Avrupa Birliği, Washington ile kabul edilebilir bir ticaret anlaşmasına ulaşma ihtimalinin zayıflması üzerine ABD’ye karşı daha geniş kapsamlı karşı önlemler araştırmaya başladı.Bu durum, AB’li diplomatlara göre bloğun tepkisini artırmasına yol açıyor.
Almanya da dahil olmak üzere artan sayıda AB üyesi ülke, anlaşma sağlanamaması durumunda ABD hizmetleri ve diğer sektörleri hedef alacak olan kapsamlı “anti-zorlama” tedbirlerini uygulamayı düşünüyor.
AB adına ticaret müzakerelerini yürüten Avrupa Komisyonu, daha önce 27 üyeli blok için ABD ile bir uzlaşmaya varılacağı yönünde umut verici bir yolda ilerliyordu. Bu uzlaşmaya göre; AB ihracatının çoğuna hâlâ yüzde 10 ABD tarife uygulanacak, ancak bazı tavizler verilecekti.
Ancak bu umutlar, Başkan Donald Trump’ın 1 Ağustos’a kadar yüzde 30 tarife tehdidinde bulunması ve AB Ticaret Komiseri Maros Sefcovic’in geçen hafta Washington’da yaptığı görüşmelerin ardından büyük ölçüde suya düştü.
Sefcovic, yüzde 30’luk bir tarifenin transatlantik ticareti fiilen yasaklayacağını söylemişti. Diplomatlara göre; Sefcovic Cuma günü AB temsilcilerine sürecin mevcut durumu hakkında oldukça karamsar bir rapor sundu.
Diplomatlar, ABD’li yetkililerin toplantılarda farklı çözüm önerileri sunduğunu ve bazılarının yüzde 10’un çok üzerinde bir taban oran önerdiğini belirtti. Bir diplomat, “Her muhatap farklı bir fikirle gelmişti. Hiç kimse Sefcovic’e Trump’ın neyi gerçekten kabul edeceğini söyleyemedi,” dedi.
Çelik, alüminyum ve otomobile tarifeler kaldırılabilir
ABD’nin çelik ve alüminyumda yüzde 50, otomobiller ve otomobil parçalarında yüzde 25 olarak uyguladığı tarifeleri azaltma ya da kaldırma olasılığı da sınırlı görünüyor.
Washington, ayrıca AB’nin bir anlaşma yapıldıktan sonra yeni tarifelerin uygulanmayacağına dair dondurma anlaşması talebini reddetti. Diplomatlara göre bu reddin nedeni, Trump’ın ulusal güvenlik gerekçesiyle ellerinin bağlanamayacağı yönündeki görüş.
Bu bağlamda, AB ülkeleri arasında da havanın değiştiği belirtiliyor. Diplomatlara göre; müzakere edilmiş bir çözüm hâlâ tercih edilse de bloğun karşılık vermeye daha hazır olduğu görülüyor.
AB’nin halihazırda 21 milyar Euro’luk ABD malına uygulanabilecek ancak 6 Ağustos’a kadar askıya alınmış bir tarife paketi bulunuyor. Buna ek olarak 72 milyar Euro’luk ABD ihracatına yönelik başka bir misilleme seti üzerinde de karar verilmesi gerekiyor.
“Nükleer seçenek”
Diplomatlara göre; AB ayrıca anti-zorlama aracı (ACI) olarak bilinen geniş kapsamlı bir mekanizmayı kullanmayı daha fazla tartışmaya başladı. Bu mekanizma, üye devletlere politikalarını değiştirmeleri için ekonomik baskı yapan üçüncü ülkelere karşı kullanılabiliyor.
Başlangıçta Çin’e karşı düşünülerek getirilen bu araç, ABD hizmet sektörünü hedef almayı, ABD’li şirketlerin kamu ihalelerine veya finansal hizmetler pazarına erişimini sınırlamayı ya da ABD yatırımlarını kısıtlamayı mümkün kılıyor.
Fransa ACI kullanımını sürekli olarak savunuyor ancak diğer bazı ülkeler bunu nükleer seçenek olarak görüp temkinli yaklaşıyor. Trump ise diğer ülkelerin ABD’ye karşı harekete geçmesi durumunda misilleme yapacağını çok kez belirtmişti.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen geçen hafta yaptığı açıklamada, ACI’nin olağanüstü durumlar için oluşturulduğunu ve henüz o noktada olmadıklarını söylemişti.
ACI’nin yürürlüğe girmesi için AB nüfusunun yüzde 65’ini oluşturan 15 ülkenin onayı gerekiyor. Komisyon, bu çoğunluğu sağlayacağından emin olmadan bu adımı atmayacaktır. Ancak diplomatlara göre Almanya’nın da destek vermeye başlamasıyla birlikte bu yönde destek artıyor.
