına olan genel bir etkisini gösterdiğini aktardı.
Türkiye gibi tarım sektörünün önemli olduğu bir ülkede, enflasyon ve tarım arasındaki ilişkinin önemli hale geldiğinin altını çizen Sayılgan, Kasım’da gıda enflasyonunun yüzde 67,16 seviyesinde olduğunu anımsattı.
Tarım sektöründe yaşanan sorunlara dikkat çekti ve tarım kaynaklı gıda enflasyonu etkisinin konuşulmaya devam edileceğini vurguladı.
Türkiye’de tarım sektörünün 2023 3. çeyrek sonu itibarıyla gayrisafi yurt içi hasılatının yüzde 10’unu oluşturduğunu ifade etti. Bu açıdan Türkiye’nin dış ticaret dengesi açısından önemli olduğunu, Türkiye’nin son yıllarda tarım sektöründe dış ticaret açığı verdiğini paylaştı.
Tarım Enflasyonu Artıyor
Türkiye’nin tarım açısından güçlü bir konuma sahip olduğunu, fakat bazı tarım ürünlerini ithal etmek zorunda kaldığını vurgulayan Sayılgan, ithalat fiyatlarındaki artışların tarım enflasyonunu artırdığını ve Türkiye’nin enflasyon oranını etkilediğini kaydetti.
Ocak – Ekim 2023 sürecinde tarım alanında ithalatın 12 milyar dolar iken ihracatın 7,5 milyar dolar olarak gerçekleştiğini ve dış ticareti artırıcı etki yarattığını belirtti.
Tarım Politikalarına Yönelik Değerlendirme
Ekonomist, Türkiye’de tarım politikalarının enflasyonu kontrol altına alma açısından kritik bir rol oynadığını vurguladı. Tarım politikalarının uygulanmasıyla tarım ürünlerinin üretiminin, maliyetleri ve fiyatları üzerinde etkili olunabileceğini aktardı. Bu politikalarla birlikte tarımsal üretimde artış sağlanabileceği ve ithalat konusundaki bağımlılığın düşebileceğini ifade etti.
Tüm bunların makro bir politikada, Anayasa’da yazıldığı çerçevede verilmesi gereken desteklerin uygulanmasına ve yapısal sorunların çözülmesine bağlı olduğunu paylaştı.
“Beka Sorunu”
Tarım, enflasyon, ithalat ve hükümet bağlamından konuyu değerlendiren Sayılgan, Türkiye’de enflasyon ve tarım ilişkisinin kompleks bir durum olduğunu kaydetti. Bunun bir beka sorunu olduğunun altını çizdi ve tarım girdileri ile diğer faktörlerin tarım ürünlerinin fiyatlarını doğrudan etkilediğini belirtti.
Tarım ürünlerindeki ithalatın sorunu daha da büyüttüğünü vurguladı ve tarım politikalarının enflasyonun kontrol edilmesi ve tarımsal üretimin artırılması kapsamında son derece önemli bir role sahip olduğunu ifade etti. Sayılgan, “Unutulmamalıdır ki toplumsal kalkınma, tarım kesiminin refahının artması ile bağlantılıdır.” dedi.
