Amerika Birleşik Devletleri’nin resesyona girip girmeyeceği sadece Amerikalılar tarafından merak edilmiyor. Tüm dünya bu gelişmeyi izliyor.
Öyle ki; Google aramaları, Amerikan Merkez Bankası’nın mali krizden bu yana ilk kez faiz oranlarını düşürdüğü Temmuz ayının sonundan bu yana resesyon korkularının katlanarak arttığını gösteriyor.
Yurt dışında yavaş bir büyümenin ve ABD-Çin ticaret savaşının getirdiği ekonomik yavaşlamanın belirtileri gibi birçok yanıp sönen durgunluk göstergesi yatırımcıların endişelenmeisne neden oluyor.
Yavaşlayan bir küresel ekonomi, daha önce benzeri görülmemiş seviyelerde borçlanma oranlarını düşürmek için yurt dışındaki merkez bankalarına baskı yapıyor. Ayrıca Washington ve Pekin arasındaki tarife savaşı iş dünyasına ağırlık veriyor.
Bu göstergeleri değerlendirmek kolay olmuyor ve uzmanların her biri farklı görüşler ortaya açıyor. Tersine dönen getiri eğrileri kimilerine göre resesyon işareti iken kimilerine göre böyle bir durumun söz konusu olmayacağını ifade ediyor.
Uzmanların fikir birliğine vardığı bazı büyük durgunluk göstergeleri ise şu şekilde sıralandı:
Tahvil Piyasası
Belki de durgunluk göstergesi olarak hakkında en çok konuşulan şey, ters çevrilmiş verim eğrisi oldu.
ABD tahvil piyasasında düşen faiz oranlarının etkisiyle 10 yıllık Hazine bonosunun verimi, Ağustos ayının 14’ünden bu yana birkaç yıllıkların veriminin altına düştü.
Sağlıklı bir piyasada uzun vadeli tahviller, kısa vadeli olanlardan daha yüksek bir faiz oranına sahiptir. Kısa vadeli tahviller daha yüksek bir getiri sağladığında getiri eğrisi tersine çevrilmiş demektir.
Tahvil piyasası olgusu tarihsel olarak nihai bir durgunluğun güvenilir bir işaretidir. Son 7 durgunluktan önce bu durum gözlenmiştir. Aynı zamanda Credit Suisse’ye göre ortalama bir inversiyondan 22 ay sonra bir durgunluk yaşanıyor.
Gayrisafi Yurt İçi Hasıla
ABD’de GSYİH yavaşlıyor. Ticaret Bakanlığı’nın Perşembe günü yaptığı ikinci GSYİH okumasında ikinci çeyrekte yüzde 2 oranında büyüme görüldüğü açıklandı.
2018 yılının dördüncü çeyreğinden bu yana en düşük yüzde 2 büyüme kaydedilirken, 2019 yılının ilk çeyreğinde yüzde 3,1 oranında büyüme gerçekleşti.
Şirket Karları
Kazanç büyüme tahminleri bu yıl önemli ölçüde geri çekildi. Geçen Aralık ayında analistler, FactSet’e göre; S&P 500’ün yıllık kazanç artışının yüzde 7,6 civarında olacağını tahmin ettiler.
Bu sayı şu anda yüzde 2,3 oranındayken, Goldman Sachs ve Citigroup stratejistleri geçen ay S&P 500 için 2019 ile 2020 kazanç tahminlerini düşürerek; durgun bir ekonomiye, ticari savaş tehditlerine ve potansiyel döviz devalüasyonlarına işaret ettiler.
Üretim Daralması
ABD’deki üretici büyümesi, Ağustos ayında neredeyse 10 yıl içinde en düşük seviyeye yavaşladı. ABD imalat PMI, Temmuz ayında 50,4 iken Ağustos ayında 49,9 oldu.
IHS Markit’e göre; 2009 yılının Eylül ayından bu yana ilk kez nötr olarak kabul edilen 50 eşik seviyesinin altında bir seviye açıklanmış oldu. 50’nin altındaki seviyeler, daralmaya işaret eder.
