Cumhurbaşkanlığı seçiminin ardından göreve gelen yeni ekonomi yönetimi, hem bütçe hem de cari açığın düşürülmesi için bazı önlemleri devreye soktu. Özellikle altın için uygulanan kota önlemiyle ithalatın önüne geçilmeye çalışıldı.
Kıymetli maden piyasası uzmanları, altın ithalatındaki kotanın ardından gümüş ithalatında kırılan rekorlara dikkat çekti ve ithalat kotasının gümüş ile bypass edilip edilmediğinin araştırılması gerektiğini vurguluyor.
Yönetim, cari açık tarafında kota uygulamasını çalıştırsa da altın ithalatı yükseliş trendine girdi ve gümüş ithalatında Türkiye tarihinin en yüksek seviyelerine çıkıldı. Bu kapsamda gümüş ithalatı ile altın ithalatının delindiği ve haksız kazançlar elde edildiği belirtiliyor.
Mücevher İhracatçısı için Yumuşatıldı
7 Ağustos’ta getirilen ithalat kotasının ardından mücevher ihracatçıları hammaddeye erişim konusunda sorun yaşadıklarını aktararak ekonomi yönetiminden çözüm talep etmişlerdi. Bu talebin üzerine kota uygulaması, mücevher ihracatçıları için gevşetilmişti. Bu çerçevede ihracatçı şirketler ihtiyacı olan altını bankalardan uluslararası piyasalara uygun şekilde temin edebildi.
Kotadan Sonra İthalat Nasıl Değişti?
Kaynak: Ekonomim
Ağustos başında uygulanmaya başlanan kotayla birlikte yıl içinde aylık 68.33 tona kadar çıkarak rekor seviyelere ulaşan altın ithalatı, Temmuz’da 38.14 tona, Ağustos’ta 21,22 tona, Eylül’de ise 15 tona düştü. Fakat devam eden aylarda tekrar yükseliş trendine girerek Ekim’de 23,18 tona, Kasım’da ise 22,31 tona yükseldi.
İthalat konusunda asıl dikkat çekici veriler gümüş tarafından geldi. Gümüşte ise Eylül’de 206,8 ton, Ekim’de 131,4 ton, Kasım’da ise tarihinin en yüksek ithalatına karşılık gelen 188,1 tonluk ihracat gerçekleştirildi.
Uzmanlar, söz konusu verilerle ilgili detayların izah edilmesi gerektiğini belirtiyor. Ortaya atılan iddialara göre ithalat miktarı, gümüş takı ve gümüş ev ihracatı olarak gösteriliyor ve bu ihracata karşılık gelen dövizle ihracatçıya sağlanan maliyet avantajı kullanılarak altın ithalatı yapılıyor.
Cari Açık ve Altın İthalatı İlişkisi
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, birçok kez altın ithalatının kontrol altına alınması gerektiğine yönelik ifadeler kullandı. Şimşek, son 20 yılda altın ithalatının ortalama 8 milyar dolar olduğunu, fakat 2023’ün 10 ayında 30 milyar dolara çıktığını ve bunun düşürülmesi gerektiğini söyledi. Bu çerçevede cari açıkta altın hariç açığın milli gelirin yüzde 2’sine kadar gerilediği, altın ithalatı normalleşirse cari açıkta sürdürülebilirliğin sağlanabileceği kaydedildi.
