İsrail ve Filistin arasında devam eden çatışmalar, Orta Doğu’da yeni bir tehlikenin fitilini ateşledi. Husi militanlarının Kızıldeniz’de seyreden ticari gemileri hedef alması, küresel piyasaların gündemine oturdu. Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD), 26 Ocak tarihinde bölgedeki gelişmelerin piyasalar üzerindeki etkisini paylaştı.
UNCTAD, Karadeniz’deki gerilimlerin, Kızıldeniz’deki saldırıların ve Panama Kanalı üzerindeki iklim değişikliğinin yol açtığı sorunların küresel ticareti olumsuz etkilediğini vurguladı. Son dönemde özellikle Kızıldeniz’deki nakliye gemilerinin rotalarını değiştirmesiyle Süveyş Kanalı’ndan yapılan haftalık geçişlerin son 2 aylık dönemde %42 azaldığı ifade edildi. Panama Kanalı’nda ise azalan su seviyelerine dikkat çeken UNCTAD, bölgedeki geçişlerde %36 düşüş olduğunu kaydetti.
Navlun Fiyatları
Açıklamada ortalama konteyner spot navlun fiyatlarında, 2023 Aralık ayında yaşanan 500 dolarlık artışın, geçmişte eşi ve benzerinin görülmediği belirtildi. Küresel nakliye rotalarında özellikle Süveyş ve Panama kanallarını kullanamayan şirketlerin taşımacılık maliyetlerinin ciddi oranda arttığı belirtiliyor.
Gıda Fiyatlarına Yansıyor
Tedarik zincirindeki aksaklıklar küresel gıda fiyatlarına da yansıdı. Avrupa, Rusya ve Ukrayna’dan yapılan tahıl sevkiyatlarındaki aksaklıkların küresel gıda güvenliğine yönelik ciddi bir risk oluşturduğu vurgulandı.
UNCTAD’dan JANHOFFMANN, yaptığı değerlendirmede Süveyş Kanalı’nın Doğu-Batı ticareti ile birlikte Doğu Afrika ve Hint Okyanusu ekonomileri için de oldukça önemli bir güzergah olduğunu dile getirdi. Enerji ve gıda tedariki ile birlikte gelişmekte olan birçok ülkenin küresel değer zincirine katılımının Süveyş Kanalı geçişlerine bağlı olduğunu sözlerine ekledi.
