ABD’de yükselen ipotek oranları ve enflasyon, konut talebinin Haziran ayında keskin bir düşüş yaşamasına neden oldu. Konut fiyatları soğumaya devam ediyor, ancak hala bir yıl öncesine göre daha yüksek kaldığı görülüyor.
ADB’de arz ve talep arasındaki dengesizlik nedeniyle fiyat artışlarının hala güçlü olduğu görülüyor. Konut piyasası yıllardır ciddi bir kıtlık yaşarken, koronavirüs pandemisi sırasında oluşan güçlü talep, durumu daha da kötüleştirdi.
Black Knight isimli bir şirket, kazanımların Haziran ayında rekor düzeyde yavaşladığını ifade etti. Yıllık fiyat artış oranının ise 2 puan düşüşle yüzde 19,3’ten yüzde 17,3’e gerilediğini açıkladı.
2007 – 2009 durgunluğu sırasında ev fiyatları hızla düştüğünde bile, tek aylık en güçlü yavaşlama yüzde 1,19 puan olmuştu. Daha güçlü bir genel konut piyasası göz önüne alındığında, fiyatların ulusal olarak düşmesi beklenmiyor, ancak daha yüksek ipotek oranları kesinlikle zarar görüyor.
Mortgage News Daily’ye göre; 30 yıllık sabit ipotek üzerindeki ortalama oran Haziran ayında yüzde 6’yı aştı. Ağustos itibarıyla oranın yüzde 5’e gerilediği tahmin edilse de 2022’nin başındaki yüzde 3 oranına göre hala önemli ölçüde yüksek durumda.
Black Knight Data & Analytics Başkanı Ben Graboske, Yavaşlama, metro seviyesindeki en büyük 50 pazar arasında geniş tabanlıydı ve bazı bölgelerde daha da belirgin soğuma yaşandı. Aslında büyük ABD pazarlarının yüzde 25’i Haziran ayında büyümenin üç yüzde puanı yavaşladığını gördü ve dördü sadece Haziran’da dört veya daha fazla puan yavaşladı,” ifadelerini kullandı.
Graboske’ye göre; fiyat artışının uzun vadeli ortalamalara dönmesi için pazarın bu tür bir yavaşlamayı 6 ay daha görmesi gerekecek. Faiz oranı etkilerinin ev fiyatlarına tam olarak yansımasının yaklaşık 5 ay sürdüğünü belirtiyor.
En keskin düşüşleri gören piyasaların, daha önce ülkedeki en yüksek fiyatlara sahip olan piyasalar olduğu biliniyor. San Jose, Kaliforniya’daki ortalama ev değerlerinin son iki ayda yüzde 5,1 düştüğü görülüyor. Bu en büyük pazarlardan herhangi birinin en büyük düşüşü olarak değerlendiriliyor. Fiyat bazında ise 75 bin dolarlık bir düşüşe denk geldiği biliniyor.
Seattle’da ise fiyatların son iki ayda yüzde 3,8 (30 bin dolar) düştüğü görülüyor. San Francisco, Diego ve Denver da en büyük düşüşlerin yaşandığı ilk beş pazar arasında yer alıyor. Black Knight’a göre; fiyatlardaki soğuma, satılık ev arzında son iki ayda yüzde 22 artışla keskin bir sıçrama ile aynı zamana denk geliyor.
Graboske, “700 binden fazla listelemeden oluşan ulusal bir eksiklikle envanter seviyelerinin tamamen normalleşmesi için bu tür rekor artışların bir yıldan fazla sürmesi gerekecek,” ifadelerini kullanıyor.