Hedge Fonu Nedir? Alım – Satımı Nasıl Yapılır?

Finansal piyasalarda yatırım yapan kişilerin karşısına herhangi bir aşamada fonlar çıkabilir. Yatırım fonları oldukça kazançlı ve iyi birer alternatiftir. Özellikle enstrümanları tek tek takip edemeyecek ve uzun vadede yatırım yapacak kişiler için yatırım fonları en güvenilir seçenek olabilir. Çünkü bunlar dengeli portföylerdir ve profesyonellerce yönetilirler. Elbette yatırım fonları da dönemsel olarak riskler içerebilir, ancak 5 yıl gibi sürelere bakıldığı zaman kazançları dikkat çekici olmaktadır.

Peki, hedge fonu nedir? Hedge fonları ekonomisi canlı olan ülkeler tarafından kullanılmaktadır. Yüksek risk ile yüksek kazanç sağlama düşüncesinde olanlar, sabit yatırım fonlarına yönelmektedir. Her fonun teminat bedeli farklı olsa da büyük miktarda paraya sahip olmanız şarttır. Örneğin ABD borsalarında işlem gören hedge fonlarına yatırım yapılabilmesi için 5 milyon dolar gibi bir teminat bedeline ihtiyacınız vardır. Bu fonlara katılabilmeniz için yeterli miktarda birikime sahip olmanız yeterlidir. Bunun dışında işlemlerinizi bireysel veya kurumsal olarak yapmanızın önemi yoktur. İster bireysel isterseniz de kurumsal olarak hedge fonlarından yüksek getiri sağlayabilirsiniz. Bu anlamda kesinlikle fonlar hakkında bilgilere sahip olmalısınız.

Şimdi; hedge fonu nedir, özellikleri nelerdir, alım – satımları nasıl yapılır gibi merak edilen soruları cevaplandırmak istiyoruz:

Hedge Fonu Nedir?

Hedge fonları tıpkı yatırım fonları gibi garanti ile ihraç edilen menkul kıymet havuzlarına sahiptir. Önemli varlıklara sahip olan kurumlar ile yüksek sermayesi bulunan tecrübeli bireysel yatırımcılar tarafından tercih edilirler.

Hedging nedir konusunu anlatırken, riskten korunma amacıyla yapılan işlemlerden bahsetmiştik. Hedge fonları da bu mantık üzerine oluşturulmuş fonlardır. Genellikle büyük sermaye sahibi tecrübeli yatırımcılara uygun oldukları bilinir. Farklı tipteki menkul kıymetlere yatırım yapan bu fonlar kısa ve uzun pozisyon almaya da uygundur. Hedge fonlarına yatırım yapan kişiler, kesin getiri sağlamayı hedefleyen yatırımcılardır.

SPK tarafından hazırlanan serbest yatırım fonları bilgilendirme e-kitabında, bu fonların yalnızca nitelikli yatırımcıya satılmak üzere kurulan, serbest şemsiye fonlara bağlı ihraç edilen fonlar şeklinde tanımlandığı görülüyor.

Hedge fonları daha yüksek miktarda birikime sahip olan yatırımcılar tarafından kullanılan enstrümanlardır. Sermaye Piyasası Kurulu tarafından bu fonların adı serbest yatırım fonu olarak geçmektedir. Yasal mevzuatlara uygun olan bu fonlar, küçük miktarda birikime sahip olanların bütçelerine pekte uygun değildir. Bu nedenle süper zenginler tarafından kullanıldıklarını söylememiz mümkündür.

Hedge fonlarının temel amacı, sermayeyi korumak, volatilite ve riski azaltmaktır. Büyük risklerin de alınabildiği hedge fonlarında, çeşitli stratejiler kullanılabilir. Yatırımcının seçenekleri ise oldukça esnektir. Short yapma, kaldıraç kullanma ve margin call gibi seçeneklerin her biri kullanılabilir.

Piyasalardan işlem gören yatırım fonları ile benzerlikleri bulunan hedge fonları ilk olarak 1949 yılından itibaren kullanılmaya başlamıştır. Bu yıllarda yatırım danışmanı olan Alfred Winston Jones tarafından hisse senetleri üzerinde uzun ve kısa vadeli olarak fonlar oluşturulmuştur. Kişiler tarafından kullanılmaya başlamıştır.

Özellikle hedge fonlarının 1990 – 2008 yılları arasında yaşanan küresel kriz zamanlarında patlama yaşamıştır. Çünkü krize neden olan unsurlardan biri de hedge fonlarının kullanımının artmasıdır. Bu nedenle toplam yatırım yapılan tutarın oldukça yüksek rakama karşılık gelmesi krizin çıkmasına hedgelerin değerinin artmasına neden olmuştur. Bu da yüksek miktarda birikime sahip olan diğer yatırımcıların ilgisini çekmeyi başarmıştır.