Temmuz ayında Federal Rezerv üyeleri, ekonominin imalat gibi zayıf kesimleri ile ilgili endişelerini dile getirdiler. ABD’nin Çin ile olan ticaret savaşının küresel büyüme endişeleri ile çakıştığını belirten üyeler, FED’in Temmuz ayındaki toplantısına göre; “Ticari güven ve firmaların sermaye harcaması planlarına ağırlık vermeye devam ettiklerini söylediler.
Cass Nakliye Endeksi
Yapılan sevkiyatlar bakış açısından ekonomik görünüm daha da korkunç görünüyor. Cass Sevkiyat Endeksi; Mayıs’ta yüzde 6, Haziran’da yüzde 5,3 ve Temmuz ayında yüzde 5,9 oranında düştü.
Temmuz raporunda, “Mesajımızı son iki aydan itibaren tekrarlıyoruz; sevkiyat endeksi, ekonomik bir daralmanın işaret edilmesi yönündeki olası bir yavaşlama uyarısından geçti,” ifadelerine yer verildi.
Raporun devamında, “İkinci çeyrek büyümesi pozitif olsa da diseksiyon açısından olumlu değildi ve GSYİH’in yıl sonuna kadar negatif çıkması riskinin arttığını görüyoruz,” şeklinde beklentiler de paylaşıldı.
Bakırda Dikkat Çeken Düşüş
Bakır, doktora derecesi iktisatta, konut ve ticari inşaatta kullanılmasından dolayı ekonomik sağlığın bir barometresi olarak bilinir. Emtia, son altı ayda yüzde 13 oranından fazla bir düşüş kaydetti.
Seven Report’tan Tom Essaye’ye göre; Ağustos ayındaki bakır bozulması, bugüne kadarki en önemli gelişmeydi ve piyasalar makro zemindeki çoklu riskler göz önüne alındığında açıkça iyimserdi.
Altın Fiyatındaki Hızlı Çıkış
ABD ve Çin’in tarife savaşlarını artırdığı Mayıs ayından bu yana altın fiyatları yüzde 20’den fazla arttı. Devlet tahvillerine benzer şekilde altın, ekonomik belirsizlik zamanlarında güvenli bir ticari varlık olarak bilinmektedir.
Altın ons fiyatı 1555 doların üstünü gördüğü Ağustos ayını dike bir çıkışla geçirdi. Mayıs ayını 1305,47 dolardan sonlandıran kıymetli maden, bu noktadan dik bir yükseliş kaydetmeye başlarken, 26 Ağustos 2019 tarihinde 1555,15 dolara kadar tırmandı. Bu seviye 1 Nisan 2013 tarihinden bu yana görülen en yüksek seviye oldu.
Küresel Ekonomik Politika Belirsizlik Endeksi
Dünyadaki politika ile ilgili endişeleri ölçmek için tasarlanmış bir endeks olan Ekonomik Politika Belirsizlik Endeksi, Haziran ayında tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 342’yi vurdu.
Endeks, gazete makalelerinin ekonomik ve politik belirsizlikle ilgili terimleri kullanma sayısını izler. Ek olarak, zaman aşımına uğrayan vergi kanunları sayısını ve ekonomistler arasındaki anlaşmazlık spektrumunu ölçer. Ne kadar muhalif olursa endeks de o kadar yüksek olmaktadır.
ABD ve Çin arasındaki ticaret anlaşmasının çözülmesini umut eden endeksi Temmuz ayında 280 seviyesine düşmüştü.
İş Harcamaları
Ticaret Bakanlığı’nın üç aylık GSYİH raporuna göre; ikinci çeyrekte, gayrisafi özel yurt içi yatırım 2015 yılının dördüncü çeyreğinden bu yana en kötü yüzde 5,5 seviyesine geriledi.
Başkan Donald Ttump’ın 2017 vergi revizyonuna bağlı olarak işletmeler belirsizlik nedeniyle gelecekteki girişimlere yatırım yapmakta tereddüt ediyor.
