
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı ülkeler günlük 10 milyon varil kısıntı konusunda mutabakata vardı. 4 gün süren yoğun görüşmelerin ardından Pazar günü nihai karar verildi.
Dünya genelinde çok ağır bir şekilde yayılmaya devam eden koronavirüs pandemisi nedeniyle petrol talebinde tarihi düzeyde düşüş olması, dünyanın en büyük ham petrol üreticilerini arzı azaltmaya yöneltti.
Buna göre küresel arzın %10’u kadar bir kısma söz konusu olacak. IHS Markit Başkan Yardımcısı Daniel Yergin “Bu anlaşmanın yaptığı şey, küresel petrol endüstrisinin ve ulusal ekonomilerin ve ona bağımlı diğer endüstrilerin çok derin bir krizden kaçınmasını sağlamak” şeklinde yorumda bulundu.
Günlük Ham Petrol Üretimi 1 Mayıs – 30 Haziran Arasında 10 Milyon Varil Azaltılacak
OPEC ve ortakları geçen Perşembe günü video konferans şeklinde bir toplantı düzenlemiş, fakat Meksika’nın sorun yaratmasıyla nihai karar verilememişti. Suudi Arabistan, Meksika’nın da kısıntı kararına katılması şartıyla anlaşmayı kabul edeceğini söylemişti.
Cuma günü ABD Başkanı Donald Trump ve Meksika Devlet Başkanı Andrés Manuel López Obrador ilse yapılan görüşmeler neticesinde bu sorun da ortadan kaldırıldı.
Ardından Cuma günü G-20 ülkelerinin enerji bakanları bir araya geldi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez G-20 toplantısı sonrasında yaptığı açıklamada, fiyatların düşmesinden veya yükselmesinden daha çok, oynaklığın piyasaya zarar verdiğini söyledi.
Kremlin, dünyanın en büyük üç petrol üreticisinin liderleri olan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ABD Başkanı Donald Trump ve Suudi Arabistan Kralı Salman’ın küresel ham petrol üretimini azaltmak için OPEC ve koalisyonunun anlaşmasını desteklediğini söyledi.
Trump sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda yapılan anlaşmadan memnun olduğunu söyleyerek Putin ve Salman’a teşekkürlerini iletti.
The big Oil Deal with OPEC Plus is done. This will save hundreds of thousands of energy jobs in the United States. I would like to thank and congratulate President Putin of Russia and King Salman of Saudi Arabia. I just spoke to them from the Oval Office. Great deal for all!
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) April 12, 2020
Buna göre 1 Mayıs’tan 30 Haziran’a kadar günlük üretim 10 milyon varil azaltılacak. Devam eden tarihlerde 1 Temmuz – 31 Aralık arasında 8 milyon varil, 1 Ocak 2021 – 30 Nisan 2022 arasında 6 milyon varil daha kısılacak. Suudi Arabistan günlük üretimini 12 milyon varilden 8,5 milyona, Rusya 10,3 milyon varilden 8,5 milyona düşürecek.
Meksika Üretim Kısıntısına Sadece 100 Bin Varille Katılacak
Yapılan açıklamada ülkenin milli petrol şirketi Pemex’in yaşadığı ekonomik sorunlar nedeniyle istenen 400 bin varillik kesintinin hepsinin karşılanmayacağı ve sadece 100 bin varil düşürüleceği söylendi. Bu nedenle Meksika’dan kalan 300 bin varil de ABD tarafından karşılanacak.
Covid-19 pandemisinin petrol fiyatlarını çok sert şekilde düşürmesinin ardından, piyasanın yeniden toparlanması için atılan bu adımın önümüzdeki günlerde pozitif yansımalarının görülmesi bekleniyor.
Daha önce de bu tarz önlemler birçok kez alınmıştı ama bu tarihin en büyük arz kesintisi olarak kayıtlara geçti. OPEC Genel Sekreteri Muhammed Barkindo, yapılan anlaşmanın tarihi önem taşıdığını, yapılan üretim düzenlemeleri açısından OPEC ve ortaklarının işbirliğine tanıklık ettiklerini söyledi.
He added: “these production adjustments are historic; they are largest in volume and the longest in duration, as they are planned to last for two years. We are witnessing today the triumph of international cooperation and multilateralism which are the core of OPEC values.” pic.twitter.com/7yMTTWbgGX
— OPEC (@OPECSecretariat) April 12, 2020
Açıklamasında, “OPEC’in kuruluşundan bu yana 60 yıldır muhtelif sorunlarla karşı karşıya kaldık. OPEC üyesi ülkeler arasındaki birlik, sorunların çözümüne yardımcı oldu. Eğer bu birliği koruyabilirsek sorunları da çözebiliriz. OPEC, örgütsel kararlar alır, tek taraflı bir politikamız yoktur. Tüm üyeler birlikte istişare ederek ortak akılla karar alır.” sözlerine de yer verdi.
Kanada hükümetinden de destek mesajı gelirken, kesinti konusunda taahhüt verildi. Koronavirüs salgını nedeniyle küresel petrol talebinin yaklaşık 30 milyon varil azaldığı tahmin ediliyor.
Fiyatlar Karar Sonrasında %4’ten Fazla Yükseldi
Goldman Sachs analistleri Pazar günü yaptığı değerlendirmede 10 milyon varil kesintinin tarihte görülmemiş bir karar olduğunu ancak yine de fiyatları toparlamak için yeterli gelmeyeceğini bildirdi. Kurum analistleri geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada Brent petrol varilinin 20 dolara kadar düşeceğini öngörmüştü.
Ancak ilk tepki olarak bakıldığında fiyatların üretim kısıntısı kararına olumlu yanıt verdiğini ve yükseldiğini görmekteyiz. Gelen kararın ardından Brent petrolün varili %4 yükselerek 33,99 doları gördü. TSİ 09:42’de %2,06 artıda 32,13 dolardan işlem görüyor. 24,59 dolara kadar tırmanan Batı Teksas türü ham petrol ise şu dakikalarda 23,48 dolardan işlem görüyor.
GCM Yatırım analistleri OPEC ve G-20 ülkelerinin anlaşması sonrasındaki yükselişin sınırlı olduğunu ifade etti. 13 Nisan tarihli değerlendirme notunda, ham petrolün 25,77 doların altında kalmaya devam ettiği sürece düşüş beklentisinin süreceği aktarıldı. Olası yükselişlerde 27,78 ve üstünün geleceği tahmin ediliyor.