Hedge Fonunun Özellikleri Nelerdir?

Hedge Türkçe karşılığı korunmaktır. Finans piyasalarında bu terim risklerden korunma olarak bilinse de hedge fonlarının içerdiği risk fazladır. Elbette ki buna göre getirisi de yüksektir. Bu fonlar ünlü fon yöneticileri tarafından yönetilmektedir ve avantajlı olan kaldıraçlı işlemler fonlar üzerinde uygulanabilmektedir.

Genellikle kısa vadeli olarak yatırım yapılmaktadır. Ama minimum 1 yıl süre içinde fonları elinizde tutmanız gerekiyor. Yani yatırım hesabınıza fona katılabilmek için yatırdığınız bedelin 1 yıl gibi bir süre hesapta kalması zorunludur.

Fon yönetiminde bulunan kişi karın %20’sini almaktadır. Bu nedenle yatırım yapmayı düşünüyorsanız şayet, fon yöneticisinin doğru bir strateji ile hareket ettiğini bilmelisiniz. Çünkü kaldıraç oranları kullanıldığında zararla karşılaşılmaması için iyi bir strateji uygulanması şarttır. Bunun sebebi hem kaldıracın hem de hedge fonlarının riskli olmasıdır. Bu yüzden beklediğiniz yüksek getirileri sağlayabilmeniz adına yöneticinizi doğru belirlemelisiniz.

Yönetici de fona ortaktır. Bu fonlarda denetim azdır. Bu nedenle ek gelir oranı yüksektir. Karmaşık bir prensiple çalışsa da genellikle uygulanan stratejilerde dikkate alınan hususlar piyasa trendi, fiyatlar arası kur farkı ve gelişen olaylardır.

Hedge fonlarının çalışma prensibi ise oldukça farklıdır. Hem uzun hem de kısa pozisyona izin veren hedge fonları, arbitraj, düşük değerli menkul kıymet alım – satımı, opsiyon veya tahvil yatırımları gibi enstrümanlarla oluşturulabilirler.

Hedge Fonlarının Avantajları Nelerdir?

Hedge fonlarının sağlamış olduğu en büyük avantaj, piyasaların likidite oranlarını arttırmasıdır. Bu neden fiyatların belirlenmesi açısından önemli enstrümanlardır. Ayrıca yüksek kazanç sağladıkları da bir gerçektir.

Genelde yatırımcılar kısa vadeli işlemleri tercih etse de uzun dönemde ciddi anlamda getiri fırsatı sunarlar. Bunun sebebi performanslarının zaman içinde hisse senetleri gibi yükselmesidir. Finans piyasalarında çeşitlik saplayan enstrümanlar bilinçli bir şekilde yönetilirse, hem portföy yöneticisine hem de yatırımcısına güzel miktarda ek getiri elde etmesini mümkün kılar.

Hedge Fonlarının Dezavantajları Nelerdir?

Hedge fonlarının en büyük dezavantajı zarar etme olasılığının yüksek olmasıdır. Çünkü risk faktörleri fazladır. Bu nedenle de fiyatlarda dengesizlik görülmektedir.

Dengenin sağlanamaması yatırımcıların kayıpla karşılaşmasına neden olurken, tam aksi sağlanması da ciddi anlamda getirilere ulaşılmasını sağlar. Bu nedenle özellikle hedge fonunun profesyonel biri tarafından yönetilmesi gerekir. Ancak bu şekilde beklentinizi karşılayabilirsiniz.

Hedge Fonu Alım – Satımı Nasıl Yapılır?

Hedge fonu alım – satımı yapabilmeniz için öncelikle yatırım hesabınızın bulunması gerekiyor. Bunun için aracı kurum seçmeniz şarttır. Genellikle bireyler bankalar aracılığıyla hedge fonlarına yatırım yapmaktadır. Bu nedenle hedge fonu yatırımı yaptıran istediğiniz bankaya giderek, kendinize yatırım hesabı açtırabilirsiniz. Gerekli olan bilgileri detaylı olarak öğrenebilirsiniz.

Çoğu banka nüfus cüzdanı ve ikametgah belgesinin fotokopisini istemektedir. Fakat bu konuda ev adresinin doğruluğunun tespiti için ekstra olarak fatura isteyen de vardır. Banka tarafından istenen evrakları eksiksiz bir şekilde tamamlayarak teslim ettiğinizde, hesabınız açılır. İçine minimum fon teminat bedelini yatırarak işlemlerinizi online bir şekilde yürütmeye başlayabilirsiniz.

