Tarım, dünyanın en büyük iki ekonomisi arasında süregelen ticaret savaşında tercih edilen bir silah oldu. Çin’in ABD tarımsal ürünlerini satın almaktan resmen çekilmesiyle çiftçiler, en büyük müşterilerinden birini kaybetmiş oldular.
Ekin ve emtia fiyatları için zaman zorlu bir yol olurken, Çin’in aldığı bu karar ile sektöre bir darbe vurulmuş olunabileceği söylendi. Ayrıca ABD gayri safi yurt içi hasılasına zarar verebilir. Tüm bunlara ek olarak Heartland’daki çiftçilikle doğrudan bağlantılı olan Deere gibi şirketlere de zarar verebileceği tahmin edildi.
Missouri Üniversitesi’nde Gıda ve Tarım Politikası Araştırma Enstitüsü Müdürü olan Pat Westhoff, “Satışlar, mevcut tarifeler nedeniyle bu mahsul yılı için zaten düşüktü. Ne olursa olsun hiçbir Çin ihracatına kadar gitmeseydik, elbette ki bu daha büyük pazar ve fiyt etkileriyle sonuçlanacaktır. Çin’i pazardan tamamen kesmen çok büyük bir iş olurdu,” dedi.
Çin Çekilirse Azalan Soya İhracatı Daha da Düşer
ABD Nüfus Sayım Bürosu’na göre; Çin, 2018 yılında ABD tarımsal ürün ihracatında 5,6 milyar dolarlık bir büyüklüğe sahip oldu. Çin, dünyanın en büyük soya alıcısı ve geçen yıl ABD soya ihracatının yaklaşık yüzde 60’ını saltın aldı.
Çin’den gelen talebin azalması nedeniyle Westhoff’a göre; soya fasulyesi fiyatları, ticaret savaşının geçen Temmuz ayından bu yana yüzde 9 düştü.
2017 yılının Eylül ayı ve 2018 yılının Mayıs ayı arasında Çin’e soya fasulyesi ihracatı 27,7 milyon tonu buldu. Bu sayı, 2018 ve 2019 yıllarında aynı dokuz aylık dönemde, Missouri Üniversitesi tarafından yapılan bir analize göre; yüzde 70’ten fazla azalarak 7 milyon tona geriledi.
Westhoff’a göre; tarifelerin etkisiyle Çin’in bir müşteri olarak kaybedilmesi, soya ihracatında ilave 4 milyar dolarlık bir düşüşe işaret ediyor. Tarifelerin ayrıca diğer ürünler arasında dalgalanma etkisi olduğunu da söylüyor.
Soya fasulyesine daha az talep oluştuğunda çiftçiler, mısır gibi daha fazla ürün ekmeye başlar. Bu da mısır fiyatlarının düşmesine neden olur. Çünkü çok daha fazla tedarik bulunuyor.
Iowa Eski Vali Yardımcısı Patty Judge, Çin gibi bir ticaret ortağının kaybının tehlikeli durum oluşturduğunu söyledi. Judge, çiftçiler için bazı ciddi tepkiler olacağını da belirtti.
Çin; Kanada, Meksika ve Japonya’nın arkasındaki ABD çiftlik ihracatının dördüncü büyük pazarıdır. Ayrıca Judge henüz imzalanmamış olan Kanada ve Meksika ile daraltıcı bir ticaret anlaşmasına dikkat çekti. Judge, yeni tarifelerin zirvede bir başka finansal durum olduğunu ifade etti.
ABD’nin Tarım Geliri Zaten Düşüşte
Tarım ihracatı, ABD’nin GSYİH oranındaki yıllık 20 trilyon dolarının nispeten küçük bir kısmı olsa da Judge, çiftçileri doğrudan vuracağını ve karşılaştığı diğer sorunları daha da şiddetlendireceğini söyledi.
ABD net çiftlik geliri, son altı yıldır düşüyor. Yani tarifeler devreye girmeden önce de durum pek iç açıcı değildi. ABD Tarım Bakanlığına göre; gelir, 2013’te 123,4 milyar dolar olan yüksek seviyeden bu yana yüzde 45 oranında düştü ve 2018 yılında yaklaşık 63 milyar dolara geriledi.
Tarifelere ek olarak çiftçiler bu yıl, sel ve Afrika domuz ateşiyle karşı karşıya kaldı. Bu da domuzların beklendiği soya fasulyesi ve çiftlik ürünlerine olan talebi azalttı.
