Çin’den ABD Politikaları Yorumu: Küresel Ekonomi için En Büyük Risk

Çin 71 sayfalık raporunda, Başkan Donald Trump’ın yönetimini, küresel ekonomi için en büyük risk haline gelen ticari zorbalık uygulamalarıyla suçladı. Pazartesi günü yayınlanan ve Beyaz Kitap denilen resmi raporda, Çin hükümeti iki ülke arasındaki ticaret dengesizliğini, Pekin’in sübvansiyon politikasını ve Çin’in fikri mülkiyet hırsızlığı iddiaları ele alındı.

Ayrıca Pekin Washington’ı ABD’de adil rekabeti engelleyen uygulamalar ve Çin’in normal yatırım faaliyetlerini engellemek için ulusal güvenlik yasalarını kötüye kullanmakla suçladı. Belgedeki; “Çin bir ticaret savaşı istemiyor ancak birinden korkmuyor ve gerekirse biriyle savaşacak” gibi cümleler dikkat çekti.

Çin’in fazlasıyla çabuk iyileşen bir ekonomiye, muazzam bir pazara, çalışkan, yetenekli ve birleşmiş insanlara sahip olduğu kaydedildi.

Bunun yanında; “dünyada korumacılığı, tek taraflılığı ve hegemonyayı reddeden tüm ülkelerin desteğine sahibiz” ifadeleri kullanıldı. “ABD hükümeti, uluslararası ekonomik düzeni sarsan, Çin – ABD ticaretine ve dünya ticaretine zarar veren, küresel değer zincirini ve uluslararası iş bölümünü baltalayan, piyasa beklentilerini düşüren, uluslararası finans ve emtia piyasalarında dalgalanmalar yaratan aşırı ticari korumacılık önlemleri aldı.” denildi.

Belgenin dünyanın en büyük iki ekonomisi arasındaki ticaret anlaşmazlığında gerilimin iyice yükseldiği gün yayınlanması gözden kaçmadı.

Zira dün Çin’in ABD’ye misilleme vergi kararı uygulanmaya başlamış, ticaret savaşlarında galibiyet hamlelerinin artarak devam ettiğini görmüştük. Neticede Çin’in raporu, People’s Daily ve Xinhua gibi devlete ait medya organları tarafından tamamen yayınlandı ve ticaret savaşı konusunda kesin bir parti çizgisi oluşturuldu. Bazı uzmanlar Beyaz Kitap’ın içeriğinin, Çin’in ABD ile ticari mücadelesinde mağdur görünümünü koruma amacı taşıdığını söyledi.

Cornell Üniversitesi’nden Profesör Eswar Prasad ise ABD’nin suçlamalarına karşı yayınlanan raporun çok ilginç olduğunu, Çin’in bu konuda ahlaki yüksekliğini göstermek istediğini bildirdi.

Çin’in yalnızca vurulduğunda misilleme yaptığını dile getiren Profesör Eswar Prasad, ABD’li yetkililerin Çin’in anlaşmazlıkta saldırgan olduğu ve ABD’den yıllarca faydalandığı yönünde suçlamalar yaptığını hatırlattı. Söz konusu haberde, iki devin uzun süredir anlaşmazlıkları çözmek için ortak bir zemin aradığı fakat müzakerelerde herhangi bir ilerleme kaydedilmediği vurgulandı.

Hafta sonunda da Pekin’in Washington ile orta seviyede ticaret görüşmelerini ve Çin Başbakan Yardımcısı Liu He tarafından yapılacak ziyareti iptal ettiği söylenmişti.

İki tarafın yeniden bir araya gelip gelmeyeceği konusunda belirsizlik hüküm sürse de geçen hafta bir Beyaz Saray yetkilisinin ABD – Çin ticaret anlaşmazlığı konusunda iyimser olduğunu açıklaması az biraz umut vermişti. Ancak Çin Ticaret Bakanı Yardımcısı Wang Shouwenruck, bugün bir konferansta Çin’in boğazına bıçak dayayan ABD ile görüşme yapmasının zor olduğunu söyledi.

Shouwenruck ayrıca her iki tarafın da eşit şartlarda ve samimi olduğu takdirde bir çözüme ulaşılabileceğini, Beyaz Kitap’ın ABD – Çin arasında karşılıklı saygı ve kazan – kazan anlaşması için çağrıda bulunduğunu belirtti. Fakat uzmanlar anlaşmazlığın uzlaşmayla sonuçlanması hakkında hiç de iyimser konuşmadı.

Örneğin; Prasad her iki tarafta da uzun bir ticaret savaşına yol açacak temel bir yanlış hesaplamanın olduğunu vurguladı. “Çin, Trump’ın seçimlerden önce bir anlaşma yapmak için baskı altında olduğunu düşünüyor ancak güçlü ülke ekonomisi ve yükselen hisse senedi piyasaları ile ABD Başkanı’nın uzlaşma yapmak için bir itici güce sahip olduğunu sanmıyorum” dedi.