Hedge fonlarından para kazanmanın mantığı hisse senetleri ile aynıdır. Nasıl ki hisselerden kazanç sağlamak için dikkat edilmesi gereken durum ileride değer kazanmasıysa, fonlarda da aynı durum geçerlidir. Değerinde artış yaşanacak olan fonlar alım, kaybedecek olanlar da satış yönünde işlem görmektedir.

Kaldıraçlı işlemlerde de aynı mantık uygulanmalıdır. Çünkü kar elde etmenin mantığı alım ve satım arası farka bağlı olarak değişir. Bu nedenle fiyatlar arası değişimleri kontrol etmelisiniz. Ters bir durumla karşılaştığınızda fona satış emri verebilirsiniz. Bu konuda fonun fiyat hareketinin devamlı bir düşüş eğilim trendi içerisinde olup olmayacağına doğru bir şekilde karar vermelisiniz. Çünkü düşüşlerin kalıcı olması, işleminizi kapatmış olmanız yüksek getiriden mahrum olmanıza neden olabilir.

Doğru karar vermek için dikkat etmeniz gereken en temel 3 husus şunlardır; trend eğilimin yönü, olay tabanlı değişkenler ve kur farkıdır. Trend eğiliminin yönünün belirlenmesi için kesinlikle iyi bir piyasa takipçisi olmalısınız. Özellikle ülke ekonomisi hakkında bilgiler toplamalısınız. Mikro ve makroekonomik göstergelerin açıklanan verilerini kontrol etmelisiniz.

Olay tabanlı değişkende ise şirketlerin faaliyetlerini incelemelisiniz. Buna bağlı olarak fonların olumlu mu olumsuz mu olarak ilerleyebileceğini anlayabilirsiniz. Kur farkı diğer adıyla arbitrajda ise fiyatlar arası oluşumları incelemelisiniz. Buna bağlı olarak fiyatların değişmelerini doğru bir şekilde tahmin edebilir, işlemlerinizi bilinçli olarak gerçekleştirebilirsiniz.

İster yabancı isterseniz de yerel hedge fonlarına yatırım yapabilirsiniz. Bunun için o ülke vatandaşı olmanıza gerek yoktur. Vergi avantajı sağlayan fonlara ülkemizde minimum 1 milyon Türk lirası ile yatırım yapabilirsiniz. Ya da yabancı sermaye ile eş değerde miktarda fonlara ortak olabilirsiniz. Şu an için Türkiye’de aktif halde kullanılan 30’a yakın serbest fon olduğu bilinmektedir. Bu fonlara Borsa İstanbul veya bankalar aracılığıyla yatırım yapabilirsiniz. Bunun için en az yatırım hesabınızda fonların minimum ortaklık değerinin bulunması gerektiğini unutmamalısınız.

Yatırımcısına güzel miktarda getiri elde etmesini mümkün kılan son dönemlerde gözde olan birkaç tane hedge fonundan bahsetmek gerekirse; ABD’de JPMorgan Chase ve Co tarafından kurulan JPMorgan Double Short US 10 Yerar Treasury Futures ETN hedge fonu, Amerikan borsalarında işlem görmektedir. Özellikle 2013 yılında ciddi anlamda yatırımcıların para kazanmasını sağlamıştır.

Bunun dışındaki örneklerde de Amerikan hedge fonları yer almaktadır. Çünkü bu fonlar daha çok ABD’de kullanılmaktadır. Bu nedenle eğer yerel serbest fonlara yönelmek istemiyorsanız, ABD fonları hakkında araştırma yapmalısınız. Böylece beklentinize göre getiri sağlayacak olanı tercih edebilir, birikimlerinizi değerlendirebilirsiniz.

Sonuç olarak, hedge fonları yüksek risk içeren; ama yüksek kazanç sağlama fırsatı sunan enstrümanlardır. Bu enstrümanlara yatırım yapmak için büyük miktarlarda teminat miktarına ihtiyaç duyulur ve en az 1 yıl süre boyunca fona yatırılan para geri çekilemez. Bu nedenle birikimlerinizi 1 yıl veya uzun süreli olarak değerlendirmek istiyorsanız, bu fonları tercih etmelisiniz. Risklerin önlenmesi içinde hem işlem yapacağınız piyasa hem de enstrüman hakkında detaylı bilgiye sahip olmalısınız. Böylelikle işlemlerinizi bilinçli olarak gerçekleştirebilir, umduğunuz miktarda getirilerin altına imzanızı atabilirsiniz.