Çin’in dışarıdan oldukça dayanıklı ve dirençli görünen ekonomisinin altında nelerin yattığına dair Reuters tarafından bir inceleme yapıldı. Konuşulan kişilerden elde edilen sonuçlara göre; maaş kesintileri ve ek işlerle geçim mücadelesi sonucu ortaya çıktı. Araştırmadan dikkat çeken kısımlar şöyle görünüyor.
Çin’de devlet işlerinde çalışan Zhang Jinming, maaşındaki yüzde 24’lük kesintiyi akşamları ve hafta sonları üç saat yemek dağıtarak telafi ettiğini söyledi. Zhang, “Bir devlet şirketinde çalışırken yarı zamanlı kuryelik yapmak pek saygın görünmüyor,” ifadelerini kullandı.
Zhang, emlak firmasında aylık 4200 yuan (yaklaşık 585 dolar) maaş alırken, önceden bu miktarın 5500 yuan olduğunu söyledi. Başka çaresi olmadığını belirten Zhang, saat 23:30’a kadar scooter’ıyla teslimat yaparak gecede 60 – 70 yuan kazandığını açıkladı. Maaş kesintilerinin üzerinde büyük bir baskı yarattığını belirtirken, birçok iş arkadaşının istifa ettiğini ve onların iş yükünü de devraldığını ifade etti.
Olumlu rakamların ardındaki derin çatlaklar
Çin, limanları ve fabrikalarını işler tutarak ekonomik büyümeyi desteklese de gerçek talebin eksikliğinin kârları vurduğu söyleniyor. Çin ekonomisi, ABD tarifelerine rağmen ihracat odaklı modelinin dayanıklılığını sürdürerek ikinci çeyrekte yüzde 5,2 oranında büyüme kaydetti. Bu olumlu rakamların ardından derin çatlaklar olduğu yazıldı.
Sözleşme ve fatura ödemelerindeki gecikmelerin arttığı söylenirken, bu durumun otomotiv ve elektronik gibi ihracat devlerini ve kamuya ait olan kamu hizmeti şirketlerini de etkilediği belirtiliyor. Zira bu şirketlerin sahibi olan borçlu yerel yönetimler, fabrikaları ayakta tutarken, mali disiplin uygulamak zorunda kalıyor.
Küresel ticaret gerilimleri dış talebi bastırırken, bu talepten pay kapmak için yaşanan yoğun rekabet sanayi kârlarını baskılıyor. Bu da fabrika çıkış fiyatlarında deflasyona yol açıyor. Şirketler maliyetleri kısmaya çalışırken, faturayı çalışanlar ödüyor.
Düşen kârlar ve ücretler vergi gelirlerini azalttı. Bunun da Zhang’ın çalıştığı devlet işverenlerini maliyetleri kısmaya ittiği söyleniyor. Finansal sistemin bazı kesimlerinde, yetkililerin bankaları daha fazla kredi vermeye zorlamasıyla birlikte sorunlu kredilerin arttığı görülüyor.
Bu büyüme dengesizliği, büyük ölçüde ihracatçılara yönelik politikaların bir ürünü olarak gösteriliyor. Ekonomistler ise uzun süredir Pekin’i eğitime ve sağlık gibi iç pazara yönelik sektörlere destek vermeye ya da sosyal yardımları artırarak hanehalkı tüketimini canlandırmaya çağırıyor. Aksi halde yılın ikinci yarısında yavaşlama riskinin büyüdüğü görülüyor.
Conference Board of Asia’nın Asya-Pasifik baş ekonomisti Max Zenglein, Çin’i çift hızlı ekonomi olarak tanımlıyor. Bunun güçlü sanayi, zayıf tüketim olduğu söylenirken, bu ikisinin birbirine bağlı olduğu ifade ediliyor.
Zenglein, “Bazı ekonomik zorluklar – düşük kârlılık ve deflasyon baskısı dahil – büyük ölçüde üretim ve teknoloji sektörlerinde devam eden kapasite artışından kaynaklanıyor. ABD ile ticaret savaşında yaşananlar, şimdi içeride iç sorunlara dönüşüyor,” ifadelerini kullanıyor.
