
Çin ve ABD, Pekin’in Çin’deki ürünlere karşı uygulanan yaptırımların çoğunu kaldırmayı düşündüğü için ABD’deki çiftlik, kimyasal, otomobil ve diğer ürünler ile ilgili gümrük vergileri ve diğer kısıtlamaları düşürme teklifini barındıran bir ticaret anlaşmasını tamamlama aşamasında.
Anlaşma kapsamında bazı engellerin kaldığı konusunda beklentileri olan taraflar ikna edildiğine dair yorumlar dikkat çekerken, her iki taraf da evlerinde gerçekleştirdiği istişarelerde karşılıklı adımların gayet elverişli hamleler olduğuna inanıyor.
Kalan engellere rağmen, görüşmeler Başkan Trump ile Xi Jinping arasındaki, muhtemelen Sayın Xi’nin İtalya’ya ve Fransa’ya olan seyahatini tamamladıktan sonra 27 Mart’ta yapılan bir zirvede resmi bir anlaşmaya varılabileceği ölçüde ilerlemekte.
Otomobil Vergilendirmesinde Değişim
Anlaşmanın bir parçası olarak Çin, araba girişimlerindeki yabancı mülkiyet sınırlamalarının kaldırılması ve ithal edilen araçlardaki tarifelerin mevcut otomobil tarifesinin %15’in altına düşmesi de dahil olmak üzere oyun alanını düzleştirme konusunda sözler vermekte.
Pekin, ABD ile ikili ticaret açığını kapatmak için kampanya yürüten Başkan Trump’a itiraz etmek için tasarlanan bir taktik olan ABD mallarının alımlarını hızlandıracak. Tatlandırıcı olarak görülecek hamlelerden birinin ise Cheniere Energy Inc.’den 18 milyar dolarlık doğal gaz alımı olacağı söylendi. (Konuya hakim olan kişilerden edinilen bilgi.)
İki taraf, ABD’deki Çin sanayi politikasını içeren meseleler üzerinde müzakere etmeye devam ediyor. ABD’nin yerli firmalara, özellikle devlete ait işletmeler olarak bir avantaj sağladığını savunuluyor. Geçtiğimiz hafta ABD Ticaret Temsilcisi Robert Lighthizer, fikri mülkiyet haklarının korunmasına ilişkin hükümlerin bir çalışma belgesinde yaklaşık 30 sayfa tuttuğunu söylemişti.
İhtilafları Önlemek Adına Kurulacak Sistem
ABD ve Çinli müzakereciler de, ABD şirketlerinin şikayetlerinin ele alınabileceği bir mekanizma kurmaya çalışıyorlar. Tartışılan plan, her iki ülkeden de yetkililerin ihtilafları gidermek için ikili görüşmeler yapmasını gerektiriyor. Bu görüşmelerde anlaşma yapılmazsa, Bay Lighthizer, ABD’nin tarifeleri dayatabileceğini vurgulamıştı.
Görüşmelerde yer alan diğer kişiler, ABD’nin yaptırım uygulamasına tabi tutulması halinde, en azından bazı durumlarda misillemede bulunmama konusunda anlaşmak için ABD’nin Pekin’e baskı yaptığını söyledi. Bu, anlaşmanın 19. yüzyılda Batı güçleri tarafından dayatılan türden Çin için eşitsiz bir anlaşma olmadığına emin olmak istediklerini söyleyen Pekin müzakerecileri dikkat çekti. Buna rağmen Çin’deki ABD şahinleri, yaptırım önlemlerinin yeterince güçlü olamayacağından ve ABD’yi sonsuz görüşmelere bağlayacağından endişe duyuyor.
Amerikan Ticaret Enstitüsü’nden Derek Scissors, ABD’nin istişarelerde bulunmak yerine tek taraflı eylemler gerçekleştirerek tek taraflı hareketleri daha iyi bir şekilde uygulanabileceğini savunan “Tüm süreç bir sahtekarlıktır.” dedi. Eski Beyaz Saray Stratejisti Steve Bannon, yönetimi daha uzun müzakerelerin pazar belirsizliği anlamına gelse bile, Çin’i zorlu şartlar üzerinde anlaşmaya zorlamak için tarifeleri artırmaya davet etti.
