ABD – Çin arasındaki gerilim aylardır devam ediyor ve bu durum piyasaların yanında şirketler üzerinde de etkili oluyor. Örneğin; Donald Trump’ın Çin’e yaptığı 200 milyon dolarlık misilleme, Çin’in de buna karşılık vereceğini duyurması ile yeniden gündeme gelen endişeler neticesinde emtia fiyatlarında düşüş yaşanmış, altın ons fiyatı ise yükselişe geçmişti.
Bu noktada Apple’ın aradaki gerilimden en çok etkilenecek şirket olacağı yönündeki yorumlara değinebiliriz. Çünkü ABD – Çin ticaret savaşının, teknoloji devi için büyük bir tehlike olduğu, iki ülke arasındaki savaşın Apple’a ciddi kayıplar yaşatacağı söylendi.
iPhone X, Apple için bitti yorumuyla dikkat çeken Mirabaud analisti Neil Campling, ticaret savaşının teknoloji şirketini nasıl etkileyeceğiyle ilgili konuştu.
Apple’ın ticaret savaşına karşı en savunmasız ABD’li şirket olduğunu söyleyen Campling, öngörüsünü verdiği rakamlar ve bilgilerle destekledi. En basitinden Apple’ın son mali yılının sonuçları bile bu tahminin nedeni hakkında fikir veriyordu. Çünkü Apple gelirinin % 20’sine tekabül eden 44.7 milyar dolarlık kazancını Çin’den elde etmişti.
Bunun da ötesinde, Apple’ın Çin’de yaklaşık 40 adet mağazası bulunuyor, ayrıca şirket App Store ile Apple Music gibi hizmetlerini Çin’de de veriyor. Akıllı telefon piyasası yavaşlarken söz konusu hizmetler, Apple’ın işinde büyük bir yer kaplıyor. Öyle ki söz konusu servisler, Apple’ın 2017’deki toplam satışının % 13’ünü oluşturmuştu.
Sonuçta; iPhone’lar Tayvanlı firma Foxconn tarafından Çin’de monte ediliyor. Yani Apple’ın Çin’deki en başarılı ABD’li teknoloji şirketi olması, Apple için aynı anda hem güç hem de zayıflık anlamına geliyor. Gerçi Donald Trump ile görüşen Tim Cook’un ABD Başkanı’ndan “Çin’de üretilen iPhone’lar ek vergilerden etkilenmeyecek” garantisi aldığı biliniyor ama bu Apple için risklerin sona erdiğini göstermiyor.
Bununla birlikte, Çin’in 2016’da iBooks Store ile iTunes Movies servislerini kapattığını, benzeri bir yasağın yeniden koyulabileceğini belirtti. ABD’nin Huawei ve ZTE’yi Çinli casus gerekçesiyle suçlaması gibi Çin’in de vatandaşlarına “iPhone almayın” uyarısı yapabileceği de kaydedildi.
Sonuçta; Android işletim sistemi Çin’deki akıllı telefonların % 77’sinde kullanılıyor ve Google Android üzerinden sunduğu servislerden para kazanıyor. Ancak Google’ın arama motoru 2010’dan bu yana Çin’de yasaklandığı ve pek çok hizmeti sınırlandırıldığı için şirket buradan pek fazla gelir elde etmiyor.
ABD’nin önde gelen teknoloji şirketlerinden Facebook ile Netflix’in ise Çin’de hiçbir faaliyeti yok. JD.com ile Alibaba’yla mücadele eden Amazon da ülkede çok küçük bir paya sahip. Kısacası Campling’in de dediği gibi; ABD – Çin ticaret savaşının risk oluşturduğu en büyük teknoloji şirketi Apple görünüyor.
