
ABD Savunma Bakanlığı Pentagon’dan dün yapılan açıklamada, Türkiye’nin S-400 alması nedeniyle F-35 programından çıkarılması için resmi sürecin başlatıldığı bildirildi. Hemen ardından konuşan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Türkiye’nin önemli bir müttefik olduğunu ve gelinen noktada itibarıyla endişeli olduklarını belirtti.
ABD Başkanı Donald Trump, Barack Obama yönetiminde Türkiye konusunda çok büyük hatalar yapıldığını söyleyerek, şu an için gündemlerinde yaptırım kararı olmadığını söyledi. Ancak Cumhuriyetçi Senatörler, F-35 programından çıkarmanın yeterli olmayacağını ve Türkiye’ye bir yaptırım uygulanması gerektiğini düşünüyor.
Cumhuriyetçi Florida Senatörü Rick Scott ve Indiana Senatörü Todd Young imzasıyla Ankara’ya yaptırım istenen önerge sunuldu.Demokrat Senatör Bob Menendez ise F-35 kararının yetmeyeceğini düşünenlerden oldu. Sunulan önergede Türkiye’nin S-400 satın almasının ABD’nin güvenlik çıkarlarına karşı bir tehdit olduğu belirtildi. Trump’ın açıklamalarına rağmen yaptırım uygulanması yönünde hükümete baskılar artarken, bir yandan da NATO üyeliğinin düşünülmesi ve bunun için de bir toplantı yapılması isteniyor.
New Jersey Senatörü Bob Menendez, yasanın çok açık bir şekilde Rusya’nın savunma ve istihbarat sektörleriyle işlem yapılmasının, cezai yaptırımları şart koyduğunu, bu nedenle Türkiye’yi F-35 programından çıkarmanın yetmeyeceğini açıkladı. Menendez CAATSA (ABD’nin Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşı Koyma Yasası) kapsamında yaptırım uygulanmaması halinde, yönetimi zorlayan yasa tasarısını Senato’ya sunacağını belirtti.
CAATSA yasasına göre ABD Başkanı 12 yaptırım arasından 5 tanesini seçmek zorunda kalacak.Söz konusu yaptırımlar arasında; ABD merkezli ithalat-ihracat bankasına erişimin engellenmesi, finansal sisteminde işlem yasağı ve ihracat lisanslarının iptal edilmesi gibi engeller yer alıyor. Öte yandan Trump bu yaptırımları istediği kadar geciktirebilir, yani zaman konusunda herhangi bir şart yazmıyor.
Şu an için F-35 ortaklığının askıya alındığını ve çıkartılma kelimesinin geçmediğini söyleyen Demir, bu konuda ABD’den resmi açıklama gelmesini beklediklerini aktardı. Türkiye’nin sorumluluklarını yerine getirmeyi sürdüreceğini, F-35 konusunda da bugüne kadar her türlü ödemeyi eksiksiz bir şekilde yaptıklarını ve devam edeceklerini anlattı. F-35 ortaklığından çıkarılmanın tek taraflı alınacak bir karar olamayacağını, maliyet konusunda diğer ortaklara da zarar vereceğini sözlerine ekledi.