Dolar, ticaret savaşının kızışmasıyla birlikte sert değer kaybı gösteriyor. Reuters’ta Stephen Jen tarafından ele alınan yazıda ise ticaret savaşı olsun ya da olmasın dolar için düzeltme zamanı geldiği söylendi.
Jen’e göre; dolar, ticaret savaşı olmasa bile, yüksek Wall Street değerlemeleri ile reel ekonomideki (Main Street) gerçeklik arasındaki fark nedeniyle çok sayıda para birimi karşısında çok yıllık bir düzeltmeye doğru ilerliyor gibi görünüyor.
Başkan Donald Trump’ın 2 Nisan’daki Kurtuluş Günü’nde açıkladığı kapsamlı gümrük tarifelerinin ardından, küresel hisse senedi piyasaları sert bir düzeltme yaşadı. Dolar ilk etapta zayıflarken, bu durum “tarife = güçlü dolar” şeklindeki genel kabul gören görüşü sorgulattı.
Jen, “Bu gelişme ‘dolar gülümsemesi (dollar smile)’ kuralının artık işe yarayıp yaramadığı sorusunu gündeme getirdi. Zira bu basit kural, riskten kaçış senaryolarında doların değer kazanması gerektiğini öngörüyor. Ancak ben dolar gülümsemesinin artık geçersiz olduğunu düşünmüyorum. Şu anda yaşanan durum, varlık piyasalarındaki yüksek dolar ‘temizleme fiyatının’ mallar piyasasındaki gerçek değerine sonunda yaklaşmasıdır,” dedi.
Dolar ve dolar varlıkları hala baskın durumda
Son çeyrek yüzyılda küresel ticaretin yaygınlaşmasının, dünyanın geri kalanını zenginleştirdiğini söyleyen Jen, çok kutuplu bir reel dünya oluşmasına rağmen buna eşlik eden çok kutuplu bir finansal dünya ortaya çıkarmadığını söyledi.
Dolar ve dolar varlıklarının hala baskın durumda olduğunu belirten Jen, bu tek kutuplu finansal yapının, ABD ekonomisinin büyüklüğüne oranla dolar varlıklarına aşırı düzeyde yabancı talep yarattığını ifade etti.
Jen, “Bu da büyük olasılıkla doların aşırı değerlenmesine, ABD’nin giderek büyüyen dış açıklarına ve rekabet gücünü kaybetmiş bir imalat sektörüne yol açtı. Çünkü işçilik maliyetleri, ABD’yi küresel üretim piyasası dışında bıraktı,” dedi.
Kendi değerleme modellerine göre; dolar endeksinin 2024 sonu itibarıyla yaklaşık yüzde 19 aşırı değerli olduğuna dikkat çekti. Bu hesaplamanın, 34 para birimi baz alınarak oluşturulan medyan değerlemeye dayandığını da açıkladı.
Bu durumun son 40 yılda yaşanan üçüncü büyük dolar aşırı değerlemesi olduğunu belirten Jen, daha önce 1980’lerin ortasında Plaza Anlaşması öncesindeki durum ve 2000 yılı civarında görüldüğünü söyledi.
Jen, “Şu anki aşırı değerleme, 1985’teki kadar keskin olmasa da süre açısından en uzunu. Bizim hesaplamamıza göre dolar son 10 yıldır aşırı değerli. Önceki iki dönemin neredeyse iki katı kadar uzun bir süre,” dedi.
