Yılın ilk dokuz aylık bölümünde yüzde 100’ün üzerinde artışla 471 milyar liraya ulaşan merkezi yönetimin iç ve dış borç faiz ödemelerinin yılın geri kalanının yanı sıra ilerleyen yıllarda katlanarak büyümesi bekleniyor. 2024-2026 döneminde toplam 5,4 trilyon lira faiz ödeneceği belirtiliyor.
Dünya internet sitesi ekonomi yazarı Naki Bakır bugünkü köşe yazısında devletin faiz yükünün katlanarak büyüdüğüne dikkat çekti.
“Faiz Yükünde Yaşanan Büyüme İvmesi Sürecek”
Yaklaşık iki yıl süren baskılama devresinin makro dengelerde oluşturduğu bozulmanın ardından faizlerin yeniden artırılmaya başlanması sürecine girildiğini söyleyen Bakır, artan kamu borçlanma gereğine paralel olarak devletin faiz yükünde yaşanan büyüme ivmesinin süreceğini ifade etti.
Mevcut borç projeksiyonlarının, iç ve dış borç faiz ödemelerinin izleyen üç yılda adeta katlanarak büyüyeceğini gösterdiğini söylerken buna göre 2024-2026 döneminde merkezi yönetim bütçesinden yapılacak toplam faiz ödemesinin 5,4 trilyon lirayı bulacağı bilgisini verdi.
Yılın ilk dokuz ayında aylık bütçe giderlerinin 3 trilyon 481,7 milyarını faiz dışı harcamaların, 470,9 milyarını ise faiz ödemelerinin oluşturduğunu; deprem felaketinin de etkisiyle faiz dışı harcamaların geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 92 arttığını, faiz ödemelerindeki artışın yüzde 127,3’le çok daha fazla gerçekleştiğini belirtti.
Orta Vadeli Program (OVP) planlamasına göre faiz ödemelerinin bu yılın tümünde 646,1 milyar lira ile ikiye katlanacağına dikkat çekti.
Üç yıllık OVP dönemine ilişkin projeksiyonların, faiz ödemelerinin önümüzdeki yıllarda da katlanarak büyüyeceğine işaret ettiğinden bahseden isim, yıllık faiz servisinin gelecek yıl, 2023 için tahmin edilen hacmin iki katına ulaşacağının beklendiğini söyledi.
Mevcut borç projeksiyonlarına göre üç yılda yapılacak toplam faiz ödemesinin 5 trilyon 358 milyar liraya ulaşacağı bilgisini verdi.
Bu yılın tümünde yüzde 9,8 düzeyinde beklenen faiz ödemelerinin toplam bütçe giderleri içindeki payının ise 2024’te yüzde 11,3’e, 2025’te yüzde 14,2’ye ve 2026’da yüzde 15,5’e yükselmesinin beklendiğini ifade etti.
“Her 100 Liralık Verginin 20’si Faize Gidecek”
Katlanarak büyümesi öngörülen vergi tahsilatının önümüzdeki üç yılda toplam 28 trilyon 280,4 milyar liraya ulaşmasının hedeflendiğini söylerken toplanacak her 100 liralık verginin 20’sinin faize gideceğine dikkat çekti.
Devletin faiz yükündeki artışın, son dönemde kamu mali dengelerindeki bozulmaya bağlı artan borçlanma ihtiyacı ve merkezi yönetim borç stokunda yaşanan büyümeden kaynaklandığından bahsederken “Döviz kurlarında haziran-temmuz döneminde yaşanan hızlı yükselişin dış borçlar ile iç borcun döviz cinsinden olan kısmına bindirdiği kur farkı yükü de toplam borç stokundaki büyümeye önemli katkı yaptı.” ifadesini kullandı.
Özellikle iç borçlarda çevirme oranının yükseldiğini de belirten Bakır, Ocak-Eylül dönemi itibarıyla iç borç çevirme oranının yüzde 137,4 olarak gerçekleştiğini ve iç borç çevirme oranının 8,2 puan arttığını sözlerine ekledi.