Bannon, “Trump’ın istediği yapısal reformları alması ve ülkenin ihtiyaç duyması için 2019’un geri kalanını müzakere etmek için alabilir.” dedi. Çinliler için Florida ziyaretini Bay Xi’nin Avrupa gezisine bağlamak, taviz vermek için doğrudan Bay Trump’ın mülküne gittiği izlenimini köreltmenin bir yolu olduğuna değildi.
Çin’deki Yoğun Toplantılar
Son haftalarda Bay Xi, dünyanın dört bir yanındaki ekonomisine “büyük riskler” hakkında onları uyarmaları için Çin genelindeki üst düzey yetkilileri çağırdı ve yönetimi, “birlik ve uyumlu eylem” talep eden yeni parti direktifleri yayınlamıştı. Bay Xi’nin otoritesinin bir testi, hükümetin bu yılki ekonomik planını gözden geçirmek üzere yaklaşık 3 bin milletvekilinin Pekin’de toplandığı önümüzdeki iki hafta boyunca süreceği ifade edildi.
ABD-Çin müzakerelerinde yer alan vahşi kartlardan biri, Trump’ın Vietnam’daki başarısız zirvesinin Kuzey Koreli lider Kim Jong Un ile olan etkisi. ABD yetkilileri, Bay Xi’nin bu bölümden, Bay Trump’ın yetersiz olduğunu düşündüğü bir teklifi reddedeceğini öğrendiğini umduğunu söyledi. Ancak Pekin’in zıt dersi alabileceğinden korkuyor.
Vietnam Gündemi El Zayıflatabilir Ancak Trump Tavrı Bunu Aşabilir
Washington’daki Uluslararası Ekonomi Enstitüsü’nün kurucusu Fred Bergsten “Vietnam’da anlaşma sağlayamaması, Çin’le anlaşma yapma konusundaki baskıyı artırıyor.” dedi. Ancak Başkan Donald Trump’ın bugüne kadar ki tavrı göz önüne alındığında bu gelişmenin müzakereler üzerinde ABD’nin elini zayıflatma ihtimali de hayli düşük. Her iki taraf da iç destek kazanma gereğini kabul ediyor. Çin Başbakan Yardımcısı Liu, (Bay Xi’nin baş müzakerecisi), monolitik olan bir bürokrasi içinde fikir birliği oluşturmak üzere çeşitli bakanlıklar ve kurumlarla toplantılar düzenliyor.
Bay Lighthizer, United Auto Workers ile konuşmak için bu hafta Michigan’a gitmeyi planladığı belirtiliyor. (Lighthizer geçen hafta Kongre’ye yaptığı açıklamada iş, çiftçi ve milletvekillerinden özel talepleri bir anlaşmaya dahil etmeye çalıştığını söylemişti.)
Herhangi bir anlaşmanın, ticaret savaşına son verme şansının artmakta olduğu haberi, yükselen piyasalar tarafından karşılanma olasılığını yükseltiyor. Ancak yönetimin Çin’deki sıcak söylemine bakıldığında (Geçtiğimiz hafta hafifleyen, Pekin’e ABD’ye karşı varoluşsal bir meydan okuma olduğunu dikkat çeken bir durum.) hükümler yetersiz kalabilir, özellikle de Çin sanayi politikalarını yeniden düzenleme tedbirleri olarak eleştirilebilir.
LNG’de Yön Değiştirilmişti
Yönetimin bir anlaşmanın yararlarına ilişkin iddialarını destekleyecek bir hamleyle, Sinopec olarak bilinen Çin’in devlete ait olan China Petroleum & Chemical Corp.’a, (işlem hakkında bilgi sahibi olan kişilere göre) Cheniere’den 18 milyar dolarlık sıvılaştırılmış doğal gaz almayı kabul edeceğini de belirtmişti. Çin, ticari mücadelenin bir parçası olarak ABD LNG’sini %15 tarifelerle vurdu ve ürünü çoğunlukla Katar, Avustralya ve Malezya’dan satın almaya başlamıştı.
Diğer alımlar soya fasulyesi ve diğer tarımsal ürünleri içeriyor. Son görüşmelerde Pekin, %70’inin Çin’in perakende tarifelerini karşılayan Amerikan yapımı kimyasalların ve etanol gibi tarımsal ürünlerin satışını sınırlayan tarifeleri ve diğer engelleri azaltmayı da gündeme getirdi.(Hayvanları beslemek için kullanılan bir etanol yan ürünü, kurutulmuş damıtma taneleri ve güneş panelleri.)