Beyaz Saray, çiftçilerin ticaret savaşını ve diğer koşulların olumsuz etkilenmemesi için Mayıs ayında 16 milyar dolarlık federal yardım paketi hazırlamaya başladı. Ancak Judge, bu kurtarma işleminin çoğunun küçük çiftçilere atladığını ve kalıcı bir çözüm olarak kabul edilmediğini söyledi.
Judge, “Çiftçiler yıl sonunda adil bir kar elde etmek istiyorlar, bunu bir hükümet programı yerine pazarda yapmak istiyorlar,” dedi. Judge, küçük bir çiftçinin ödemeyi talep eden müşteri talepleri olmadıkça kredilere erişmesinin de zor olduğunu belirtti.
2020 ABD Başkanlık Seçimi Sorunu
Tarım, Başkan Donald Trump için hassas bir konu oldu. Trump, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile Haziran ayındaki G-20 zirvesinde bir araya geldiğinde büyük miktarlarda tarımsal alım sözü verildiğini iddia etti.
Trump, Çin ile Mayıs ayının ardından yapılacak ilk yüz yüze görüşmenin hemen öncesinde Pekin’in verdiği sözü tutmadığını ve hala tarım ürünü alımıyla ilgili bir veri görmediğini tweetlemişti. Bu konu ile yeniden gerilmeye başlayan iplerin ardından Trump, ticaret temsilcilerinin yaptığı görüşmedeki sonuçtan memnun kalmadığını belirterek yeni tarifeleri açıkladı.
Çin Ticaret Bakanlığı sözcüsü, Çinli şirketlerin Başkan Trump’ın sürpriz tarifelerine karşılık olarak ABD’nin tarım ürünlerini satın almayı bıraktığını söyledi. Ticaret Bakanlığı, “Bu, Çin devlet başkanları ile Amerika Birleşik Devletleri arasındaki toplantının ciddi bir ihlalidir,” ifadelerini kullandı.
Küresel ana yatırım şirketi Safanad’ın yatırım sorumlusu olan John Rutledge, tarımın, Çin’in tercih ettiği bir silah olmasının yanlış olmadığını söyledi. Bir yandan da GSYİH oranına ve küçük çiftçilerin politik tabanına zarar verdiğini de söyledi.
Ancak belki de daha önemlisinin Trump’ın seçim konusunda güvendiği kurumsal tarım şirketlerin de zarar verdiğine dikkat çekti. Rutledge, “Açıkçası bu durum onarıcıydı. Takip edilmesi gereken ciddi bir alan,” dedi.
Deere ve Caterpillar da Zarar Görebilir
Bu yıl birçok kez yönetimin çekirdek ticaret ekibi ile bir araya geldiğini söyleyen Rutledge, Trump’ın ticari savaşın bir sonraki seçimden önce bitmesine izin vermeceğini söyledi.
Çin’in tarımsal alımlara son vermesi, iş için çiftçilere güvenen Deere ve Caterpillar gibi ABD şirketlerinin satışlarına da zarar verebilir. Deere, Mayıs ayında çiftçilerin belirsizliğe dayalı ürünleri satın almayı ertelediklerini söyledi.
Illinois merkezli Deere’nin Moline hisseleri, Çin’in ABD tarım ürünleri satın almaya son vereceğini bildirmesinin ardından dünkü işlemlerde yüzde 4,8 oranında düştü.
Iowa’daki Patty Judge, 1980’lerde düşük ürün fiyatlarının çiftlik işletmecilerinin arazi ve ekipman kredilerinde geri kalmasına yol açtığı çiftlik krizine dikkat çekti. Ticari görüşmelerdeki birkaç ilerleme belirtisine dayanan Judge, çiftçiler için acı dolu on yılın tekrarlanmasından korktuğunu ifade etti.
Judge, “İnsanların çiftliklerini kaybettiğini ve finansal yükümlülüklerini yerine getirmeyen insanlar görmek istemiyoruz. Ama ticaret daha iyi olacak gibi görünmüyor. Bu yüzden çok zorlu bir yolculuk yaşadığımızı düşünüyorum,” ifadelerini kullandı.
işlem yapmak için
GCM Yatırım
yanınızda!
Paratic Haber
Paratic Piyasalar
